Styl urzędowy 03-U-PJ

Wykład jest swoistym wstępem do problematyki prostego języka w komunikacji urzędowej. Ukazuje współczesną specyfikę instytucjonalną i kulturową stylu, przywołując jednocześnie niektóre uwarunkowania historyczne. Studenci poznają podstawowe pojęcia z zakresu języka urzędowego i jego odniesienie do innych odmian oficjalnych współczesnej polszczyzny. Przyswajają niezbędną wiedzę o zależnościach między stylem urzędowym i prawnym, w tym o ścisłej relacji między pismami tworzonymi w urzędach i innych instytucjach a nadrzędnymi aktami prawnymi. Dzięki wykładowi słuchacze lepiej zrozumieją funkcję stylów oficjalnych jako narzędzi kształtowania wizerunku różnych podmiotów o charakterze instytucjonalnym. Powinno to też wszystkim uświadomić ważną rolę oficjalnego słowa pisanego w społeczeństwie, które coraz rzadziej sięga po bardziej wysublimowaną literaturę.

Cele kształcenia

1. Przedstawienie uwarunkowań historycznych związanych z kształtowaniem się stylu urzędowego 2. Przekazanie wiedzy o najważniejszych cechach stylu urzędowego, osadzenie go na tle innych stylów współczesnej polszczyzny 3. Ukazanie zależności stylu urzędowego od stylu prawnego 4. Uświadomienie funkcji stylu urzędowego jako narzędzia kształtowania wizerunku instytucji

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Materiały do zajęć przesyłane są bezpośrednio do studentów przez system USOS, za pośrednictwem poczty UAM lub umieszczane do pobrania na platformie MS Teams.

Kierunek studiów

Studia podyplomowe "Prosty język w instytucjach publicznych"

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład, wykład z materiałami poglądowymi i prezentacją, dyskusja i wyjaśnianie wątpliwości pod koniec wykładu lub po jego zakończeniu.

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

1. Podstawowa wiedza z zakresu współczesnej stylistyki. 2. Podstawowa wiedza z zakresu gramatyki opisowej i leksykologii. 3. Umiejętność rozpoznawania wpływu oficjalności na styl urzędowy. 4. Umiejętność rozpoznania najważniejszych uwarunkowań związanych z komunikacją między urzędem a obywatelem. 5. Elementarne oczytanie w pismach urzędowych.

Koordynatorzy przedmiotu

Jarosław Liberek

Efekty kształcenia

Wiedza:
Absolwent w pogłębiony sposób zna i rozumie nie tylko podstawowe pojęcia z zakresu stylu urzędowego, ale potrafi go również osadzić w kontekście innych stylów, odmian, gatunków i wariantów. Dysponuje poszerzoną wiedzą na temat uwarunkowań historycznych i współczesnych stylu urzędowego i jego ścisłej zależności od języka prawnego, w tym szczególnie nadrzędnych aktów prawnych. Ma wysoką świadomość faktu, iż styl urzędowy jest narzędziem kształtowania wizerunku instytucji i urzędnika oraz spełnia bardzo ważne funkcje społeczne w czasach kryzysu komunikacyjnego.

Umiejętności:
Absolwent umie formułować zadania i rozwiązywać problemy językowe związane z pismami urzędowymi. Potrafi zaplanować pracę nad tekstem i opisać jego najważniejsze parametry. Jest w stanie wykorzystać przyswojoną wiedzę stylistyczną i bezbłędnie rozpoznać w piśmie urzędowym wszystkie istotne cechy. Umie zauważyć i uzasadnić zależność tekstów urzędowych od różnych aktów prawnych. Potrafi rozpoznać w różnych zbiorach pisma należące do odmiennych gatunków.

