Podstawy psychologii dla nauczycieli - spec. nauczycielska 03-PPN-21PDL

Treści programowe dla przedmiotu:
- proces funkcjonalnej i dysfunkcjonalnej adaptacji do środowiska; sytuacja psychologiczna; dynamika sytuacji psychologicznej (okresy: kryzysu strukturalnego, okresu stabilnego, kryzysu funkcjonalnego),
- dynamika środowisk społecznych w rozwoju; środowiska socjalizujące, prymitywizujące, zaburzające; zróżnicowane przedmiotowe środowisk rozwoju,
- dynamika i struktura wieku rozwojowego dziecka w wieku szkolnym (kryzys 7 rż, nauczanie początkowe; nauczanie przedmiotowe; kryzys 13 rż); kryzys funkcjonalny poczucie niższości versus poczucie produktywności; rola mechanizmu kompensacji i zasobów społecznych,
- kierowanie sytuacją szkolną; fizyczne i społeczne aspekty sytuacji szkolnej; środowisko szkolne jako źródło zadań (zjawisko frustracji) i środków pomocniczych (wiedza, umiejętności, postawy),
- samokontrola i samoopanowanie (identyfikacja i uczenie się od innych); umiejętność rozpoznawania konwencji w wieku szkolnym; proces opanowywanie wzoru funkcjonowania (samokontroli zachowania i procesów psychicznych) zgodnie z konwencjami; dynamika i struktura funkcji psychicznych (funkcje intelektualne i wolicjonalno-emocjonalne),
- niezmienniki funkcjonalne; zasady i reguły konstytutywne i konstytuowane; pojęcia spontaniczne i naukowe.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: pierwszy wybija się tu jego funkcja socjalizacyjna. W tym okresie dziecko powinno przywiązać się do własnej społeczności i jej kultury. Powinno opanować podstawową wiedzę i nauczyć się stosować ją w konwencjonalny sposób. W sensie psychologicznym oznacza to podporządkowanie własnego zachowa-nia i własnych procesów psychicznych obowiązującym w społeczności wzorom funkcjonowania. W procesie formowania tożsamości faza ta odpowiedzialna jest przede wszystkim za międzypo-koleniową ciągłość doświadczeń. Kluczowe w tym procesie znaczenie ma rozpoznawanie tzw. niezmienni-ków (stałości zarówno dotyczących rzeczywistości fizycznej jak i społecznej) to znaczy wzorów, reguł i zasad oraz pojęć naukowych z zakresu zróżnicowanych działów nauki. Kluczowe mechanizmy temu służące to: 1. identyfikacja rozumiana jako identyfikowanie czegoś i identyfikowanie się z kimś, 2. uczenie się pod kierunkiem. Ich poprawne i łączne działanie prowadzi w tym wieku do opanowanie przez dziecko roli ucznia. Kompetencja ta pozwala mu radzić sobie z sytuacjami zadaniowymi poprzez poszukiwanie nauczycieli i uczenie się od nich.

Kierunek studiów

filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, uczenie problemowe (problem-based learning), gra dydaktyczna/symulacyjna, praca w grupach.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i rozumie mechanizm psychicznej adaptacji dziecka w wieku szkolnym,
- zna i rozumie centralne zjawiska rozwoju dziecka w wieku szkolnym,
- potrafi rozpoznać symptomy prawidłowego i nieprawidłowego przebiegu procesu rozwoju dziecka w wieku szkolnym,
- potrafi dostosować sytuację nauczania przedmiotu do możliwości uczenia się dziecka w wieku szkolnym,
- jest gotów do wspierania dziecka w wieku szkolnym w zakresie uczenia się przedmiotowej wiedzy, nabywania umiejętności i kształtowania nastawień,
- jest gotów do interweniowania w momencie rozpoznania sytuacji zagrażającej rozwojowi dziecka.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0)
dobry plus (+db; 4,5)
dobry (db; 4,0)
dostateczny plus (+dst; 3,5)
dostateczny (dst; 3,0)
niedostateczny (ndst; 2,0)

Kryteria oceniania:
- obecność na 80% zajęć,
- kolokwium zaliczone w wyniku uzyskania 51% łącznej sumy możliwych do uzyskania punktów.

Literatura

Zalecana literatura:
Appelt, K. (2005). Wiek szkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka. W: A. Brzezińska (red.). Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. (259-301). Gdańsk: GWP.
Smykowski, B. (2012). Wiek szkolny. W: B. Smykowski. Psychologia kryzysów w kulturowym rozwoju dzieci i młodzieży. (165-172). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Smykowski, B. (2019). Wiek szkolny a poczucie stałości i przewidywalności. W: A. Brzezińska (red.). Kompetencje emocjonalne i społeczne dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Wiliński, P. (2005). Wiek szkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać. W: A. Brzezińska (red.). Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. (303-343). Gdańsk: GWP.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-PPN-21PDL w USOSweb