Samoświadomość literatury: pisarze o pisaniu - spec. artystycznoliteracka 03-SL-31PDL
Treści programowe dla przedmiotu:
- status i genealogia wypowiedzi metaestetycznych i autotematycznych w literaturze i innych dziedzinach sztuki,
- odchodzenie od wzorców –późnoklasycystycznerozważania o gatunkach pisarskich (na przykładzie eseju Franciszka Karpińskiego),
- powieść o powieści – Tomasza Manna rozważania o byciu artystą i o życiu (oraz umieraniu) idei (Jak powstał „Doktor Faustus”),
- poeta o cudzych wierszach, tłumacz o przekładaniu wierszy obcych – zakamuflowana autorefleksja pisarska na przykładzie esejów Piotra Sommera,
- mówienie a pisanie, język wobec lingwistycznych żywiołów rzeczywistości – na przykładzie rozważań Mirona Białoszewskiego w szkicu Mówienie o pisaniu,
- pisarska samoświadomość a klasycystyczny rygor bezosobowości – eseje T.S. Eliota,
- przygotowanie pracy pisemnej (dowolna forma: od naukowego szkicu dooryginalnego utworu prozą lub wierszem) analizującej wypowiedzi pisarza/pisarzy o pisaniu i/lub akcentującej własne spojrzenie na zagadnienie literackiej samoświadomości.
-
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- wskazać ważne wypowiedzi pisarzy polskich i światowych ostatnich trzech stuleci dotyczących celu i form uprawiania literatury, a także zreferować ich problematykę oraz kształt estetyczny z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej,
- analizować, interpretować i wartościować teksty literackie będące przejawem artystycznej samoświadomości ich autorów z wykorzystaniem podstawowej wiedzy z zakresu wybranych teorii i metodologii badań literackich oraz odróżniać najważniejsze historyczne systemy komunikacji literackiej (w tym obiegi literackie, formy gatunkowe, formy podawcze, języki artystyczne),
- rozpoznać i scharakteryzować kluczowe idee filozoficzne i estetyczne stymulujące rozwój refleksji metaliterackiej i autotematycznej w literaturze nowoczesnej,
- dostrzec związki literatury, kultury i sztuki z literaturą, kulturą i sztuką powszechną; teorie korespondencji i syntezy sztuk (np. malarstwo, muzyka, teatr, opera),
- wykorzystać posiadaną wiedzę o najnowszej literaturze i wydarzeniach życia kulturalnego w praktyce pisarskiej obejmującej wybrane sfery działalności twórczej, kulturalnej, edukacyjnej, medialnej i/lub promocyjno-reklamowej,
- operować informacją naukową (w tym wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje dotyczące metaliterackich i autotematycznych wypowiedzi pisarzy, dobierać właściwe edycje tekstów, posługiwać się słownikami i kompendiami literaturoznawczymi, bibliotekami cyfrowymi) oraz zastosować ją w konkretnym kontekście zawodowym,
- operować pisemną formą wypowiedzi naukowej, a także przygotować wystąpienie w dyskusji, przedstawić i uzasadnić swoje stanowisko z wykorzystaniem poglądów innych autorów,
- napisać esej z wykorzystaniem elementarnej inwencji i znajomości gatunków, konwencji oraz stylów w zakresie twórczego pisania, a także wziąć udział w dyskusji,
- posługiwać się przy tym (i w mowie, i w piśmie) różnymi stylami funkcjonalnymi polszczyzny w zależności od sytuacji komunikacyjnej oraz rozpoznając i umiejętnie uruchamiając ekspresywne, estetyczne i pragmatyczne możliwości języka polskiego,
- świadomie kształtować i pielęgnować - za pośrednictwem twórczych wypowiedzi pisemnych i ustnych na tematy związane z literacką, samoświadomością - własne upodobania kulturalne, zwłaszcza literackie, potrafiąc je spożytkować w pracy zawodowej oraz w celu autoprezentacji oraz funkcjonować – dzięki nim - w zróżnicowanym otoczeniu społeczno-kulturowym i zawodowym,
- wyjaśnić rolę utworów polskich i światowych, których autorzy podejmują refleksję nad pisaniem oraz wyjaśnić udział samych tych twórców w budowaniu tożsamości zbiorowej, więzi społecznych oraz wykorzystać tę kompetencję w osobistym, angażującym etyczną wrażliwość udziale w różnych formach życia zbiorowego (w tym we własnej pracy), a także w pielęgnowaniu dziedzictwa kulturowego świata, Europy, Polski.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość wypowiedzi pisarzy polskich i światowych ostatnich trzech stuleci dotyczących celu i form uprawiania literatury, bardzo dobra umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, bardzo dobra umiejętność formułowania samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat literackiej świadomości twórców polskich i światowych.
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami w zakresie analizy i interpretacji tekstu literackiego oraz umiejętności formułowania samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat literackiej świadomości twórców polskich i światowych.
dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: nieco niższa znajomość wypowiedzi pisarzy polskich i światowych ostatnich trzech stuleci dotyczących celu i form uprawiania literatury, nieco niższa umiejętność referowania ich problematykiz użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość wypowiedzi pisarzy polskich i światowych ostatnich trzech stuleci dotyczących celu i form uprawiania literatury, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę prowadzącą), zadowalająca sprawność analityczno-interpretacyjna i umiejętność formułowania samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat literackiej świadomości twórców polskich i światowych.
dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca wypowiedzi pisarzy polskich i światowych ostatnich trzechstuleci dotyczących celu i form uprawiania literatury, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę prowadzącą), słaba sprawność analityczno-interpretacyjna oraz niska umiejętność formułowania samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat literackiej świadomości twórców polskich i światowych.
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość wypowiedzi pisarzy polskich i światowych ostatnich trzech stuleci dotyczących celu i form uprawiania literatury, brak umiejętności referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, brak sprawności analityczno-interpretacyjnej, brak umiejętności formułowania samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat literackiej świadomości twórców polskich i światowych.
Kryteria oceniania:
- aktywność w trakcie zajęć i sprawność analityczno-interpretacyjna (udział w dyskusji i w pracy zespołowej),
- wartość merytoryczna pracy zaliczeniowej (poziom estetyczny i oryginalność propozycji literackiej i/lub jakość doboru i analizy źródeł, poziom analizy i interpretacji tekstu literackiego, sprawność językowa).
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
Zalecana literatura:
F. Karpiński, O wymowie w prozie albo wierszu, w: Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740-1800, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1993.
M. Proust, Contre Saint-Beuve, w: Pamięć i styl, przeł. M. Bieńczyk i J. Margański, oprac. M.P. Markowski, Kraków 2000.
M. Kundera, Sztuka powieści, przeł. M. Bieńczyk, Warszawa 2004.
P. Sommer, Po stykach, Gdańsk 2005.
Z. Haupt, Pierścień z papieru, w: Baskijski diabeł. Opowiadania i reportaże, oprac. A. Madyda, Warszawa 2007.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: