Historia filmu polskiego: Od polskiej szkoły filmowej do kina moralnego niepokoju (1955-1981) 03-FP-12FKMDL
Treści programowe dla przedmiotu:
- znaczenie października 1956 dla polskiego kina,
- narodziny "szkoły polskiej" - pokolenie Andrzeja Wajdy,
- Andrzej Munk w "szkole polskiej",
- Andrzej Wajda w "szkole polskiej",
- "szkoła polska" - nurt plebejski,
- "szkoła polska" - nurt egzystencjalny,
- twórczość Jerzego Skolimowskiego w latach 60.,
- Kino Nowej Kultury: Polański, Wajda, Morgenstern,
- kinowe adaptacje literatury polskiej w latach 60. [2] - Sienkiewicz na ekranie,
- mała stabilizacja w polskim kinie lat 60.,
- kino popularne lat 60.,
- twórczość Krzysztofa Zanussiego na przełomie lat 60. i 70. ("struktura kryształu", "iluminacja"),
- sytuacja społeczno-polityczno-kulturowa oraz filmy zapowiadające nurt kina moralnego niepokoju,
- kino moralnego niepokoju - cezury czasowe, twórcy, filmy, główne zjawiska,
- tematy kina moralnego niepokoju,
- bohater kina moralnego niepokoju,
- analiza najważniejszych filmów kina moralnego niepokoju,
- kino moralnego niepokoju - forma dzieła warsztat filmowców,
- filmowe adaptacje Andrzeja Wajdy (lata 60., 70. i 80.),
- twórczość Witolda Leszczyńskiego do roku 1989,
- kino moralnego niepokoju a kino artystyczne.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2019/SL: | W cyklu 2022/SL: | W cyklu 2020/SL: | W cyklu 2021/SL: | W cyklu 2023/SL: | W cyklu 2018/SL: |
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna najważniejsze kierunki i nurty w historii kina polskiego, twórców i dzieła je reprezentujących,
- potrafi wskazać przyczyny i skutki ewolucji rodzimej kinematografii na tle przemian kulturowych, społecznych i politycznych,
- potrafi ilustrować dane zjawiska społeczne, polityczne, kulturowe konkretnymi dziełami filmowymi lub wytłumaczyć je w odniesieniu do nurtów i kierunków filmowych,
- potrafi zanalizować daną sytuację historyczną w relacji z konkretnym kierunkiem filmowym lub twórczością artysty,
- potrafi uzasadnić swoje wybory i oceny wobec poszczególnych dzieł filmowych rodzimej kinematografii,
- potrafi interpretować dzieła filmowe polskiego kina,
- ma świadomość roli polskiego dziedzictwa kulturowego i z szacunkiem odnosi się do niego.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania:
- praca semestralna – analiza i interpretacja wybranego polskiego dzieła filmowego z okresu omawianego na zajęciach (praca złożona pod koniec semestru w terminie określonym przez prowadzącego),
- egzamin ustny po trzech semestrach.
Literatura
Zalecana literatura:
Lektury obowiązkowe:
Historia filmu polskiego (wszystkie tomy - 6] - wybrane zagadnienia, zgodne z zainteresowaniami.
Małgorzata Hendrykowska: Kronika kinematografii polskiej 1895-1991 (właściwe hasła).
Tadeusz Lubelski: Historia kina polskiego 1895-2014, Kraków 2016.
Leksykon polskich filmów fabularnych, red. Jan Słodowski, Warszawa 1997.
Lektury dodatkowe (minimum 6 do wyboru):
E. Zajiček: Poza ekranem..., Warszawa 1992.
M. Hendrykowska: Śladami tamtych cieni..., Poznań 1993.
M. Giżycki: Walka o film artystyczny w międzywojennej Polsce, Warszawa 1989.
M. Giżycki: Awangarda wobec kina, Warszawa 1996.
A. Madej: Mitologie i konwencje. O polskim kinie fabularnym XX-lecia międzywojennego, Kraków 1994.
K. Irzykowski: X muza, Kraków 1982.
B. Matuszewski: Nowe źródło historii. Ożywiona fotografia, Warszawa 1995.
J. Semilski, J. Toeplitz: Owoc zakazany.
B. Gierszewska: Czasopiśmiennictwo filmowe w Polsce do roku 1939.
B. Gierszewska: Mniszkówna... i co dalej w polskim kinie? Wybór tekstów z czasopism filmowych XX-lecia międzywojennego.
N. Gross: Film żydowski w Polsce, Kraków 2002.
S. Janicki: Polskie filmy fabularne 1902-1988 (właściwe rozdziały).
W. Otto: Literatura i film w kulturze polskiej XX-lecia międzywojennego, Poznań 2007.
A. Madej: Kino-władza-publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949.
T. Lubelski: Strategie autorskie w polskim filmie fabularnym lat 1945-1961, Kraków 1992.
K. Eberhardt: O polskich filmach, Warszawa 1982.
S. Ozimek: Film polski w wojennej potrzebie, Warszawa 1974.
P. Zwierzchowski: Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu, Warszawa 2000.
M. Hendrykowski: Polska szkoła filmowa jako formacja artystyczna, „Kwartalnik Filmowy” 1997, nr 17.
„Szkoła polska”. Powroty, Red. E. Nurczyńska-Fidelska, Łódź 1998.
