Socjolingwistyka 03-SLG-44
Wprowadzenie: co to jest społeczeństwo? Istota zjawiska społecznego (F. de Saussure). Cele i zadania socjolingwistyki. Główne nurty i metody badawcze socjolingwistyki: prekursorzy (W. von Humboldt, E. Sapir i B. Lee Whorf), francuska szkoła socjologiczna (A. Meillet), praska szkoła strukturalna, niemiecka gramatyka treści, Rosja – marryzm, socjolingwistyka w Polsce (S. Grabias, A. Wilkoń, J. Bartmiński i in.).
Zróżnicowanie społeczne języka polskiego: pojęcie języka narodowego; charakterystyka odmian języka polskiego: gwary, język ogólny, język potoczny, język oficjalny, socjolekty, profesjolekty, slang, biolekty.
Klasyfikacja odmian języka polskiego (wybrane propozycje i ich analiza: Z. Klemensiewicz, S. Urbańczyk, A. Furdal, T. Skubalanka i in.).
Akty mowy i ich ujmowanie w kategoriach socjolingwistycznych. Dynamika aktów mowy: od illokucji do inferencji.
Normatywizm, aprobata społeczna; kategoryzacja i interpretacja świata.
Poprawność i polityka w języku.
Na pograniczu języków: bi- i multilingwizm; dyglosja; języki pidżynowe; języki kreolskie.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia uczestnik potrafi:
- scharakteryzować teoretyczne i metodologiczne podstawy socjolingwistyki
- przedstawić w skrócie rozwój socjologicznej refleksji o języku
- zdefiniować podstawowe terminy socjolingwistyczne
- odróżnić i scharakteryzować odmiany języka polskiego
- zinterpretować pod kątem socjolingwistycznym tekst językowy
- ustosunkować się do problematyki związanej z normatywizowaniem języka
- wskazać różnice między wybranymi propozycjami klasyfikowania odmian polszczyzny
Kryteria oceniania
Ocenie podlegają:
- Umiejętność wykorzystywania wiedzy socjolingwistycznej do charakteryzowania zjawisk we współczesnych sytuacjach komunikacyjnych;
- sprawność w zakresie socjolingwistycznej interpretacji tekstu, polegająca na umiejętnym formułowaniu i interpretacji problemów z wykorzystaniem terminologii naukowej;
- wartość merytoryczna prezentacji w trakcie kolokwium.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Bugajski M., Język w komunikowaniu, Warszawa 2006.
Garfinkel H., Studia z etnometodologii, przeł. A. Szulżycka, Warszawa 2007
Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.
Handke K., Socjologia języka, Warszawa 2008.
Lubaś W., Socjolingwistyka jako metoda badawcza, „Socjolingwistyka” 2, s. 11-27.
Lubaś W., Teoria i metody socjolingwistyczne, „Poradnik językowy”, s. 199-212.
Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J., Lingwistyka płci, Lublin 2005.
Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001.
Szwabe J., Odbiór komunikatu jako zadanie poznawcze, Poznań 2008.
Wilkoń A., Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice 2000.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: