Gramatyka scs. na tle kulturowym 03-SCS-12FCZDL

http://www.slavic.amu.edu.pl

Treści programowe dla przedmiotu:
- rola i znaczenie języka scs. w dziejach narodów słowiańskich; alfabety słowiańskie, zabytki piśmiennictwa,
- wartość głoskowa liter scs., zasady czytania i transkrypcji tekstów.,
- charakterystyka systemu fonologicznego scs,
- tendencje rozwojowe języka prasłowiańskiego i ich rezultaty poświadczone w scs: redukcja i wokalizacja jerów, metateza, palatalizacje spółgłosek tylnojęzykowych; analiza tekstu,
- rzeczownik – charakterystyka części mowy, budowa słowotwórcza, typy deklinacji rzeczowników, wzajemne wpływy deklinacyjne, zmiany w systemie deklinacyjnym; analiza tekstu,
- zaimki i ich odmiana; analiza tekstu,
- przymiotniki – charakterystyka, odmiana prosta i złożona, odmiana i stopniowanie; analiza tekstu,
- liczebniki i ich odmiana; analiza tekstu,
- czasownik – tematy czasowników, kategoria aspektu, tryby, typy koniugacji czasowników; analiza tekstu,
- kategoria czasu, czasy przeszłe proste: imperfectum, aoryst i jego odmiany; czasy przeszłe złożone: perfectum i plusquamperfectum; czas przyszły; analiza tekstu,
- imiesłowy czynne i bierne; analiza tekstu,
- osobliwości składni; analiza tekstu,
- nowsze redakcje scs.; od staro-cerkiewno-słowiańskiego do cerkiewnosłowiańskiego; analiza tekstu.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - zaznajomienie studentów z tekstami i systemem gramatycznym najstarszego języka literackiego Słowian, - przekazanie podstawowej wiedzy z zakresu gramatyki historycznej i językoznawstwa porównawczego; kształtowanie świadomości językowej, - poszerzenie językoznawczych zdolności analitycznych na podstawie tekstu literackiego i zdolności syntetycznych w obrębie gramatyk słowiańskich.

Kierunek studiów

studia slawistyczne, specjalność: studia bohemistyczne

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, metoda ćwiczeniowa.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Znajomość gramatyki opisowej języka polskiego na poziomie szkoły średniej.

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- opisać dziejową rolę języka scs na tle języków słowiańskich,
- omówić najważniejsze zagadnienia gramatyki scs.,
- czytać ze zrozumieniem i dokonywać transkrypcji tekstów scs.,
- analizować krótkie fragmenty tekstu i objaśniać istotne procesy fonetyczne znajdujące odbicie w danym tekście,
- znaleźć odpowiednie leksemy reprezentatywne dla danego zagadnienia, zaklasyfikować je do odpowiedniej kategorii a następnie dokonać - odmiany przez przypadki/rodzaje/liczby/osoby/czasy,
- przetłumaczyć krótkie fragmenty tekstów,
- porównać starsze i młodsze redakcje tekstów równoległych.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, swobodne poruszanie się po wybranych zagadnieniach gramatycznych w perspektywie porównawczej, umiejętność sprawnej analizy tekstów źródłowych, umiejętność tłumaczenia krótkich fragmentów tekstu.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami zwłaszcza w zakresie analizy tekstów źródłowych.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: słabsze umiejętności analizy, niższa świadomość w obrębie wybranych zagadnień gramatycznych, słabsza umiejętność tłumaczenia krótkich fragmentów tekstu.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość gramatyki scs. Swobodne czytanie tekstu źródłowego, niższa umiejętność analizy tekstów, słabsza umiejętność tłumaczenia krótkich fragmentów tekstu.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość gramatyki scs. Swobodne czytanie tekstu źródłowego, zdolność elementarnej analizy tekstu.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość gramatyki scs. Nieumiejętność analizy tekstu źródłowego.

Kryteria oceniania:
- obecność na zajęciach,
- aktywność w trakcie zajęć w ramach analizy tekstu źródłowego,
- zaliczenie kolokwium,
- umiejętność zaprezentowania na egzaminie wiedzy nabytej w ramach przedmiotu.

Literatura

Zalecana literatura:
Bartula Cz., Podstawowe wiadomości z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego na tle porównawczym, Warszawa 2000 (lub wydania wcześniejsze).
Moszyński L., Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984 lub 2006.
Strutyński J., Podstawowe wiadomości z gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, Kraków 1996.

Literatura uzupełniająca:
Cyryl i Metody. Apostołowie i nauczyciele Słowian, cz. I Studia, cz. II Dokumenty, red. Gajek J. MIC, Górka L. SVD, Lublin 1991.
Górka L. SVD, Święci Cyryl i Metody a pojednanie, Warszawa-Lublin 2001.
Leśny J., Konstantyn i Metody. Apostołowie Słowian. Dzieło i jego losy, Poznań 1987.
Słoński S., Wybór tekstów starosłowiańskich, Warszawa 1952.
Wójtowicz M., Początki pisma słowiańskiego, Poznań 2000.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-SCS-12FCZDL w USOSweb