Praktyki zawodowe język polski (60) i etyka (45) w szkole ponadpodstawowej 03-PRA-r2PFDU
Treści programowe dla przedmiotu:
1. Przygotowanie do praktyki ciągłej (omówienie organizacji, harmonogramu, regulaminu, reguł współpracy z opiekunem, obowiązującej dokumentacji i warunków zaliczenia).
2. Zapoznanie się ze specyfiką placówki, w której przebiega praktyka, obowiązującymi w niej procedurami, regulaminami, planami pracy dydaktycznej i profilaktyczno-wychowawczej.
3. Zapoznanie się z dokumentami regulującymi pracę nauczyciela polonisty na III etapie edukacyjnym i ich analiza, np.: program nauczania, plan wynikowy, podręcznik, przewodnik metodyczny.
4. Zapoznanie się z pracą wychowawcy klasy. Obserwacja i prowadzenie lekcji wychowawczych. Uczestniczenie w spotkaniach rady pedagogicznej oraz zespołów wychowawczych; udział w pozalekcyjnych działaniach opiekuńczo-wychowawczych i profilaktycznych. Współpraca z pedagogiem, psychologiem, bibliotekarzem w realizacji zadań dydaktycznych i profilaktyczno-wychowawczych.
5. Obserwowanie i realizowanie zadań nauczyciela polonisty na III etapie edukacyjnym w tym:
a) udział w spotkaniach zespołu przedmiotowego,
b) obserwowanie zajęć z języka polskiego w szkole ponadpodstawowej i ich analizowanie ze względu na dobór celów kształcenia, metod i środków dydaktycznych, specyfikę treści literacko-kulturowych i językowych na III etapie edukacyjnym,
c) analizowanie podręczników, pomocy metodycznych ze względu na ich funkcjonalność,
d) wykorzystanie lub konstruowanie narzędzi diagnozowania wiedzy i umiejętności uczniów, sprawdzenie i ocena prac uczniowskich, wykorzystanie procesu oceniania uczniów i udzielania im informacji zwrotnej do stymulowania ich pracy nad własnym rozwojem,
e) tworzenie scenariuszy/konspektów twórczych lekcji z uwzględnieniem celów kształcenia literacko-kulturowego i językowego w szkole ponadpodstawowej, jego integracyjnego i interdyscyplinarnego charakteru,
f) prowadzenie lekcji na podstawie autorskich konspektów z wykorzystaniem różnorodnych metod oraz technologii informacyjnych i multimediów,
g) wykorzystanie różnych metod autoewaluacji prowadzonych zajęć,
h) przeprowadzenie lekcji sprawdzającej na zakończenie praktyk (przygotowanie, autorefleksja studenta, omówienie z opiekunem praktyk).
6. Specyfika funkcjonowania uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych. Diagnozowanie potrzeb, indywidualizacja form i metod pracy.
7. Autoewaluacja w pracy nauczyciela. Analiza i ocena własnych działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Podsumowanie praktyk z udziałem studenta/-ów, nauczyciela – opiekuna praktyk, nauczycieli akademickich odpowiedzialnych za przygotowanie nauczycielskie studentów.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi wnikliwie obserwować działania nauczyciela, w tym lekcje języka polskiego ze szczególnym zwróceniem uwagi na sposób wdrożenia w praktyce szkolnej zapisów podstawy programowej i programu nauczania dla poziomu szkoły ponadpodstawowej oraz umie przygotować dokumentację z obserwowanych zajęć dydaktycznych, w tym pozalekcyjnych,
- potrafi wyciągnąć wnioski z obserwacji pracy dydaktycznej nauczyciela, jego interakcji z uczniami oraz sposobu planowania i przeprowadzania zajęć dydaktycznych; aktywnie obserwować stosowane przez nauczyciela metody i formy pracy oraz wykorzystywane pomoce dydaktyczne, a także sposoby oceniania uczniów oraz zadawania i sprawdzania pracy domowej,
- diagnozuje potrzeby, możliwości i zdolności każdego ucznia oraz projektuje oraz indywidualizuje zadania i dostosowuje metody, treści i sposoby oceniania do zróżnicowanych potrzeb i możliwości uczniów,
- potrafi zaprojektować i przeprowadzić lekcję i serię zajęć z uwzględnieniem celów kształcenia polonistycznego na III etapie edukacyjnym, adekwatnie dobierając metody, wykorzystując technologie informacyjne dla efektywności procesu kształcenia, racjonalnie gospodarując czasem lekcji,
