Podstawy pedagogiki dla nauczycieli - spec. nauczycielska 03-PPED-11ZL

Treści programowe dla przedmiotu:
- zjawisko wychowania i jego relacje wobec enkulturacji, socjalizacji, edukacji, opieki, kształcenia; struktura i dynamika procesu wychowania,
- sposoby myślenia o wychowaniu wyodrębnione ze względu na przyjmowane w nich założenia dotyczące natury rozwoju człowieka (ich założenia filozoficzne i psychologiczne),
- specyfika interakcji edukacyjnych/wychowawczych: rodzaje interakcji nauczyciel-uczeń i ich edukacyjne/wychowawcze konsekwencje,
- metody oddziaływania wychowawczego w pracy z uczniem/klasą,
- zadania wychowawcy klasy i autorytet nauczyciela (rodzaje, konsekwencje, rozwojowo zróżnicowane potrzeby ucznia),
- modele współczesnej szkoły: od podejść tradycyjnych do alternatywnych; ideologie edukacyjne i ich odzwierciedlenie w praktyce szkolnej,
- zróżnicowanie koncepcyjne szkół alternatywnych: wybrane egzemplifikacje; alternatywne formy edukacji (unschooling, edukacja domowa),
- ukryty program szkoły- identyfikacja przejawów, interpretacja, funkcje,
- ocena jakości pracy placówki światowej (szkoły) z wykorzystaniem EWD; wymierne i niewymierne efekty edukacyjne; EWD jako wskaźnik ewaluacyjny w analizach edukacyjnych,
- międzynarodowe porównania systemów edukacji (potencjał i ograniczenia); diagnoza osiągnięć systemu oświatowego na podstawie wyników badań OECD/PISA (przypadek Polski).

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - scharakteryzowanie rzeczywistości szkolnej przez pryzmat różnych zjawisk społeczno-kulturowych (wychowanie, edukacja, socjalizacja, enkulturacja, rozwój), - omówienie funkcji współczesnej szkoły i różnych wariantów praktyki szkolnej wynikających z określonych koncepcji pedagogicznych (podejść tradycyjnych i alternatywnych), - omówienie ukrytego programu szkoły: przejawy, znaczenie, skutki, - zapoznanie studentów ze zjawiskiem wychowania i jego specyfiką w warunkach szkolnych oraz rolą nauczyciela, - wzbudzanie namysłu nad założeniami aksjologicznymi, filozoficznymi, antropologicznymi wychowania i szkolna praktyka procesu wychowania, - zapoznanie z wiedzą na temat istoty, rodzajów i procedur diagnozowania i ewaluacji w kontekście instytucjonalnym (jakości pracy nauczyciela, szkoły oraz systemu oświatowego), - tworzenie sytuacji umożliwiających odniesienie zdobytej wiedzy do analizowania praktyki edukacyjnej.

Kierunek studiów

filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, demonstracje dźwiękowe i/lub video.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i rozumie specyfikę, istotę oraz funkcje wychowania i jego aksjologiczne, filozoficzne i antropologiczne założenia,
- zna i rozumie relacje zachodzące między rozwojem a wychowaniem, potrafi powiązać modele wychowania z określonymi koncepcjami rozwoju człowieka,
- potrafi zanalizować interakcje nauczyciel-uczeń realizowane w różnych modelach wychowania, potrafi wskazać ich przejawy oraz ocenić skutki,
- zna strukturę, właściwości i dynamikę procesu wychowania oraz metody oddziaływania wychowawczego, Rozumie mechanizmy wpływu oraz potencjał i ograniczenia każdej z metod,
- zna i rozumie funkcje i cele edukacji szkolnej (na różnych jej szczeblach) we współczesnym społeczeństwie,
- potrafi scharakteryzować przejawy ukrytego programu szkoły. Rozumie ich skutki i znaczenie,
- potrafi omówić wybrane koncepcje szkół alternatywnych, zna alternatywne formy edukacji,
- potrafi scharakteryzować tradycyjne i alternatywne podejście do edukacji szkolnej, potrafi tę wiedzę wykorzystać w analizie praktyki szkolnej (z uwzględnieniem różnych wymiarów tej analizy m. in.: filozofii kształcenia, organizacji procesu uczenia się – nauczania, relacji nauczyciel – uczeń),
- zna tematykę oceny jakości pracy szkoły (oraz systemu edukacyjnego) w świetle wyników pomiarów diagnostycznych,
- potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę pedagogiczną w analizie i interpretacji zjawisk życia szkolnego.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0)
dobry plus (+db; 4,5)
dobry (db; 4,0)
dostateczny plus (+dst; 3,5)
dostateczny (dst; 3,0)
niedostateczny (ndst; 2,0)

Kryteria oceniania:
- 80% obecności na zajęciach,
- egzamin zaliczony w wyniku uzyskania 51% łącznej sumy możliwych do uzyskania punktów.

Literatura

Zalecana literatura (wybrane fragmenty, wskazane w trakcie zajęć)
Appelt K., Osoba znacząca - cóż to znaczy?, „Remedium”, 2006, nr 7/8.
Brzezińska A.I., Psychologia wychowania, w: Psychologia. Podręcznik akademicki, red. J. Strelau, Gdańsk 2000.
Dolata R., Edukacyjna wartość dodana jako metoda oceny efektywności nauczania, CKE 2007.
Mazurkiewicz G., (red.) Jak być jeszcze lepszym? Ewaluacja w edukacji, Kraków 2012.
Brzezińska, A., Dzieci z układu ryzyka. w: Ukryte piętno. Zagrożenia rozwoju w okresie dzieciństwa, A. Brzezińska, S. Jabłoński, M. Marchow (red.), Poznań 2003.
https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/4767/1/2003%20ABrzezi%C5%84ska%20Dzieci%20z%20uk%C5%82adu%20ryzyka.pdf
Janowski A., Pedagogika praktyczna. Zarys problematyki-zdrowy rozsądek-wyniki badań, Warszawa 2009.
Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Warszawa 2004.
Meighan R., Socjologia edukacji, Toruń 1993.
Niemierko B., Diagnostyka edukacyjna: podręcznik akademicki, Warszawa 2009.
Nowak M. Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008.
Nowosad I., Kultura szkoły w rozwoju szkoły, Kraków 2019.
Nowotniak J., Ukryty program szkolnej rzeczywistości, Szczecin 2002.
Okoń W. , Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.
Schaffer H.R., Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość, Kraków 2006.
Wiliński P., Dorośli jako autorytety dla dzieci i młodzieży, „Remedium”, 2005, nr 11/12.
Żłobicki W., Ukryty program w edukacji. Między niewiedzą a manipulacją, Kraków 2002.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-PPED-11ZL w USOSweb