Socjolingwistyka 03-SW-22JPODL

Treści programowe dla przedmiotu:
1. Wprowadzenie:
- co to jest społeczeństwo?,
- istota zjawiska społecznego (F. de Saussure),
- cele i zadania socjolingwistyki,
- główne nurty i metody badawcze socjolingwistyki: prekursorzy (W. von Humboldt, E. Sapir i B. Lee Whorf),
- francuska szkoła socjolingwistyczna (A. Meiller),
- praska szkoła strukturalna,
- niemiecka gramatyka treści,
- Rosja - marryzm,
- socjolingwistyka w Polsce (S. Grabias, A. Wilkoń, J. Bartmiński i in.).

2. Zróżnicowanie społeczne języka polskiego:
- pojęcie języka narodowego,
- charakterystyka odmian języka polskiego: gwary, język ogólny, język potoczny, język oficjalny, socjolekty, profesjolekty, slang, biolekty.

3. Klasyfikacja odmian języka polskiego (wybrane propozycje i ich analiza: Z. Klemensiewicz, S. Urbańczyk, A. Furdal, T. Skubalanka i in.).
4. Akty mowy i ich ujmowanie w kategoriach socjolingwistycznych. Dynamika aktów mowy: od illokucji do inferencji.
5. Normatywizm, aprobata społeczna; kategoryzacja i interpretacja świata.
6. Poprawność i polityka w języku.
7. Na pograniczu języków: bi- i multilingwilizm, dyglosja; języki pidżynowe; języki kreolskie.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - zaznajomienie słuchaczy z teoretycznymi i metodologicznymi podstawami socjolingwistyki, - przedstawienie głównych historycznych etapów lingwistycznej refleksji socjologicznej, - zapoznanie studentów z odmianami społecznymi języka polskiego, - wykształcenie umiejętności socjolingwistycznej interpretacji tekstu językowego, - kształtowanie świadomości językowej wspomagającej komunikację międzykulturową i międzyludzką.

Kierunek studiów

filologia polska jako obca

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem, metoda ćwiczeniowa, demonstracje dźwiękowe i/lub video.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Wymagania: - znajomość języka polskiego jako obcego na poziomie A2, - wiedza o języku (poziom szkoły średniej).

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi scharakteryzować teoretyczne i metodologiczne podstawy socjolingwistyki,
- potrafi przedstawić w skrócie rozwój socjologicznej refleksji o języku,
- potrafi zdefiniować podstawowe terminy socjolingwistyczne,
- potrafi odróżnić i scharakteryzować odmiany języka polskiego,
- potrafi zinterpretować pod kątem socjolingwistycznym tekst językowy,
- potrafi ustosunkować się do problematyki związanej z normatywizowaniem języka,
- potrafi wskazać różnice między wybranymi propozycjami klasyfikowania odmian polszczyzny.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): aktywne uczestnictwo w zajęciach, wypowiedzi prezentowane w trakcie zajęć charakteryzujące się wysoką wartością merytoryczną, uzyskanie z testu zaliczeniowego 85% ze 100% możliwych do uzyskania punktów.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, uzyskanie z testu zaliczeniowego 80% ze 100% możliwych do uzyskania punktów.

dobry (db; 4,0): dość aktywne uczestnictwo w zajęciach, wypowiedzi prezentowane w trakcie zajęć charakteryzujące się dość wysoką wartością merytoryczną, uzyskanie z testu zaliczeniowego 75% ze 100% możliwych do uzyskania punktów.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca aktywność na zajęciach, wypowiedzi prezentowane w trakcie zajęć charakteryzujące się zadowalającą wartością merytoryczną, uzyskanie z testu zaliczeniowego 70% ze 100% możliwych do uzyskania punktów.

dostateczny (dst; 3,0): wystarczająca aktywność na zajęć, wypowiedzi prezentowane w trakcie zajęć charakteryzujące się wystarczającą wartością merytoryczną, uzyskanie z testu zaliczeniowego 61% ze 100% możliwych do uzyskania punktów.

niedostateczny (ndst; 2,0): bardzo niska aktywność na zajęciach, niezaliczony test zaliczeniowy ( uzyskanie poniżej 60% ze 100% możliwych do uzyskania punktów).

Literatura

Zalecana literatura:
Bugajski M., Język w komunikowaniu, Warszawa 2006.
Garfinkel H., Studia z etnometodologii, przeł. A. Szulżycka, Warszawa 2007
Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.
Handke K., Socjologia języka, Warszawa 2008.
Lubaś W., Socjolingwistyka jako metoda badawcza, „Socjolingwistyka” 2, s. 11-27.
Lubaś W., Teoria i metody socjolingwistyczne, „Poradnik językowy”, s. 199-212.
Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J., Lingwistyka płci, Lublin 2005.
Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001.
Szwabe J., Odbiór komunikatu jako zadanie poznawcze, Poznań 2008.
Wilkoń A., Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice 2000.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-SW-22JPODL w USOSweb