- wykorzystuje proces oceniania uczniów i udzielania im informacji zwrotnej do stymulowania ich pracy nad własnym rozwojem,
- posiada kompetencje komunikacyjne (interpersonalne i społeczne), dba o własną i uczniowską poprawność wypowiedzi, kulturę i etykę języka,
- potrafi pracować w zespole, występując w różnych rolach; ma umiejętność współpracy z innymi nauczycielami, pedagogami i rodzicami uczniów, oraz innymi osobami tworzącymi społeczność szkolną i lokalną,
- wykazuje cechy refleksyjnego praktyka, który poddaje ocenie posiadaną wiedzę i kompetencje, oraz człowieka pozytywnie nastawionego do nowych doświadczeń, poszukującego innowacyjnych rozwiązań.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): student/studentka przekazuje pełną staranną i przejrzystą dokumentację wskazaną w programie praktyki, uwzględniającą pogłębione refleksje dotyczące sfery osobistej (rozwój osobowości, relacje z innymi, spojrzenia na siebie w roli nauczyciela); potrafi redagować konspekty w pełni poprawne pod względem merytorycznym, językowym i metodycznym (trafny dobór metod i form pracy, sposób formułowania tematu, adekwatne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności); konspekty są spójne i zhierarchizowane (logiczne następstwo poszczególnych ogniw lekcji), zawierają wyraźną i zrozumiałą myśl przewodnią oraz mają autorski charakter; potrafi przygotować i prowadzić lekcje języka polskiego (literacko-kulturowe, językowe), uwzględniając poziom klasy i odwołując się (w fazie projektowania i realizacji) do teorii dydaktycznej analizowanej na zajęciach z metodyki; proponuje metody pracy sprzyjające indywidualizacji procesu kształcenia, jak i rozwijające kompetencje społeczne (skłaniające uczniów do interakcji); potrafi sprawdzić i ocenić prace uczniów, sformułować informację zwrotną jako element stymulowania rozwoju ucznia; posiada umiejętność pogłębionej samooceny oraz dyskusji na temat koncepcji lekcji i jej realizacji (w swojej argumentacji odwołuje się do teorii dydaktycznej i potrafi przywołać celowo dobrane przykłady); potrafi opisać przebieg lekcji obserwowanych, uwzględniając działania nauczyciela i ucznia oraz umie je ocenić pod względem metodycznym (odwołując się do teorii dydaktycznych związanych z kształceniem polonistycznym).
dobry plus (+db; 4,5): student/studentka spełnia wszystkie kryteria na ocenę 4,0 i niektóre kryteria na ocenę 5,0.
dobry (db; 4,0 ): student/studentka przekazuje pełną dokumentację wskazaną w programie praktyki, uwzględniającą refleksje dotyczące sfery osobistej (rozwój osobowości, relacje z innymi, spojrzenia na siebie w roli nauczyciela); potrafi sporządzać konspekty zawierające oczekiwania merytoryczne, poprawne pod względem metodycznym (trafny dobór metod i form pracy), językowym, mogące zawierać sporadyczne usterki (np. schematyczny sposób redagowania tematu, niejasne zapisy w opisie metod, celów szczegółowych), raczej spójne (zastrzeżenia może budzić czasami np. następstwo poszczególnych ogniw lekcji); potrafi przygotować i prowadzić lekcje języka polskiego (literacko-kulturowe, językowe), uwzględniając poziom klasy i odwołując się (w fazie projektowania oraz realizacji) do teorii dydaktycznej analizowanej na zajęciach z metodyki; proponuje metody pracy sprzyjające indywidualizacji procesu kształcenia, jak i rozwijające kompetencje społeczne (skłaniające uczniów do interakcji) – zastrzeżenia może budzić czasami organizacja tychże działań; posiada umiejętność samooceny warsztatu metodycznego oraz dyskusji na temat koncepcji lekcji i jej realizacji; w argumentacji odwołuje się do podstawowych ustaleń teoretycznych (dotyczących np. struktury lekcji, metod, wprowadzania pojęć itp.); potrafi sprawdzić i ocenić prace uczniów, sformułować informację zwrotną; potrafi opisać przebieg lekcji obserwowanych, uwzględniając działania nauczyciela i ucznia oraz umie je ocenić pod względem metodycznym (odwołania do teorii dydaktycznych związanych z kształceniem polonistycznym mogą wymagać dopełnienia przykładami).
