Rzymska powieść i epistolografia 03-RPE-31KDL

Treści programowe dla przedmiotu:
- charakterystyka epoki cycerońskiej i cesarstwa w Rzymie, z uwzględnieniem najważniejszych zjawisk politycznych, społecznych i literackich, oglądanych przez pryzmat świadectw epistolograficznych z tamtych czasów; znaczenie epistolografii jako źródła historycznego i literackiego,
- prezentacja podstawowych odmian epistolograficznych wraz z ich cechami charakterystycznymi; przegląd i charakterystyka podstawowych nurtów i tendencji występujących w powieści rzymskiej w epoce cesarstwa,
- omówienie twórczości poszczególnych autorów (Cyceron, Pliniusz Młodszy, Seneka Młodszy, Fronton, Petroniusz Arbiter, Apulejusz) oraz analiza wybranych dzieł,
- przegląd najbardziej typowych tematów, motywów i postaci występujących w powieści rzymskiej; powiązania powieści rzymskiej z romansem greckim.

W cyklu 2020/SZ:

Oczekiwane kompetencje cyfrowe oraz wymagania sprzętowe związane z kształceniem na odległość:

- dostęp do platformy MS Teams - wideokonferencje, czat
- korzystanie z uniwersyteckiej poczty elektronicznej

Formy i metody e-oceny:

Podczas oceny zajęć pod uwagę będą brane następujące elementy:
- aktywny udział w zajęciach zdalnych za pośrednictwem platformy MS Teams
- rozwiązanie e-testu końcowego, sprawdzającego wiedzę z zakresu konwersatorium, za pośrednictwem platformy MS Teams
- przygotowanie pracy pisemnej - odpowiedzi w formie listu na jeden z omawianych na zajęciach tekstów z zakresu epistolografii

Inne uwagi związane z kształceniem na odległość:
W razie konieczności (kłopotów technicznych itp.) prowadzący może poprosić P.T. Studentów o kontakt telefoniczny lub za pośrednictwem innych bezpłatnych komunikatorów

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - przekazanie wiedzy na temat cech gatunkowych powieści i epistolografii łacińskiej, - przekazanie wiedzy na temat życia i działalności literackiej autorów rzymskiej powieści oraz twórców łacińskich listów, - nakłonienie do zapoznania się z najważniejszymi utworami epistolografów i autorów powieści rzymskiej w przekładzie, - rozwinięcie umiejętności analizy i interpretacji wybranych fragmentów tekstów czytanych na zajęcia oraz zastosowania wiadomości teoretycznych przy analizie tekstów literackich, - wyrobienie umiejętności dokonania klasyfikacji genologicznej omawianych tekstów, wyodrębniania cech poszczególnych gatunków literackich i odwoływania się w tym zakresie do dzieł autorów omawianych podczas zajęć, - przygotowanie do nabycia umiejętności dostrzegania wpływów autorów dzieł czytanych podczas zajęć na twórczość późniejszych poetów, prozaików i artystów, rozpoznawania tematów, wątków i motywów zaczerpniętych z literatury antycznej w literaturze i sztuce okresów późniejszych.

Kierunek studiów

filologia klasyczna

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

III rok

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2024/SZ:

Aleksandra Arndt
Monika Miazek-Męczyńska

W cyklu 2021/SZ:

Monika Miazek-Męczyńska

W cyklu 2020/SZ:

Monika Miazek-Męczyńska

W cyklu 2023/SZ:

Elżbieta Wesołowska

W cyklu 2018/SZ:

Monika Miazek-Męczyńska

W cyklu 2022/SZ:

Elżbieta Wesołowska

W cyklu 2019/SZ:

Monika Miazek-Męczyńska

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- wyjaśnia najważniejsze zjawiska społeczne, polityczne i literackie występujące w omawianej epoce i związane z twórczością rzymskich epistolografów i prozaików,
- dokonuje klasyfikacji genologicznej omawianych tekstów, identyfikując oraz analizując nurty i tendencje występujące w twórczości epistolograficznej Cycerona, Pliniusza Młodszego, Seneki, Frontona oraz w powieściach i nowelach rzymskich (Petroniusz, Apulejusz i in.),
- zna najbardziej reprezentatywne utwory dla omawianego gatunku i epoki i umie wskazać ich autora,
- analizuje i interpretuje wybrane utwory czytane na zajęciach, formułuje najważniejsze zagadnienia i problemy związane z tymi tekstami,
- porównuje sposób ujęcia i funkcjonowanie tego samego tematu, wątku czy motywu w różnych utworach tego samego gatunku, ilustrując swoje wywody odpowiednimi przykładami.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita znajomość zjawisk politycznych, społecznych i literackich związanych z rzymską epistolografią i powieścią; znakomita znajomość życia i twórczości autorów, znakomita znajomość treści utworów, znakomita umiejętność rozpoznawania, wyodrębniania i analizowania cech gatunkowych omawianych tekstów.

dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra znajomość zjawisk politycznych, społecznych i literackich związanych z rzymską epistolografią i powieścią; bardzo dobra znajomość życia i twórczości autorów, bardzo dobra znajomość treści utworów, bardzo dobra umiejętność rozpoznawania, wyodrębniania i analizowania cech gatunkowych omawianych tekstów.

dobry (db; 4,0): dobra znajomość zjawisk politycznych, społecznych i literackich związanych z rzymską epistolografią i powieścią; dobra znajomość życia i twórczości autorów, dobra znajomość treści utworów, dobra umiejętność rozpoznawania, wyodrębniania i analizowania cech gatunkowych omawianych tekstów.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość zjawisk politycznych, społecznych i literackich związanych z rzymską epistolografią i powieścią; zadowalająca znajomość życia i twórczości autorów, zadowalająca znajomość treści utworów, zadowalająca umiejętność rozpoznawania, wyodrębniania i analizowania cech gatunkowych omawianych tekstów.

dostateczny (dst; 3,0): średnio zadowalająca znajomość zjawisk politycznych, społecznych i literackich związanych z rzymską epistolografią i powieścią; średnio zadowalająca znajomość życia i twórczości autorów, średnio zadowalająca znajomość treści utworów, średnio zadowalająca umiejętność rozpoznawania, wyodrębniania i analizowania cech gatunkowych omawianych tekstów.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość zjawisk politycznych, społecznych i literackich związanych z rzymską epistolografią i powieścią; niezadowalająca znajomość życia i twórczości autorów, niezadowalająca znajomość treści utworów, niezadowalająca umiejętność rozpoznawania, wyodrębniania i analizowania cech gatunkowych omawianych tekstów.

Literatura

Zalecana literatura:
a) teksty w przekładzie:
Spis lektur w przekładzie na język polski zostanie podany przez prowadzącego na zajęciach.
Korespondencja Pliniusza Młodszego z cesarzem Trajanem, Lublin 2017.
Marek Tulliusz Cycero, Wybór listów, przeł. G. Pianko, Wrocław 1962.
Antologia listu antycznego, oprac. J. Schnayder, Wrocław 1951 (i późniejsze).
Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, Warszawa 1998.
Petroniusz Arbiter, Satyrikon, przeł. L. Wysocki, Kraków 2011 (lub Petroniusz, Satyryki, przeł. M. Brożek, Wrocław 2005).
Nowele antyczne (wybór), przeł. R. Turasiewicz, S. Stabryła, Wrocław 1992.
Nowele rzymskie, przeł. S. Stabryła, Warszawa 1975.
Apulejusz, Metamorfozy albo złoty osioł, przeł. E. Jędrkiewicz, Warszawa 1999.

b) opracowania:
N. Holzberg, Powieść antyczna, przeł. M. Wójcik, Kraków 2003.
Oxford Reading in the Roman Novel, red. S.J. Harrison, Oxford 1999.
S. Stabryła, Powieść starożytna, Kraków 1971.
S. Stabryła, Funkcja noweli w strukturze gatunków literatury rzymskiej, Wrocław 1974.
The Cambridge Companion to the Greek and Roman Novel, red. T. Witmarsh, Cambridge 2008.
L. Winniczuk, Pliniusz Młodszy w świetle swoich listów i mów, Warszawa 1987.
Pianko G., Cycero w oczach Petrarki, „Meander” 4, 5–6 (1949), s. 267–280.
Adolph F. Pauli, Letters of Caesar and Cicero to Each Other, „The Classical World”, Vol. 51, No. 5 (Feb., 1958), pp. 128-132, DOI: 10.2307/4344010, https://www.jstor.org/stable/4344010
G. Przychocki, Pliniusz Młodszy – życie i dzieła, “Meander” 1984, nr 2-3, s. 79-108.
H.W. Traub, Pliny’s Treatment of History in Epistolary Form, TAPA 86 (1955), s. 213-222.
S.E. Stout, Scribe and Critic at Work in Pliny’s Letters, Bloomington 1954.
I. Marchesi, Pliny the Book-Maker: Betting on Posterity in the Epistles, Oxford Scholarship Online 2015, DOI: 10.1093/acprof:oso/9780198729464.001.0001
Grant M., HUMOUR IN SENECA'S "LETTERS TO LUCILIUS”, „Ancient Society” 30 (2000), s. 319-329 https://www.jstor.org/stable/44079814
Grant M., Plautus and Seneca: Acting in Nero's Rome, G&R 46 (1999), s. 27-33.
Dreikopel T., Postawa człowieka wobec śmierci na podstawie uwag Seneki w «Epistulae morales ad Lucilium», „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 22 (2016), s. 269-276.
Błaszczyk I., Seneka o wychowaniu w rodzinie rzymskiej, Bydgoszcz 2003.
Gloyn L., The Ethics of the Family in Seneca, Cambridge University Press 2017.
Wesołowska E., Rzymska literatura wygnańcza. U schyłku republiki, początków pryncypatu i wczesnego cesarstwa, Tom I. Cyceron i Seneka, Poznań 2003.
Szarmach M. „Listy, które czyta wielu”. Pseudokorespondencja św. Pawła z Seneką, SYMBOLAE PHILOLOGORUM POSNANIENSIUM GRAECAE ET LATINAE XXII/2 • 2012, s. 91–94.

Wykładowca na każdych zajęciach wskazuje literaturę dodatkową, powiązaną z konkretnie omawianym zagadnieniem, część artykułów udostępniając w formie elektronicznej bądź wskazując odpowiednie platformy cyfrowe i repozytoria.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-RPE-31KDL w USOSweb