Historia literatury polskiej - klasycyzm i romantyzm 03-HLP-21PFDL-E

Treści programowe dla przedmiotu:
- problemy klasycyzmu po 1795 roku (np. reakcja pisarzy na upadek I Rzeczpospolitej, estetyka i światopogląd klasycyzmu i sentymentalizmu) oraz przełomu romantycznego (np. programy i manifesty, polemiki z klasycyzmem i racjonalizmem, rola klasycyzmu postanisławowskiego),
- gatunki literackie klasycyzmu postanisławowskiego (np. elegia patriotyczna, tragedia neoklasycystyczna, romans sentymentalny, sielanka) oraz romantyzmu (np. ballada, powieść poetycka, dramat romantyczny, komedia, poemat dygresyjny, powieść),
- kategorie estetyczne, np: klasycyzm, sentymentalizm, tragizm, groteska, ironia, frenezja, melancholia, komizm, realizm,
- elementy historii XIX wieku i jej wpływ na idee romantyczne – problem upadku I Rzeczpospolitej, sposoby ocalania i krzewienia tożsamości narodowej w sytuacji braku niepodległego państwa, problem rewolucji, historyzm, prowidencjalizm, romantyczne historiozofie (np. mesjanizm) itd.,
- twórczość najwybitniejszych późnych klasycystów i romantyków z uwzględnieniem ewolucji i przemian w jej obrębie oraz związanych z nią pojęć (np. neoklasycystyczna tragedia Felińskiego, idylla w ujęciu Brodzińskiego, kategoria czułości w prozie Wirtemberskiej, profetyzm Mickiewicza, mistycyzm Słowackiego, historiozofia Krasińskiego, Norwidowska ironia etc.),
- krytyka literacka z lat 1795-1863 (np. różne koncepcje idylliczności, czułości i romantyczności, emigracyjne sądy o twórczości Słowackiego, spory o powieść),
- klasycyzm po 1795 roku i romantyzm polski wśród klasycyzmów i romantyzmów europejskich (recepcja historyczna i typologiczna)
recepcja późnego klasycyzmu i romantyzmu w literaturze epok późniejszych oraz jego rola w budowaniu tożsamości zbiorowej Polaków
przygotowywanie analityczno-interpretacyjnej pracy historycznoliterackiej oraz prezentacji multimedialnej poświęconej wybranym zagadnieniom literatury lat 1795-1863.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - zaznajomienie studentów z ważnymi dziełami i arcydziełami literatury polskiej w epoce klasycyzmu po 1795 roku i romantyzmu wraz z umiejętnością odniesienia ich do ogólnego kontekstu przemian historycznych i kulturowych, - doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji i wartościowania dzieła literackiego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na specyfikę tekstów powstałych w epoce późnego klasycyzmu i romantyzmu, - kształcenie umiejętności operowania kategoriami historyczno- i estetycznoliterackimi, a także posługiwanie się wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami z zakresu innych modułów kształcenia polonistycznego i historycznego (w tym „Nauki pomocnicze historii”, „Poetyka z analizą dzieła literackiego”, „Wiedza o historycznym rozwoju polszczyzny”, „Literatura powszechna”), - kształcenie umiejętności formułowania samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat literatury oraz kultury epok klasycyzmu po 1795 roku i romantyzmu (z uwzględnieniem specyfiki warsztatu literaturoznawczego), - formowanie świadomości interdyscyplinarnego statusu wiedzy o literaturze i kulturze w epoce późnego klasycyzmu i romantyzmu, w tym szczególne zwrócenie uwagi na połączenia historii literatury z historią Polski i dziejami powszechnymi, - formowanie wrażliwości humanistycznej oraz postawy aktywnego uczestnictwa w kulturze.

Kierunek studiów

polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, uczenie problemowe (problem-based learning), metoda ćwiczeniowa, metody aktywizujące.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Skibski

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi wskazać arcydzieła i kluczowe utwory literackie klasycyzmu po 1795 roku i romantyzmu, a także zreferować ich problematykę oraz kształt estetyczny z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej,
- potrafi analizować, interpretować i wartościować teksty literackie reprezentatywne dla epoki późnego klasycyzmu i romantyzmu z wykorzystaniem podstawowej wiedzy z zakresu wybranych teorii i metodologii badań literackich oraz odróżniać najważniejsze historyczne systemy komunikacji literackiej (w tym obiegi literackie, formy gatunkowe, formy podawcze, języki artystyczne),
- umie rozpoznać i scharakteryzować kluczowe idee filozoficzne i estetyczne stymulujące rozwój literatury oraz kultury epoki klasycyzmu po 1795 roku i romantyzmu, posługiwać się wiedzą o ważnych wydarzeniach i zjawiskach z zakresu historii Polski i dziejów powszechnych oraz wyjaśnić ich wpływ na genezę i problematykę utworów literackich oraz na rozwój kultury polskiej okresu późnego klasycyzmu i romantyzmu
umie dokonać periodyzacji literatury polskiej z lat 1795-1863, umieścić ją w szerszym kontekście kulturowym i formułować na tej podstawie wnioski,
- potrafi dostrzec związki literatury, kultury i sztuki epoki późnego klasycyzmu i romantyzmu z literaturą, kulturą i sztuką powszechną oraz z kluczowymi wydarzeniami z historii Polski i historii powszechnej,
- potrafi samodzielnie zrealizować proste zadanie badawcze (z zastosowaniem w praktyce podstawowych elementów historycznoliterackiej procedury badawczej, takich jak dobór i analiza źródeł, rozpoznanie stanu badań, zdefiniowanie i analiza problemu poznawczego, skonstruowanie spójnego wywodu argumentacyjnego, sformułowanie wniosków) z wykorzystaniem wiedzy o literaturze z lat 1795-1863,
- umie operować informacją naukową (w tym wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje dotyczące literatury epoki romantyzmu, dobierać właściwe edycje tekstów, posługiwać się słownikami i kompendiami literaturoznawczymi, bibliotekami cyfrowymi) oraz zastosować ją w konkretnym kontekście zawodowym,
- potrafi operować pisemną formą wypowiedzi naukowej, napisać analityczno-interpretacyjną pracę historycznoliteracką, a także przygotować wystąpienie w dyskusji, przedstawić (również w formie prezentacji multimedialnej) i uzasadnić swoje stanowisko z wykorzystaniem poglądów innych autorów,
- potrafi pracować w zespole wedle celów i wskazówek formułowanych przez kierownika zespołu,
- potrafi wyjaśnić rolę literatury i kultury epoki klasycyzmu postanisławowskiego i romantyzmu w budowaniu tożsamości zbiorowej, więzi społecznych oraz wykorzystać tę kompetencję w osobistym, angażującym etyczną wrażliwość udziale w różnych formach życia zbiorowego (w tym we własnej pracy), a także w pielęgnowaniu dziedzictwa kulturowego Europy, Polski i Wielkopolski.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki klasycyzmu postanisławowskiego i romantyzmu, bardzo dobra umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, bardzo dobra znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury lat 1795-1863, wysoka świadomość roli literatury późnoklasycystycznej i romantycznej w europejskim i polskim dziedzictwie kulturowym, bardzo wysoka sprawność analityczno-interpretacyjna, bardzo dobra umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej (prezentacja, wystąpienie w dyskusji, referat historycznoliteracki).