dostateczny plus (+dst, 3,5): student/studentka spełnia wszystkie kryteria na ocenę 3,0 i niektóre kryteria na ocenę 4,0.
dostateczny (dst; 3,0): student/studentka przekazuje opracowaną i zebraną dokumentację wskazaną w programie praktyki, ale nieujawniającą hierarchii i przyjętego porządku elementów; potrafi sporządzać konspekty na ogół poprawne pod względem metodycznym (ale repertuar wykorzystanych metod, form pracy jest dość ubogi); w konspektach pojawiają się usterki świadczące o brakach w warsztacie metodycznym (np. schematyczny sposób redagowania tematu, błędne zapisy w zestawie metod i celów szczegółowych); występują usterki językowe (ale nie w zadaniach dla uczniów); czasami występują opisy pomysłów zadań zamiast konkretnych zadań; struktura projektu jest raczej spójna (zastrzeżenia może budzić np. następstwo poszczególnych ogniw lekcji i realizacja funkcji jej poszczególnych części); brakuje oczekiwań merytorycznych związanych z niektórymi zadaniami; potrafi przygotować i prowadzić lekcje języka polskiego (literacko-kulturowe, językowe oraz eksponujące formacyjny wymiar edukacji polonistycznej), ma jednak problem z przygotowaniem zadań sprzyjających indywidualizacji procesu kształcenia i celowemu rozwijaniu kompetencji społecznych, a także uwzględniających kompetencje uczniów danej klasy; rzadko odwołuje się (w fazie projektowania i realizacji) do teorii dydaktycznej analizowanej na zajęciach z metodyki; potrafi sprawdzić i ocenić prace uczniów, choć ma problemy ze sformułowaniem informacji zwrotnej; posiada umiejętność samooceny warsztatu metodycznego oraz dyskusji na temat koncepcji lekcji i jej realizacji; w argumentacji rzadko, ale poprawnie odwołuje się do podstawowych ustaleń teoretycznych (dotyczących np. struktury lekcji, metod, wprowadzania pojęć itp.); potrafi opisać przebieg lekcji obserwowanych, uwzględniając działania nauczyciela i ucznia oraz umie je ocenić pod względem metodycznym (odwołania do teorii dydaktycznych związanych z kształceniem polonistycznym pozbawione są jednak przykładów i mają charakter okazjonalny).
niedostateczny (ndst; 2,0): student/studentka przekazuje niekompletną dokumentację praktyki; nie potrafi przygotować konspektów poprawnych pod względem metodycznym (ma bardzo ubogi repertuar metod i form pracy); w konspektach pojawiają się liczne usterki świadczące o brakach w warsztacie metodycznym (np. niewłaściwy sposób redagowania tematu, błędne zapisy w zestawie metod i celów szczegółowych, niejasny opis zadań dla uczniów, brak oczekiwań analityczno-interpretacyjnych); występują usterki językowe (także w zadaniach dla uczniów); struktura projektu jest niespójna (następstwo poszczególnych ogniw lekcji budzi zastrzeżenia, a podział na części lekcji ma charakter jedynie umowny); ma spore trudności z prowadzeniem lekcji języka polskiego (literacko-kulturowych oraz językowych) wynikające z rażących braków warsztatowych; nie odwołuje się do teorii dydaktycznej analizowanej na zajęciach z metodyki; nie potrafi sprawdzić i ocenić prac uczniów, popełniając błędy merytoryczne lub pomiarowe; nie posiada umiejętności samooceny warsztatu metodycznego oraz dyskusji na temat koncepcji lekcji i jej realizacji; w argumentacji odwołuje się tylko do własnych przekonań i doświadczeń szkolnych, a pomija podstawowe ustalenia teoretyczne (dotyczące np. struktury lekcji, metod, wprowadzania pojęć itp.); nie potrafi opisać przebiegu lekcji obserwowanych, nie uwzględnia działań nauczyciela i ucznia oraz nie ocenia lekcji pod względem metodycznym.
Literatura
Zalecana literatura:
Program, podręczniki, materiały pomocnicze wykorzystywane w nauczaniu języka polskiego przez nauczyciela – szkolnego opiekuna praktyk.
Szczegółowe zestawienie zalecanej literatury umieszczono w sylabusie przedmiotu „Metodyka nauczania”.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: