Metodologia badań literackich (od przełomu antypozytywistycznego) 03-MBL-21PDM

Treści kształcenia:
- przełom antypozytywistyczny i jego hermeneutyczne konsekwencje
- psychoanaliza w badaniach literackich
- pragmatyzm w badaniach literackich
- immanentyzm – formalizm – estetyzm – awangardyzm w badaniach literackich i praktykach artystycznych po przełomie antypozytywistycznym
- organicyzm – strukturalizm – konstruktywizm – semiologia (historia, zależności i różnice, relacje z polityką i władzą)
- dekonstrukcja i dekonstrukcjonizm w kontekście poststrukturalizmu; ich aspekt antropologiczno-społeczny
- badania postkolonialne i badania postzależnościowe; literaturoznawstwo i struktury dominacji: literatura wobec władzy, dyskursu, wyposażenia kulturowego
- tożsamość jako wytwór dyskursu i praktyka oporu: literaturoznawstwo wobec tożsamości płciowej (refleksja genderowa) i tożsamości seksualnej (queer)
- nowy historyzm w badaniach literackich a nauka o pamięci; metodologiczne ujęcia relacji literatury i przeszłości
- literaturoznawstwo wobec życia: ekokrytyka, environmental critics, biokrytyka.

Cele kształcenia

- pozyskanie wiedzy o różnorodności metod prowadzenia badań literackich - pozyskanie wiedzy o następowaniu po sobie i współwystępowaniu różnych kierunków i szkół metodologicznych - pozyskanie wiedzy o podstawowej terminologii oraz procedurach badawczych właściwych różnym kierunkom i szkołom metodologicznym - pozyskanie wiedzy o związkach metod badań literackich z koncepcjami filozoficznymi i estetycznymi - kształtowanie umiejętności rozpoznawania metod badawczych przyjmowanych w tekstach literaturologicznych - kształtowanie umiejętności posługiwania się narzędziami właściwymi konkretnym metodom badawczym - kształtowanie umiejętności powiązania pojęć współczesnej teorii literatury z nurtami i szkołami metodologicznymi.

Kierunek studiów

filologia polska

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
- scharakteryzować najważniejsze współczesne teorie i metodologie literaturoznawcze
- określić ich wzajemne wpływy i relacje
- krytycznie wartościować znaczenie i przydatność różnych perspektyw badawczych w analizie i interpretacji tekstów literackich
- dostrzec związki między nurtami badawczymi i dominującymi tendencjami w praktykach artystycznych
- wskazać, określić i opisać w podstawowym zakresie związki i wzajemne wpływy pomiędzy filozofią, estetyką i naukami społecznymi a poszczególnymi nurtami badawczymi i praktykami artystycznymi
- powiązać pojęcia współczesnej teorii literatury z nurtami i szkołami metodologicznymi
- stosować metody analizy i interpretacji tekstów właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych
- określić znaczenie przyjętej metody badawczej dla interpretacji tekstu literackiego
- świadomie wykorzystywać pojęcia teoretycznoliterackie wypracowane na gruncie różnych stanowisk metodologicznych.

Kryteria oceniania

Metody oceniania stopnia osiągnięcia założonego efektu kształcenia:
- egzamin.

Kryteria oceniania:
- wiedza i umiejętności zaprezentowane na egzaminie pisemnym
- odpowiedzi oceniane są punktowo
- warunkiem zaliczenia egzaminu jest zdobycie 50% punktów + 1.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006. Z. Mitosek, Teorie badań literackich. Przegląd historyczny, Warszawa 1998 (lub wyd. nast.).
S. Skwarczyńska, Kierunki w badaniach literackich, Warszawa, 1984.
J. Culler, Teoria literatury, przeł. M. Bassaj, Warszawa 1998.
Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, pod red. M.P. Markowskiego, R. Nycza, Kraków 2006.
Kulturowa teoria literatury. Poetyki, problematyki, interpretacje. Pod red. T. Walas, R. Nycza. Kraków 2012.
Nowe problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego, Kraków 1992.
Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego, Kraków 1976.
Teoria badań literackich za granicą, t. 1-4, oprac. S. Skwarczyńska, Kraków 1965-1986.
Współczesna teoria badań literackich za granicą, t. 1-3, oprac. H. Markiewicz, Kraków 1970-1996.

Dodatkowa lista lektur zostanie podana na wykładzie.
Materiały dostępne w bibliotekach, w tym w bibliotece Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-MBL-21PDM w USOSweb