Wstępne ćwiczenia paleograficzne 03-WCP-21KDL

Treści programowe dla przedmiotu:
- paleografia jako nauka,
- ewolucja pisma łacińskiego na przestrzeni wieków,
- brachygrafia starożytna i średniowieczna,
- kanony pisma łacińskiego na przestrzeni wieków; najcenniejsze zabytki rękopiśmienne reprezentujące poszczególne rodzaje pisma,
- epigrafika wieków dawnych,
- materiały i narzędzia pisarskie w starożytności i średniowieczu.

W cyklu 2020/SZ:

Przedmiot: Wstępne ćwiczenia paleograficzne (ćwiczenia)

Oczekiwane kompetencje cyfrowe oraz wymagania sprzętowe związane z kształceniem na odległość:
Dostęp i umiejętność obsługi pakietu Office365 i Microsoft Teams do komunikacji online (panel dydaktyczny), dostęp do komputera z kamerką i mikrofonem

Formy i metody e-oceny:
- aktywna obecność na zajęciach (minimum 2/3 całości)
- czynny udział w ćwiczeniach, polegający na indywidualnej lekturze tekstu (pod nadzorem prowadzącego)
- warunkiem zaliczenia jest uzyskanie postępu w 60%

Inne uwagi związane z kształceniem na odległość:

Część materiałów do zajęć będzie wysyłana przed spotkaniem. Student jest zobowiązany do samodzielnego zapoznania się z nimi

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - wprowadzenie i nauczanie praktycznych umiejętności odczytywania dawnych tekstów łacińskich, niezbędnych w samodzielnej pracy zawodowej i badawczej, - zapoznanie z podstawami brachygrafii średniowiecznej, - nauczenie historii pisma łacińskiego od starożytności po czasy nowożytne, jego odmian oraz terminologii fachowej, - wprowadzenie podstawowych informacji o epigrafice starożytnej i średniowiecznej, - wyrobienie szacunku dla źródła pisanego, - poznanie schematów konstrukcyjnych i stałych formuł występujących w średniowiecznych dokumentach, - uzupełnienie wiadomości z historii kultury o informacje dotyczące np. średniowiecznej produkcji papieru, pracy skryby, działalności skryptoriów.

Kierunek studiów

filologia klasyczna

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, dyskusja, metoda analizy przypadków, metoda ćwiczeniowa.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2021/SZ:

Piotr Bering

W cyklu 2019/SZ:

Piotr Bering

W cyklu 2023/SZ:

Piotr Bering

W cyklu 2018/SZ:

Monika Miazek-Męczyńska

W cyklu 2022/SZ:

Piotr Bering

W cyklu 2020/SZ:

Piotr Bering

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- charakteryzuje rozwój pisma łacińskiego od starożytności po epokę nowożytną,
- rozpoznaje najważniejsze kanony pisma,
- rozwiązuje podstawowe abrewiacje, nomina sancta,
- odczytuje i tłumaczy z użyciem słownika proste teksty łacińskie epoki średniowiecza oraz łatwe inskrypcje łacińskie pochodzące z różnych epok,
- świadomie i trafnie posługuje się terminologią specjalistyczną.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita znajomość problemów paleografii, trafna charakterystyka określonych typów pisma, bezbłędne odczytanie fragmentów oryginalnych tekstów łacińskich wraz z rozwiązaniem występujących w nich abrewiacji.

dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra znajomość problemów paleografii, trafna charakterystyka określonych typów pisma, bardzo dobre odczytanie fragmentów oryginalnych tekstów łacińskich wraz z rozwiązaniem występujących w nich abrewiacji.

dobry (db; 4,0): dobra znajomość problemów paleografii, w większości poprawna charakterystyka określonych typów pisma, odczytanie fragmentów oryginalnych tekstów łacińskich wraz z rozwiązaniem występujących w nich abrewiacji na poziomie 80% poprawności.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość problemów paleografii, na ogół poprawna charakterystyka określonych typów pisma, częściowe odczytanie fragmentów oryginalnych tekstów łacińskich wraz z rozwiązaniem występujących w nich abrewiacji na poziomie 75% poprawności.

dostateczny (dst; 3,0): podstawowa znajomość problemów paleografii, umiejętność scharakteryzowania określonych typów pisma z pomocą wykładowcy, częściowe odczytanie fragmentów oryginalnych tekstów łacińskich wraz z rozwiązaniem występujących w nich abrewiacji na poziomie 70% poprawności.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość problemów paleografii, w większości niepoprawna charakterystyka określonych typów pisma (nawet przy wsparciu ze strony wykładowcy), brak umiejętności odczytania fragmentów oryginalnych tekstów łacińskich, nierozpoznawanie występujących w nich abrewiacji.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Zalecana literatura:
A. Gieysztor, Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973, 2 wyd. Warszawa 2009.
W. Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 1951, 2 wyd. Kraków 2002; 2007.
J. Szymański, Nauki pomocnicze historii (wiele wydań).
K. Górski, Neografia gotycka, 3 wyd. Warszawa 1978.
S. A. Porębski, Paleografia łacińska, podręcznik dla studentów, 2 wyd. Warszawa 2005.
M. Biniaś-Szkopek, M. Delimata, Ł. Skrzypczak, Podstawy paleografii łacińskiej. Skrypt dla studentów archiwistyki, Poznań 2007.
Dizionario di abbreviature Latine ed Italiane per A. Cappelli, Milano (wiele wydań).
T. Wierzbowski, Vademecum. Wykaz skrótów i słowniczek łacińsko-polski, Warszawa–Łódź 1984 (reprint wyd. z 1908).
F. Steffens, Paléographie latine, Trèves–Paris 1910 (wyd. on-line: http://www.archivi.beniculturali.it/Biblioteca/indexSteffens.html)

Dodatkowa lista lektur oraz wykaz źródeł elektronicznych zostaną podane w trakcie zajęć.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-WCP-21KDL w USOSweb