Kompetencje społeczne:
Absolwent jest gotów do propagowania w środowisku instytucji wiedzy o stylu urzędowym. Jest otwarty na rozwijanie właściwych postaw w komunikacji urzędowej. Podejmuje działania zwiększające jakość pism urzędowych. Inicjuje krytyczne oceny relacji urząd – obywatel. Wyraża gotowość do stosowania innowacji w różnych typach przekazów oficjalnych. Potrafi być otwarty na racjonalne wyjaśnianie wszelkich zakłóceń komunikacyjnych. Jest gotowy do podnoszenia poprzez właściwą komunikację autorytetu instytucji i urzędnika.

Kryteria oceniania

Przedmiot kończy się zaliczeniem z oceną. Formą sprawdzenia wiedzy studentów jest test. Ocena uzależniona jest od liczby poprawnych odpowiedzi:
- ocena 5, 0 - od 90% do 100% poprawnych odpowiedzi;
- ocena 4, 5 - od 80% do 89% poprawnych odpowiedzi;
- ocena 4, 0 - od 70% do 79% poprawnych odpowiedzi;
- ocena 3, 5 - od 60% do 69% poprawnych odpowiedzi;
- ocena 3, 0 - od 50% do 59% poprawnych odpowiedzi;
- ocena 2, 0 - poniżej 49% poprawnych odpowiedzi.

Literatura

Choduń A., Zieliński M., Język urzędowy a język urzędników. Precyzja, adekwatność, komunikatywność, [w:] I Kongres Języka Urzędowego 30‒31 października 2012 r., oprac. M. Lipińska, Warszawa 2013, s. 66‒74.
Gębka-Wolak M., Moroz A., Jednostka tekstu prawnego w ujęciu teoretycznym i praktycznym, Toruń 2019.
Język w urzędach i sądach II, red. M.T. Lizisowa, Kraków 2008.
Kowalczyk J., Pragmatyka komunikacji urząd ‒ obywatel, Kraków 2017.
Liberek J., Sobańska-Liberek M., Styl kancelaryjno-urzędowy jako wynik splotu czynników motywowanych osobowo. Punkt widzenia praktyka i dydaktyka, [w:] Ars didactica. Księga jubileuszowa Profesor Haliny Zgółkowej, red. K. Czarnecka, M. Grzelka, Poznań 2017, s. 179‒192.
Lizisowa M.T., Funkcjonalna sprawność polszczyzny w pismach urzędowych, [w:] Język w urzędach i w sądach, red. M.T. Lizisowa, Kraków 2006, s. 19‒25.
Łapa R., Język prawny w świetle analizy językoznawczej. Wybrane zagadnienia składniowe, Poznań 2015.
Malinowska E., Styl urzędowy, [w:] Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole 1995 [tu dwa podrozdziały: Miejsce stylu urzędowego wśród odmian funkcjonalnych polszczyzny, s. 431–432; Polszczyzna urzędowa – historia i badania, s. 432–434].
Malinowska E., O zmianach modelu komunikacji urzędowej, [w:] I Kongres Języka Urzędowego 30‒31 października 2012 r., oprac. M. Lipińska, Warszawa 2013, s. 75‒83.
Moroz A., Lingwistyczne sposoby kształtowania kulturowego dystansu władzy na przykładzie tekstów prawnych, [w:] Kulturowe konteksty języka, red. B. Afeltowicz, J. Ignatowicz-Skowrońska, Szczecin 2014, s. 211‒221.
Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków 2013 [tu szczególnie rozdział Styl ‒ dyskurs ‒ komunikacja urzędowa, s. 467‒486].
Wilkoń A., Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, wyd. II poprawione i uzupełnione, Katowice 2000.
Wojtak M., Styl urzędowy, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
Zdunkiewicz-Jedynak D., Styl urzędowy i jego gatunki, [w:] Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.
Zieliński M., Język prawny, język administracyjny, język urzędowy, [w:] Język ‒ Prawo ‒ Społeczeństwo, red. E. Malinowska, Opole 2004, s. 9‒18.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-U-PJ w USOSweb