Polska szkoła filmowa. Poetyka i tradycja, red. J. Trzynadlowski, Wrocław 1976.
Syndrom konformizmu? Kino polskie lat sześćdziesiątych, Katowice 1984.
„Kwartalnik Filmowy” 1994, nr 6 (socrealizm a film).
T. Sobolewski: Za duży blask. O kinie współczesnym, Tu: Filmowa polska (Skolimowski, Munk, Kutz, Has- 2x), Kraków 2004.
Polskie kino lat 1918-1939. Zagadnienia wybrane, Red. Z. Wyszyński, Warszawa 1980.
Grażyna Stachówna, Polański od A do Z, Kraków 2002.
D. Dabert: Kino moralnego niepokoju, Poznań 2003.
Analizy i interpretacje. Film polski, pod red. A. Helman i T. Miczki, Katowice 1984.
Człowiek z ekranu. Z antropologii postaci filmowej, pod red. M. Jankun-Dopartowej i M. Przylipiaka, Kraków 1996.
Cz. Dondziłło: Młode kino polskie lat siedemdziesiątych, Warszawa 1985.
A. Insdorf: Podwójne życie, powtórne szanse. O filmach Krzysztofa Kieślowskiego, Kraków 2001.
Kino Krzysztofa Kieślowskiego, red. T. Lubelski, Kraków 1997.
M. Kornatowska: Wodzireje i amatorzy, Warszawa 1990.
Widziane po latach. Analizy i interpretacje filmu polskiego, pod red. M. Hendrykowskiej, Poznań 2000.
S. Bobowski: Dyskurs filmowy Zanussiego, Wrocław 1996.
Twórczość Andrzeja Wajdy, „Kwartalnik Filmowy” 1996/1997, nr 15/16.
Filmowy świat Andrzeja Wajdy, red. E. Nurczyńska-Fidelska, Kraków 2003.
M. Hendrykowski: Film jako źródło historyczne, Poznań 2000.
„Kwartalnik Filmowy” 1997 nr 17 i 18. Numery monograficzne: Kino polskie.
Poloniści o filmie, red. M. Hendrykowski, Poznań 1997.
Andrzej Kondratiuk, red. M. Hendrykowski, Poznań 1996.
Kino polskie w 10 sekwencjach, red. E. Nurczyńska-Fidelska, Łódź 1996.
Katarzyna Citko, Tradycja, kultura, egzystencja w „Brzezinie” i „Pannach z Wilka” Andrzeja Wajdy, Kraków 1998.
Debiuty polskiego kina, red. M. Hendrykowski, Poznań 1998.
Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Polska klasyka literacka według Andrzeja Wajdy, Łódź 1998.
Mariola Jankun-Dopartowa, Gorzkie kino Agnieszki Holand, Gdańsk 2000.
Autorzy kina polskiego, red. G. Stachówna, J. Wojnicka Kraków 2004.
Dorota Skotarczak, Obraz społeczeństwa PRL w komedii filmowej, Poznań 2004.
Iwona Grodź, „Rękopis znaleziony w Saragossie, Poznań 2005.
Krzysztof Kornacki, Kino Polskie wobec katolicyzmu, Gdańska 2005.
Iwona Kurz, Twarze w tłumie. Wizerunki bohaterów wyobraźni zbiorowej w kulturze polskiej lat 1955-1969, Warszawa 2005.
Piotr Zwierzchowski, Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego, Bydgoszcz 2005.
Ewa Gębicka, Między państwowym mecenatem a rynkiem. Polska kinematografia po 1989 roku w kontekście transformacji ustrojowej, Katowice 2006.
Iwona Sowińska, Polska muzyka filmowa 1945-1968.
Małgorzata Hendrykowska, Smosarska, Poznań 2007.
Marek Hendrykowski, Andrzej Munk, Poznań 2007.
Kino Polskie po 1989 roku, red. P. Zwierzchowski i D. Mazur, Bydgoszcz 2007.
Natasza Korczarowska, Ojczyzny prywatne. Mitologia przestzreni prywatności w filmach T. Konwickiego, J.J. Kolskiego, A. Kondratiuka, Kraków 2007.
Monika Talarczyk-Gubała, PRL się śmieje, Warszawa 2007.
Arkadiusz Gajewski, Polski film sensacyjno-kryminalny (1960-80), Warszawa 2008.
Iwona Grodź, Zaszyfrowane w obrazie. O filmach W. J. Hasa, Gdańsk 2008.
Marek Hednrykowski, polska szkoła filmowa, Poznań 2019.
Kino polskie: reinterpretacje. Historia-ideologia-polityka, red. K. Klejsa, E. Nurczyńska-Fidelska, Kraków 2008.
Wojciech Otto, Zdzisław Maklakiewicz, Warszawa 2008.
Marek Hendrykowski, Komeda, Poznań 2009.
Kino polskie jako kino narodowe, red. T. Lubelski, M. Stroiński, Kraków 2009.
Piotr Marecki, Kino niezależne w Polsce 1989-2009, Warszawa 2009.
Katarzyna Maka-Malatyńska, Agnieszka Holland, Warszawa 2009.
Andrzej Szpulak, Filmy Wojciecha Marczewskiego, Poznań 2009.
Magdalena Lebecka, Lech Majewski, Warszawa 2010.
Marcin Maron, Dramat czasu i wyobraźni. Filmy Wojciecha J. Hasa, Kraków 2010.
Małgorzata Hendrykowska, Film polski wobec wojny i okupacji, Poznań 2011.
Kino polskie wobec II wojny Światowej, red. P. Zwierzchowski, D. Mazur, M. Guzek, Bydgoszcz 2011.
Wojciech Otto, Obrazy niepełnosprawności w polskim filmie, Poznań 2012.
Katarzyna Mąka-Malatyńska, Widok z tej strony, Przedstawienia Holocaustu w polskim filmie, Poznań 2013.
Justyna Czaja, Ekranowe życie mitu. Powstanie warszawskie w polskim filmie fabularnym, Pozna 2018.
Marek Hendrykowski, Polska szkoła filmowa, Poznań 2018.
Marcin Maron, Romantyzm i kino. Idee i wyobrażenia romantyczne w filmach polskich reżyserów lat 1947-1990, Lublin 2019.
Kanon filmowy:
Dziewczęta z Nowolipek – J. Lejtes
Strachy – E. Cękalski, K. Szołowski
Znachor – M. Waszyński
Trędowata – J. Gardan
Ostatni etap – W. Jakubowska
Piątka z ulicy Barskiej – A. Ford
Film socrealistyczny – jeden do wyboru
Pokolenie – A. Wajda
Człowiek na torze – A. Munk
Eroica – A. Munk
Zezowate szczęście – A. Munk
Pasażerka – Andrzej Munk
Popiół i diament – A. Wajda
Kanał – A. Wajda
Niewinni czarodzieje – A. Wajda
Ostatni dzień lata – T. Konwicki
Zaduszki – T. Konwicki
Nikt nie woła – K. Kutz
Krzyż Walecznych – K. Kutz
Pociąg – J. Kawalerowicz
Matka Joanna od aniołów – J. Kawalerowicz
Do widzenia, do jutra – J. Morgenstern
Pożegnania – W. J. Has
Pętla – W. J. Has
Jak być kochaną – W. J. Has
Świadectwo urodzenia – Stanisław Różewicz
Nóż w wodzie – R. Polański
Rysopis – J. Skolimowski
Komedia lat sześćdziesiątych – jedna do wyboru
Faraon – J. Kawalerowicz
Wesele - A. Wajda
Rękopis znaleziony w Saragossie – W. J. Has
Panny z Wilka – Andrzej Wajda
Żywot Mateusza – W. Leszczyński
Struktura kryształu – K. Zanussi
Barwy ochronne – K. Zanussi
Aktorzy prowincjonalni – A. Holland
Wodzirej – F. Falk
Amator – K. Kieślowski
Przypadek – K. Kieślowski
Człowiek z marmuru – A. Wajda
Ziemia obiecana – A. Wajda
Konopielka – W. Leszczyński
Dreszcze – W. Marczewski
Bez końca – K. Kieślowski
Kornblumenblau – L. Wosiewicz
Przesłuchanie – Ryszard Bugajski
Matka Królów – Janusz Zaorski
Dekalog – Krzysztof Kieślowski (jeden do wyboru)
Austeria – Jerzy Kawalerowicz
Sanatorium pod Klepsydrą – Wojciech J. Has
Ucieczka z kina Wolność – W. Marczewski
Psy – Władysław Pasikowski
Jańcio Wodnik – Jan Jakub Kolski
Śmierć jak kromka chleba – Kazimierz Kutz
Trzy kolory – Krzysztof Kieślowski (Niebieski lub Czerwony do wyboru)
Pan Tadeusz lub Zemsta – Andrzej Wajda
Cześć, Tereska – Robert Gliński
Dzień świra – Marek Koterski
Pianista – Roman Polański
Mój Nikifor – Krzysztof Krauze
Wesele – Wojciech Smarzowski
Plac Zbawiciela – Krzysztof Krauze, Joanna Kos-Krauze
Ida – Paweł Pawlikowski
Dług – Krzysztof Krauze
Europa, Europa – A. Holland
W ciemności – A. Holland
Historie miłosne – J. Stuhr
Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową – K. Zanussi
Edi – P. Trzaskalski
Wojaczek – L. Majewski
Wrony, Nic, Jestem, Pora umierać – D. Kędzierzawska (jeden do wyboru)
33 sceny z życia – M. Szumowska
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: