Filozofia średniowieczna 03-FS-12PFDL

Treści programowe dla przedmiotu:
- wprowadzenie w średniowiecze (wieki I-VI),
- neoplatonizm; filozofia Augystyna z Hippony,
- etyka i antropologia wieków IX-XIII (Eriugana, Abelard, Bonawentura, Tomasz),
- złote wieki uniwersytetów: szkoły filozoficzne i spory metafizyczne wieków XII-XIV (m.in. Chartes, Paryż, Oxford, Padwa, Kolonia),
- mistycyzm nadreński,
- średniowiecze żydowskie i arabskie (III-XII w.),
- polskie średniowiecze (Akademia Krakowska).

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - przekazanie Słuchaczom wiedzy z zakresu historii etyki i historii filozofii moralnej, począwszy od filozofii późnego Antyku (I-IV w. n.e.) po główne koncepcje późnego Średniowiecza (XIV/XV w.) – najważniejsi przedstawiciele wszystkich szkół i nurtów oraz tezy ich głównych dzieł. Prezentacja myśli średniowiecznej w kontekście kontynuacji tradycji platońskiej lub arystotelejskiej, wskazanie na synkretyzm i znaczenie w Europie myśli żydowskiej i arabskiej, - dla zaznajomienia Słuchaczy z koncepcjami etycznymi i filozoficznymi każdorazowo zarysowanie tła historycznego, społeczno-politycznego oraz kulturowego danej epoki, jak również danego obszaru geograficznego w celu ukazania znaczenia filozofii moralnej w kontekście przemian cywilizacyjnych, - zapoznanie z wybranymi recepcjami oraz interpretacjami stanowisk klasycznych w filozofii nowożytnej i współczesnej. Uwrażliwienie słuchaczy na znaczenie historycznej wiedzy filozoficznej dla zrozumienia zagadnień podejmowanych i stawianych we współczesnej humanistyce, - oswojenie Słuchaczy ze specyfiką filozoficznego i etycznego dyskursu (m.in. kategorie i terminy greckie oraz łacińskie), - przybliżenie Słuchaczom najważniejszych metod i świadectw uprawiania historii etyki i filozofii klasycznej. Kształcenie w Studentach umiejętności prowadzenia analizy tekstu naukowego oraz kompetencji hermeneutycznych. Wskazanie na zalety metody heurystycznej oraz na komparatystyczną analizę tekstu poprzez zestawienie dzieł klasycznych z pracami współczesnymi.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Studenci otrzymują prezentacje z wykładu drogą mailową. Sylabus przedmiotu opublikowany jest w USOS.

Kierunek studiów

polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład problemowy, praca z tekstem, demonstracje dźwiękowe i/lub video.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2019/SL:

Krzysztof Skibski

W cyklu 2022/SL:

Danuta Michałowska

W cyklu 2021/SL:

Małgorzata Bogaczyk-Vormayr

W cyklu 2018/SL:

Krzysztof Skibski

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi wymienić głównych przedstawicieli (ich poglądy i dzieła) wszystkich kierunków i szkół filozoficznych, począwszy od neoplatonizmu I-II w. po mistycyzm nadreński,
- wyjaśnia kluczowe terminy i kategorie filozoficzne okresu późnego Antyku, Scholastyki i Via Moderna - z zakresu metafizyki, teorii poznania oraz filozofii praktycznej,
- wskazuje na moralny, etyczny oraz psychologiczny charakter nauki monastycznej, antropologii IX-XII w. oraz mistycyzmu późnego Średniowiecza
potrafi wymienić najważniejsze zagadnienia badawcze Scholastyki, zatem spory metafizyczne, przyrodoznawcze i etyczne toczone na wiodących uniwersytetach europejskich okresu scholastycznego; potrafi wskazać linię ich rozwoju w odniesieniu do konkretnych dzieł filozoficznych i postaci filozofów,
- wyróżnia poglądy i dzieła filozoficzne stanowiące inspirację dla przedstawicieli kolejnych nurtów filozofii i etyki; rozumie te procesy interpretacji, kontynuacji i krytyki zastanych koncepcji oraz formułowanie refleksji filozoficznej jako elementu namysłu nad światem, historią, człowiekiem, jego rozwojem, edukacją i życiem społecznym.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): student otrzymał ocenę bardzo dobrą (5,0) na zaliczeniu ustnym. Student ma obowiązek przygotować na zaliczenie jedno z zagadnień zaliczeniowych (wieńczących wykłady, sformułowanych na prezentacji do wykładu) – Student sam wybiera interesujące go zagadnienie. Wypowiedź ma zawierać treści przedstawione na wykładzie. Wypowiedź oceniona na 5,0 wyczerpała zagadnienie.

dobry plus (+db; 4,5): student otrzymał ocenę 4,5 na zaliczeniu ustnym. Student ma obowiązek przygotować na zaliczenie jedno z zagadnień zaliczeniowych (wieńczących wykłady, sformułowanych na prezentacji do wykładu) – Student sam wybiera interesujące go zagadnienie. Wypowiedź ma zawierać treści przedstawione na wykładzie. Wypowiedź oceniona na 4,5 była niepełna.

dobry (db; 4,0): student otrzymał ocenę dobrą (4,0) na zaliczeniu ustnym. Student ma obowiązek przygotować na zaliczenie jedno z zagadnień zaliczeniowych (wieńczących wykłady, sformułowanych na prezentacji do wykładu) – Student sam wybiera interesujące go zagadnienie. Wypowiedź ma zawierać treści przedstawione na wykładzie. Wypowiedź oceniona na 4,0 była niepełna.

dostateczny plus (+dst; 3,5): student otrzymał ocenę 3,5 na zaliczeniu ustnym. Student ma obowiązek przygotować na zaliczenie jedno z zagadnień zaliczeniowych (wieńczących wykłady, sformułowanych na prezentacji do wykładu) – Student sam wybiera interesujące go zagadnienie. Wypowiedź ma zawierać treści przedstawione na wykładzie. Wypowiedź oceniona na 3,5 była wybiórcza, nie zawierała co najmniej dwóch ważnych wątków zagadnienia.

dostateczny (dst; 3,0): student otrzymał ocenę 3,0 na zaliczeniu ustnym. Student ma obowiązek przygotować na zaliczenie jedno z zagadnień zaliczeniowych (wieńczących wykłady, sformułowanych na prezentacji do wykładu) – Student sam wybiera interesujące go zagadnienie. Wypowiedź ma zawierać treści przedstawione na wykładzie. Wypowiedź oceniona na 3,0 była wybiórcza, nie zawierała najważniejszych wątków zagadnienia.

niedostateczny (ndst; 2,0): student otrzymał ocenę 2,0 w drugim terminie zaliczenia (w pierwszym terminie oceny niedostateczne nie będą wpisywane!), gdyż albo (1) zupełnie nie był przygotowany do zaliczenia, albo (2) nie przystąpił do niego a swej nieobecności nie wyjaśnił/usprawiedliwił.

Literatura

Zalecana literatura:
M. Bogaczyk-Vormayr, C. Sedmak (Hg.), Patristik und Resilienz, Akademie, Berlin 2012.
J. Domański, „Scholastyczne” i „humanistyczne” pojęcie filozofii, Kęty 2005; części I-III.
E. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, Warszawa 1987.
R. Heinzmann, Filozofia średniowieczna, tłum. P. Domański, Kęty 1999.
J. Pieper, Scholastyka. Postacie i zagadnienia filozofii średniowiecznej, tłum. T. Brzostowski, Warszawa 1963.
S. Swieżawski, Człowiek średniowieczny, Warszawa 1999.
W. Seńko, Jak rozumieć filozofię średniowieczną?, Kęty 2001.
„Wszechświat i filozofia wg ks. prof. Michała Hellera”, cz.1-2 – Klub Ludzi Ciekawych Wszystkiego/PR Dwójka: https://www.youtube.com/watch?v=U6u-CdvNXM4&list=PL7Ya_z08dGHmXZHo8JXL7zHANNg5mthdV (dostęp: 5.03.2020).
„O co nas pytają wielcy filozofowie: św. Anzelm” – wykład Leszka Kołakowskiego, cz.1-2: https://www.youtube.com/watch?v=NzbOiDuCa8A (dostęp: 5.03.2020).
„O co nas pytają wielcy filozofowie: Mistrz Eckhart” – wykład Leszka Kołakowskiego, cz.1-2: https://www.youtube.com/watch?v=DmM5A6guEz0 (dostęp: 5.03.2020).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-FS-12PFDL w USOSweb