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami w zakresie analizy i interpretacji tekstu literackiego oraz umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: nieco niższa znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki klasycyzmu postanisławowskiego i romantyzmu, nieco niższa umiejętność referowania ich problematyki, nieco niższa znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury lat 1795-1863.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki klasycyzmu postanisławowskiego i romantyzmu, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę egzaminującą), zadowalająca znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury epoki późnego klasycyzmu i romantyzmu, zadowalająca sprawność analityczno-interpretacyjna i umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki klasycyzmu postanisławowskiego i romantyzmu, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę egzaminującą), słaba znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury lat 1795-1863, słaba sprawność analityczno-interpretacyjna oraz niska umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość arcydzieł i kluczowych utworów literatury polskiej epoki klasycyzmu postanisławowskiego i romantyzmu, brak umiejętności referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, niezadowalająca znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii i kultury lat 1795-1863, brak sprawności analityczno-interpretacyjnej, brak umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

Literatura

Zalecana literatura:
- R. Przybylski, A. Witkowska, Romantyzm, PWN, Warszawa 1997 (lub inne wydanie).

Ponadto Student ma obowiązek przedłożyć listę lektur obejmującą 20 tytułów (10 z części obowiązkowej oraz 10 z części uzupełniającej spisu lektur). Obowiązkowa jest także znajomość opracowań wykorzystanych w trakcie zajęć.

Część obowiązkowa:
1. A. Feliński, Barbara Radziwiłłówna (oprac. D. Ratajczak).
2. Z. Krasiński, Nie-Boska komedia (oprac. M. Janion).
3. J.I. Kraszewski, Ulana.
4. A. Malczewski, Maria. Powieść ukraińska (oprac. R. Przybylski).
5. A. Mickiewicz, Wybór poezji (oprac. C. Zgorzelski).
6. A. Mickiewicz, Dziady kowieńsko-wileńskie (cz. I, II, IV) i Dziady drezdeńskie (cz. III).
7. A. Mickiewicz, Pan Tadeusz (oprac. S. Pigoń).
8. C. Norwid, Vade-mecum (oprac. J. Fert).
9. J. Słowacki, Kordian (oprac. M. Inglot).
10. J. Słowacki, Beniowski (oprac. A. Kowalczykowa).

Część uzupełniająca:
Tutaj student wybiera po jednej pozycji z kolejnych 15 zestawów.
11. C. Godebski, Wiersz do legiów polskich (oprac. Z. Libera) * J.U.Niemcewicz, Śpiewy historyczne (oprac. Z. Libera).
12. A. Mickiewicz, Grażyna * Konrad Wallenrod (oprac. S. Chwin).
13. S. Goszczyński, Zamek kaniowski * Król zamczyska (oprac. M. Inglot).
14. J. Słowacki, Wiersze (oprac. J. Brzozowski i Z. Przychodniak) * Balladyna (oprac. M. Inglot).
15. J. Słowacki, Horsztyński (oprac. J. Ławski) * Ksiądz Marek (oprac. M. Piwińska) * Sen srebrny Salomei (oprac. A. Kowalczykowa).
16. Z. Krasiński, Wybór listów (oprac. Z. Sudolski) * J. Słowacki, Listy do matki (wybór).
17. Z. Krasiński, Irydion * Agaj-Han.
18. W. Łoziński, Zaklęty dwór* M. Czajkowski, Powieści kozackie.
19. C. Norwid, Trylogia włoska * Czarne kwiaty i Białe kwiaty.
20. J.B. Zaleski, Wybór poezji (oprac. B. Stelmaszczyk-Świontek) * W. Pol, Wybór poezji (oprac. M. Janion).
21. T. Lenartowicz, Wybór poezji (oprac. J. Nowakowski) * W. Syrokomla, Wybór poezji (oprac. F. Bielak) * K. Ujejski, Wybór poezji (oprac. K. Poklewska).
22. H. Rzewuski, Pamiątki Soplicy * I. Chodźko, Pamiętniki kwestarza.
23. N. Żmichowska, Poganka (oprac. T. Żeleński-Boy) * J.B. Dziekoński, Sędziwój * L. Sztyrmer, Powieści nieboszczyka Pantofla.
24. J. Korzeniowski, Kollokacja (oprac. S. Kawyn) * Opowiadania (oprac. S. Kawyn) * Krewni (oprac. S. Kawyn).
25. J.I. Kraszewski, Poeta i świat * Latarnia czarnoksięska (seria I).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-HLP-21PFDL-E w USOSweb