Historia przekładu - spec. przekładowa 03-HP-12PDM
Treści programowe dla przedmiotu:
- przedmiot zainteresowań historii przekładu i jej miejsce wśród dziedzin nauki o literaturze,
- historia przekładów biblijnych (charakterystyka najważniejsze tłumaczeń, pojęcie serii przekładowej, uwarunkowania przekładów biblijnych w kolejnych epokach,
- Biblia a wielojęzyczność i wielokulturowość jej odbiorców),
- epos na warsztacie tłumacza (przekłady Iliady na j. polski, heksametr na warsztacie tłumacza, ewolucja konwencji gatunkowej, recepcja eposów w wielojęzycznym średniowieczu i renesansie),
- Horacy – przekłady, parafrazy, oddziaływanie na kulturę polską (ze szczególnym uwzględnieniem prac J. Kochanowskiego i S. Petrycego, w kontekście dwujęzyczności polskiego renesansu),
- wielojęzyczność literatury polskiego średniowiecza i renesansu a problemy przekładu,
- strategie przekładowe polskiego renesansu, baroku i oświecenia (np. w odniesieniu do twórczości Ł. Górnickiego, J. A. Morsztyna, prac F. K. Dmochowskiego, I. Krasickiego, M. Fijałkowskiego),
- Szekspir a literatura polska – historia przekładu dramatów szekspirowskich (wybrane zagadnienia),
- rola przekładów literatury francuskiej w polskiej kulturze (na przykładzie dokonań T. Żeleńskiego),
- dwudziestowieczne dyskusje wokół problematyki przekładowej (na przykładzie sporu o Eugeniusza Oniegina),
- problematyka przekładu poezji awangardowej.
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2019/SL: | W cyklu 2018/SL: |
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- wymienić i scharakteryzować najważniejsze w historii literatury koncepcje tłumaczenia i osadzić je w kontekście kulturowym (również w kontekście kontaktów międzykulturowych),
- wskazać i zinterpretować przetłumaczone teksty literackie, które w kolejnych epokach wywarły szczególnie duży wpływ na rozwój polskiej kultury i literatury oraz zaproponować własne rozwiązania przekładowe,
- omówić sposób tłumaczenia wybranych konwencji i gatunków literackich z uwzględnieniem przemian w kolejnych epokach, a szczególnie z uwzględnieniem wielojęzyczności i wielokulturowości dawnej Rzeczypospolitej,
- przygotować dłuższą (ustną lub pisemną) wypowiedź (bądź prezentację zespołową) na temat wybranego problemu historii przekładu, z użyciem właściwego dla tej dziedziny języka naukowego i odwołaniem do literatury przedmiotu,
- czytać ze zrozumieniem prace naukowe z zakresu historii przekładu, zrekonstruować ich główne tezy.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): student posiada obszerną wiedzę z zakresu historii przekładu; wnikliwie charakteryzuje teorię i praktykę przekładową kolejnych epok, biegle posługuje się podstawową terminologią z zakresu tej dziedziny; swobodnie stosuje nabytą wiedzę w praktyce interpretacyjnej, sprawnie analizuje, interpretuje przetłumaczony tekst literacki, wskazując jego znaczenie dla rozwoju kultury przyjmującej, w razie potrzeby uruchamiając kontekst interdyscyplinarny (zwłaszcza dotyczący wielokulturowości i wielojęzyczności), wartościując oraz odwołując się do literatury przedmiotu; potrafi czytać ze zrozumieniem teksty naukowe.
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami (zwłaszcza w praktycznym zastosowaniu warsztatu badawczego).
dobry (db; 4,0): student posiada znaczną wiedzę z zakresu historii przekładu; charakteryzuje teorię i praktykę przekładową kolejnych epok, poprawnie posługuje się podstawową terminologią z zakresu tej dziedziny; stosuje nabytą wiedzę w praktyce interpretacyjnej, dość sprawnie analizuje, interpretuje przetłumaczony tekst literacki, wskazując jego znaczenie dla rozwoju kultury przyjmującej, wartościując oraz odwołując się do literatury przedmiotu, uruchamiając po części kontekst wielokulturowości i wielojęzyczności; potrafi czytać ze zrozumieniem teksty naukowe.
dostateczny plus (+dst; 3,5): student posiada zadowalającą wiedzę z zakresu historii przekładu; charakteryzuje najważniejsze założenia teorii i praktyki przekładowej kolejnych epok, na ogół poprawnie posługuje się podstawową terminologią z zakresu tej dziedziny; próbuje stosować nabytą wiedzę w praktyce interpretacyjnej, poprawnie analizuje, interpretuje przetłumaczony tekst literacki, na ogół poprawnie wskazując jego znaczenie dla rozwoju kultury przyjmującej, wartościując oraz odwołując się do najważniejszych pozycji z literatury przedmiotu; potrafi rekonstruować najważniejsze tezy tekstów naukowych.
dostateczny (dst; 3,0): student posiada podstawową wiedzę z zakresu historii przekładu; wymienia najważniejsze założenia teorii i praktyki przekładowej kolejnych epok, podejmuje próby posługiwania się podstawową terminologią z zakresu tej dziedziny; próbuje stosować nabytą wiedzę w praktyce interpretacyjnej, na ogół poprawnie (choć odtwórczo) analizuje, interpretuje przetłumaczony tekst literacki, niekiedy wskazując jego znaczenie dla rozwoju kultury przyjmującej oraz odwołując się do kluczowych pozycji z literatury przedmiotu; potrafi rekonstruować najważniejsze tezy wybranych tekstów naukowych.
niedostateczny (ndst; 2,0): student nie posiada podstawowej wiedzę z zakresu historii przekładu; nie potrafi wymienić ani tym bardziej omówić najważniejszych założeń teorii i praktyki przekładowej kolejnych epok, podejmuje nieudane próby posługiwania się podstawową terminologią z zakresu tej dziedziny; nie stosuje nabytej wiedzę w praktyce interpretacyjnej, nie analizuje przetłumaczonego tekstu literackiego wystarczająco wnikliwie, nie potrafi zreferować głównych pozycji literatury przedmiotu.
Kryteria oceniania:
- obecność i aktywność na zajęciach,
- wartość merytoryczna wypowiedzi prezentowanych na zajęciach,
- prezentacja (lub dłuższa wypowiedź) na temat zagadnienia związanego z historią przekładu,
- twórcze i poprawne wykonanie zadań domowych,
- poziom wiedzy i umiejętności zaprezentowane w teście zaliczeniowym.
Literatura
Zalecana literatura:
E. Balcerzan, Tłumaczenie jako „wojna światów”. W kręgu translatoryki i komparatystyki. Poznań 2009.
E. Balcerzan, Poetyka przekładu artystycznego, w: Literatura z literatury. Strategie tłumacza. Katowice 1998, s. 17-31 i 207-209.
S. Barańczak, O pisaniu w języku obcym, w jegoż Tablica z Macondo. Londyn 1990.
Od Schakespeare’a do Szekspira, red. J. Ciechowicz, Z. Majchrowski, Gdańsk 1993
E. Kraskowska, Dwujęzyczność a problemy przekładu, w zb.: Miejsca wspólne. Warszawa 1985.
K. Kurek, Polski Hamlet: z historii idei i wyobraźni narodowej, Poznań 1999.
A. Legeżyńska, Tłumacz jako drugi autor, w zb.: Miejsca wspólne. Warszawa 1985.
Oświeceni o literaturze, red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, Warszawa 1999.
Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440-2005. Antologia. Wybór i opracowanie E. Balcerzan, E. Rajewska. Poznań 2007.
Przekład literacki. Teoria – historia – współczesność. Red. A. Nowicka-Jeżowa, D. Knysz-Tomaszewska, Warszawa 1997.
Szczegółową listę lektur podaje prowadzący zajęcia przed rozpoczęciem każdego kursu.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: