Historia literatury romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski 03-HLP-22Z

Cele modułu kształcenia: - zaznajomienie studentów z ważnymi dziełami i arcydziełami polskiej literatury romantycznej, pozytywistycznej i doby Młodej Polski, wraz z ich kontekstem historycznym, literackim i kulturowym, - doskonalenie umiejętności analityczno‐interpretacyjnych ze szczególnym zwróceniem uwagi na specyfikę utworów literackich epok romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, analizę porównawczą i wartościowanie (utwory wybitne i drugorzędne; obiegi literackie), - pogłębianie umiejętności operowania kategoriami biografii autora, epoki, prądu, stylu, gatunku literackiego, pojęć estetycznych, - kształcenie umiejętności samodzielnych wypowiedzi ustnych na temat literatury romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, - kształtowanie świadomości komparatystycznego oraz interdyscyplinarnego statusu trzech epok, w tym szczególne zwrócenie uwagi na połączenia historii literatury z historią innych sztuk (np. teatr, malarstwo, muzyka).

filologia polska

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, metoda badawcza (dociekania naukowego), metody aktywizujące, praca w grupach.

15

I stopień

obowiązkowe

II rok

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka zna i rozumie:
- arcydzieła i kluczowe utwory romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, zreferować ich problematykę oraz kształt estetyczny z użyciem elementarnej terminologii historycznoliterackiej (w ogóle i w szczególnym odniesieniu do piśmiennictwa XIX-wiecznego).

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- zreferować problematykę oraz kształt estetyczny kluczowych utworów literackich romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski z użyciem elementarnej terminologii historycznoliterackiej (w ogóle i w szczególnym odniesieniu do piśmiennictwa XIX-wiecznego),
- analizować i interpretować teksty literackie romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, z wykorzystaniem podstawowej wiedzy o wybranych teoriach i metodologiach badań literackich zorientowanych szczególnie na kategorie biografii autora, epoki, prądu, stylu, gatunku literackiego,
- rozpoznać i scharakteryzować kluczowe idee filozoficzne i estetyczne stymulujące narodziny i ewolucję romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski oraz ich literatury,
- posługiwać się wiedzą z zakresu historii Polski w latach 1795-1918 i wyjaśnić jej wpływ na genezę i problematykę utworów romantycznych, pozytywistycznych i młodopolskich oraz na rozwój kultury polskiej tego okresu,
- zreferować różne propozycje periodyzacji literatury romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski,
- umieścić ją w szerszym kontekście dziejów literatury polskiej, a także odczytywać twórczość tego okresu w jej kontekstach kulturowych i historycznoliterackich,
- wskazać połączenia literatury romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski z literaturą powszechną oraz historią sztuki (przede wszystkim malarstwa) i muzyki oraz wyjaśnić, na czym polega komparatystyczny i interdyscyplinarny charakter dzieł literackich w XIX stuleciu,
- samodzielnie realizować proste zadanie badawcze lub projekt (prezentacja wybranego problemu z dziejów literatury polskiej) z wykorzystaniem wiedzy o romantyzmie, pozytywizmie i Młodej Polsce oraz o metodach odczytywania dzieł literackich tych okresów,
- wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje dotyczące literatury romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski oraz stosować elementarne umiejętności badawcze i praktyczne (formułowanie i analiza problemów, dobór metod i narzędzi, opracowanie, prezentacja i wdrożenie wyników) w celu wykorzystania ich w pracy zawodowej, przewidzianej specjalizacją uzyskaną w ramach I stopnia kształcenia,
- zbudować wypowiedź ustną na temat literatury polskiej doby romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, wykorzystując przy tym zdolność do argumentacji z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz samodzielnie formułując na tej podstawie wnioski,
- wyjaśnić rolę romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski w budowaniu minionej i obecnej tożsamości zbiorowej Polaków oraz animowaniu relacji społecznych i zastosować to do osobistego udziału w kształtowaniu świadomości swoich współczesnych i zachowywaniu dziedzictwa kulturowego Europy, Polski i Wielkopolski.

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka jest gotów do:
- przejęcia odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski,
- pogłębiania świadomości roli wiedzy o literaturze i kulturze romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski w budowaniu tożsamości zbiorowej i rozwijaniu więzi społecznych,
- krytycznej oceny poziomu swojej wiedzy i umiejętności, a także do ustawicznego uczenia się,
- świadomego kształtowania i pielęgnowania własnych upodobań kulturalnych, zwłaszcza literackich, odnosząc się do nich w pracy zawodowej oraz w celu autoprezentacji,
- rozwiązywania problemów i pracy w zespole z wykorzystaniem własnej wiedzy oraz wskazówek ekspertów.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość głównych problemów literatury romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, bardzo dobrze wykształcone umiejętności interpretacyjne.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość głównych problemów literatury romantyzmu, pozytywizmu i Młodej, zadowalające umiejętności interpretacyjne.

dostateczny (dst; 3,0): podstawowa znajomość głównych problemów literatury romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski z elementami historii kultury oraz myśli politycznej, podstawowe umiejętności interpretacyjne.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość głównych problemów literatury romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, brak umiejętności interpretacyjnych.

Zalecana literatura:
Romantyzm:
A. Mickiewicz, Wybór poezji, t. 1-2, oprac. Cz. Zgorzelski, BN I/66.
A. Mickiewicz. Dziady. Cz. II, IV, I, oprac. Z. Stefanowska, „Biblioteka Lektur Szkolnych”.
A. Mickiewicz, Dziady. Cz. III, oprac. Z. Stefanowska, „Biblioteka Lektur Szkolnych”.
A. Mickiewicz, Konrad Wallenrod, oprac. S. Chwin, BN.
A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, oprac. S. Pigoń, BN.
A. Malczewski, Maria, oprac. R. Przybylski, wyd. PIW, Warszawa 1976.
A. Fredro, Zemsta, oprac. M. Inglot, BN.
J. Słowacki, Kordian, oprac. M. Inglot, BN.
J. Słowacki, Balladyna, oprac. M. Inglot, BN.
J. Słowacki, Beniowski, oprac. A. Kowalczykowa, BN.
Z. Krasiński, Nie-Boska komedia, oprac. M. Janion, BN.
C. Norwid, Vade-mecum, oprac. J. Fert, BN.
J.I. Kraszewski, Ulana.

Literatura obca:
G. Byron, Giaur.
J.W. Goethe, Cierpienia młodego Wertera lub Faust.

Opracowania:
Witkowska, Literatura romantyzmu lub Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm.
Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991 [wybrane hasła].

Pozytywizm:
M. Konopnicka, Wybór wierszy (co najmniej 5 wierszy).
M. Konopnicka, Wybór nowel (co najmniej 1 nowela).
B. Prus, Wybór nowel (co najmniej 1 nowela).
E. Orzeszkowa, Nad Niemnem.
B. Prus, Lalka.
H. Sienkiewicz, Ogniem i mieczem.

Młoda Polska:
K. Przerwa-Tetmajer, Wybór wierszy (co najmniej 10 wierszy).
J. Kasprowicz, Wybór wierszy (co najmniej 10 wierszy).
S. Wyspiański, Wesele.
S. Żeromski, Opowiadania (co najmniej jedno).
S. Żeromski, Ludzie bezdomni lub Uroda życia.

Opracowania:
Ewa Ihnatowicz, Literatura polska drugiej połowy XIX wieku (1864-1914), Warszawa 2000.
Artur Hutnikiewicz, Młoda Polska, Warszawa 1994.
Wiesław Ratajczak, Literatura polska XIX wieku, Poznań 2008.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 03-HLP-22Z w USOSweb