Nauka o współczesnym języku polskim cz. 2 03-NWJP2-31PFDL-E
Treści programowe dla przedmiotu:
- polszczyzna jako język fleksyjny,
- podstawowe typy koniugacyjne czasowników polskich, fleksja werbalna (fleksja powierzchniowa i głębinowa),
- fleksja imienna (odmiana rzeczowników, przymiotników, zaimków i liczebników, problem stopniowania przymiotników i przysłówków),
- podsystem składniowy; rodzaje wypowiedzeń; funkcje wypowiedzeń w różnych tekstach,
- wyrazy a części zdania,
- konotacja i akomodacja składniowa a tradycyjne związki składniowe; wyrazy poza związkami składniowymi,
- części główne (podmiot i orzeczenie) i poboczne (przydawka, dopełnienie i okolicznik) zdania; określenie predykatywne; analiza wypowiedzień pojedynczych,
- wypowiedzenia złożone podrzędnie i współrzędnie i osobliwości w obrębie wypowiedzień złożonych (typy parataksy i hipotaksy),
- kategorie pośrednie w składni polskiej (dopełnienie a okolicznik, zdania pojedyncze i złożone, parataksa i hipotaksa),
- relacje międzywypowiedzeniowe; od wypowiedzenia do tekstu.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i właściwie stosuje terminologię związaną ze współczesną polską gramatyką,
- posiada wiedzę o języku jako systemie oraz języku jako narzędziu komunikacji, którą potrafi wykorzystać praktycznie w edukacji,
- potrafi poprawnie posługiwać się językiem polskim w mowie i w piśmie,
- potrafi wyjaśniać zjawiska językowe i terminy językoznawcze, posiłkując się poprawnie dobranym przykładem ilustracyjnym,
- potrafi interpretować i analizować wybrane rodzaje tekstów na podstawie wiedzy o systemie gramatycznym współczesnego języka polskiego,
- potrafi powiązać badania językoznawcze z wynikami badań innych dyscyplin naukowych i potrafi zastosować tę wiedzę w praktyce edukacyjnej,
- analizując tekst, potrafi określić jego funkcje, rolę jako środka komunikacji, tematykę, wpływ kontekstu na jego interpretację; a także określić relacje nadawczo-odbiorcze,
- potrafi wskazać cechy polszczyzny jako języka fleksyjnego, umie także scharakteryzować najważniejsze aspekty fleksji imiennej i werbalnej oraz potrafi zastosować tę wiedzę w analizach tekstów, a także w praktyce edukacyjnej,
- posiada wiedzę z zakresu polskiej składni i potrafi wykorzystać ją do analizy i interpretacji wypowiedzeń pojedynczych, a także złożonych oraz osobliwości składniowych w systemie języka polskiego; umie wykorzystać tę wiedzę w praktyce edukacyjnej,
- potrafi wskazać relacje międzywypowiedzeniowe, a także dostrzec różnicę między wypowiedzeniem a tekstem, jednostkami ponadwypowiedzeniowymi,
- na podstawie materiałów źródłowych przygotowuje i prowadzi dyskusję, potrafi bronić swoich tez, przygotowuje prezentacje i analizy indywidualnie, a także podczas pracy zespołowej,
- poprawnie wykorzystuje opracowania naukowe podczas zajęć oraz w pracy własnej, także planując dalsze samokształcenie.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość szczegółowej wiedzy przedmiotowej i metodologicznej w zakresie gramatyki współczesnego języka polskiego, bardzo dobra znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie wiedzy o systemie gramatycznym współczesnego języka polskiego, wysoka świadomość w zakresie poprawności językowej oraz bardzo dobre kompetencje w posługiwaniu się językiem polskim zarówno w mowie, jak i w piśmie, bardzo duża aktywność w trakcie zajęć (uczestniczenie w dyskusji, przygotowywanie zadań indywidualnych i zespołowych, bardzo dobre oraz systematyczne przygotowanie merytoryczne do zajęć).
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami, szczególnie w zakresie analiz tekstowych.
dobry (db; 4,0): dobra znajomość szczegółowej wiedzy przedmiotowej i metodologicznej w zakresie gramatyki współczesnego języka polskiego, dobra znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie wiedzy o systemie gramatycznym współczesnego języka polskiego, wysoka świadomość w zakresie poprawności językowej, dobra sprawność w posługiwaniu się językiem polskim zarówno w mowie, jak i w piśmie, aktywność w trakcie zajęć (uczestniczenie w dyskusji, przygotowywanie zadań indywidualnych i zespołowych, dobre i systematyczne przygotowanie merytoryczne do zajęć).
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadawalająca znajomość szczegółowej wiedzy przedmiotowej i metodologicznej w zakresie gramatyki współczesnego języka polskiego, zadowalająca znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie wiedzy o systemie gramatycznym współczesnego języka polskiego, dobra świadomość w zakresie poprawności językowej, dobre kompetencje w posługiwaniu się językiem polskim zarówno w mowie, jak i w piśmie, aktywność w trakcie zajęć (uczestniczenie w dyskusji, przygotowywanie zadań indywidualnych i zespołowych, dobre przygotowanie merytoryczne do zajęć).
dostateczny (dst; 3,0): zadawalająca szczegółowej wiedzy przedmiotowej i metodologicznej w zakresie gramatyki współczesnego języka polskiego zadowalająca znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie wiedzy o systemie gramatycznym współczesnego języka polskiego, niska świadomość i słabe kompetencje w zakresie poprawności językowej, słaba aktywność w trakcie zajęć (uczestniczenie w dyskusji, przygotowywanie zadań indywidualnych i zespołowych, dostateczne przygotowanie merytoryczne do zajęć).
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadawalająca znajomość szczegółowej wiedzy przedmiotowej i metodologicznej w zakresie gramatyki współczesnego języka polskiego, niezadowalająca znajomość zasad analizy i interpretacji różnych tekstów na podstawie wiedzy o systemie gramatycznym współczesnego języka polskiego, niska świadomość i bardzo słabe kompetencje w zakresie poprawności językowej, brak aktywności w trakcie zajęć (nieuczestniczenie w dyskusji, brak angażowania się w czasie pracy indywidualnej i zespołowej, brak lub bardzo słabe przygotowanie merytoryczne do zajęć).
Kryteria oceniania:
- aktywność w trakcie zajęć (udział merytoryczny w dyskusji i w pracy zespołowej),
- poziom merytoryczny pracy kontrolnej; sprawność językowa, umiejętność poprawnego posługiwania się językiem polskim zarówno w mowie, jak i w piśmie, umiejętność samodzielnej pracy z różnorodnymi tekstami, ich językowej analizy,
- obecność na zajęciach,
- umiejętność zaprezentowania na egzaminie ustnym wiedzy nabytej w ramach przedmiotu oraz poziom tej wiedzy, a także sposób jej zaprezentowania.
Literatura
Zalecana literatura:
Literatura podstawowa (prowadzący wybiera po jednym podręczniku do podsystemu językowego i dodatkowo proponuje fragmenty opracowań):
J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Tekstologia, Warszawa 2009 (fragmenty do wyboru).
M. Bańko, Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2002.
I. Bobrowski, Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.
B. Boniecka, Składnia współczesnego języka polskiego, Lublin 1998.
D. Buttler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka polskiego, Warszawa 1971.
R. Grzegorczykowa, Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1996.
H. Jadacka, Kultura języka polskiego: fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2007.
S. Jodłowski, Podstawy polskiej składni, Warszawa 1976.
A. Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 2005.
M. Ruszkowski, Kategorie pośrednie w składni polskiej, Kielce 2001 (fragmenty).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: