Filozoficzne koncepcje terapii 03-FKT-12PFDL

Treści programowe dla przedmiotu:
1. Filozoficzne koncepcje terapii: wykład wprowadzający (1 wykład):
Keywords: therapeia, meditatio, techniki Siebie, troska o siebie, miara/równowaga, Ja/Selbst/self, podmiot, zdrowie/normalność, pathos, sprawczość, agency, resilience, doskonałość, enhancement, etyka, „etyka pomimo”, niepełnosprawność, filozofia medycyny, psychologia, psychiatria, filozofia umysłu.

2. Sokratejski postulat samozapoznania i hellenistyczne modele Kultury Siebie/Techniki JA (2 konwersatoria):
Lektura: M. Foucault, Hermeneutyka podmiotu, tłum. M. Herer, PWN 2012, s. 21-56 oraz 439-472.

3. Metaforyzacja choroby - od Antyku do Współczesności (1 konwersatorium):
Lektura: S. Sontag, Choroba jako metafora (fragment), tłum. J. Anders, PIW 1999.

4. Modele terapeutyczne: psychoanaliza; współczesna psychoterapia (1 konwersatorium):
Lektura: S. Freud, Żałoba i melancholia (1917), tłum. R.Reszke.
Materiał filmowy: „Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham” w reż P. Łozińskiego, 2016.

5. Wspólnota terapetyczna (1 konwersatorium):
Lektura: A. Kępiński, Rytm życia, Kraków 1978, s. 166-177, 190-199, 260-271 (= „Lęk”, „Filozofia schizofrenii”, „Społeczność terapeutyczna”).

6. Stan graniczny i etyka "pomimo" (1 konwersatorium):
Lektury: F. Kafka, Głodomór, tłum. J. Kydryński, http://www.libertas.pl/opowiadanie_glodomor_franciszek_kafka.html (dostęp: 5.03.2020).
P. Sloterdijk, Musisz życie swe odmienić, tłum. J.Janiszewski, PWN 2014, s. 57-67 (= „Przeżyją tylko kaleki. Lekcja Untnaha”).

7. Granice normy - przemiany i perspektywy (1 konwersatorium, 45 minutowe):
Lektury: O. Tokarczuk, Szwy oraz Wizyta, z: O. Tokarczuk, Opowiadania bizarne, Wyd. Literackie 2018, s. 54-65, 67-85.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: Celem zajęć jest zapoznanie Studentów z wybranymi klasycznymi koncepcjami terapeutycznych formułowanych na gruncie refleksji filozoficznej, podejmujących tematykę zdrowia, choroby, normy, kondycji ludzkiej i samopoznania, a także: koncepcji medykalizacji życia społecznego, tzw. bio(władzy) medycyny oraz bioetycznego sporu o definicje i formy „terapii” – od wykładni filozofów antycznych aż po nurt posthumanistyczny. Konwersatorium ma służyć doświadczeniu przez Studentów bogactwa i walorów nie stricte historycznego, lecz problemowo/badawczo i dyskusyjnie zorganizowanych zajęć akademickich, prezentujących pewną linię zagadnienia i sporu naukowego jako reprezentatywnych dla historii filozofii i socjologii wiedzy. Konwersatorium oznacza naukę analizy tekstu źródłowego oraz ćwiczenie się w formułowaniu wypowiedzi badawczej (pytanie badawcze/ hipoteza; dyskusja: argumentacja i kontrargumentacja – weryfikacja hipotezy; wnioski badawcze).

Kierunek studiów

polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, uczenie problemowe (problem-based learning), metoda laboratoryjna, demonstracje dźwiękowe i/lub video.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Nie ma żadnych wymagań wstępnych poza bardzo dobrą znajomością języka polskiego.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/SL:

Danuta Michałowska

W cyklu 2021/SL:

Małgorzata Bogaczyk-Vormayr

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i rozumie wybrane stanowiska filozofów antycznych i nowożytnych wobec tematu zdrowia jako normy oraz historię patologizowania aż po wiek XX chorób/kryzysów zdrowotnych, takich jak choroba psychiczna, ułomność fizyczna, deficyt kognitywny, depresja, choroby nowotworowe oraz AIDS,
- zna i rozumie koncepcje terapii/terapeutyczności oraz zdrowia vs choroby wybranych filozofów/humanistów: Platon, Epiktet, Seneka, Schopenhauer, Nietzsche, Kępiński, Foucault, Sontag, Sloterdijk,
- potrafi wskazać na różnice pomiędzy dwoma modelami terapeutyczności podejmującymi to samo zjawisko (np. „etyka pomimo”/kalectwo u Sloterdijka a rozmowa terapeutyczna wg Kępińskiego),
- potrafi odpowiadając na pytania do klasycznego tekstu źródłowego (np. Seneka, np. Schopenhauer), dokonać jego heurezy i adaptacji/aplikacji do aktualnie stawianych zagadnień naukowych czy też problemów społeczno-kulturowych (np. ocena samobójstwa),
- potrafi wykorzystać poza sytuacją danego przedmiotu, w szerszym kontekście swej edukacji akademickiej (a dalej – w swej pracy zawodowej jako nauczyciel etyki) zdobyte tu informacje; wykazuje gotowość do podejmowania działań inspirowanych zdobytą wiedzą.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): student (1) nie ma więcej niż 1 nieusp. nieobecność; (2) brał bardzo aktywny udział w trakcie wszystkich zajęć laboratoryjnych – zgłaszał pytania merytoryczne i wnioski własne podczas dyskusji.

dobry plus (+db; 4,5): student (1) nie ma więcej niż 2 nieusp. nieobecności, (2) brał aktywny udział w laboratorium – zgłaszał pytania merytoryczne i wnioski własne podczas co najmniej 6 zajęć laboratoryjnych.

dobry (db; 4,0): student (1) nie ma więcej niż 2 nieusp. nieobecności, (2) brał aktywny udział w laboratorium – zgłaszał pytania i uwagi merytoryczne podczas co najmniej 4 zajęć laboratoryjnych.

dostateczny plus (+dst; 3,5): atudent (1) nie ma więcej niż 2 nieusp. nieobecności, (2) brał aktywny udział w laboratorium – zgłaszał pytania i uwagi merytoryczne podczas co najmniej 2 zajęć laboratoryjnych.

dostateczny (dst; 3,0): atudent (1) nie ma więcej niż 2 nieusp. nieobecności, (2) brał aktywny udział w laboratorium – zgłaszał pytania i uwagi merytoryczne podczas co najmniej 1 zajęć laboratoryjnych.

niedostateczny (ndst; 2,0): student (1) ma więcej niż 2 nieuspr. nieobecności - i tym samym nie może otrzymać oceny pozytywnej, albo/i (2) nie był nigdy aktywny oraz nie był przygotowany do kolokwium ustnego na ostatnich zajęciach (konieczność przeprowadzenia kolokwium wynikała z braku aktywności Studenta).

Literatura

Zalecana literatura:
M.Bogaczyk, Sztuka Inna: O sztuce prymitywnej, naiwnej i surowej, „Filo-Sofija”, nr 1 (6), 2006, s. 239-256 (dostęp: 03.01.2020).
M.Foucault, Hermeneutyka podmiotu, tłum. M.Herer, PWN, Warszawa 2012.
Z. Freud: Żałoba i melancholia, tłum. R. Reszke,w: Tegoż, Psychologia nieświadomości, PWN, Warszawa 2009, s. 147-159.
H.-G.Gadamer, O skrytości zdrowia, tłum. A. Przyłębski, Poznań 2011.
A. Kępiński, Schizofrenia, Wyd. Literackie, Kraków 2001.
A.Kępiński, Rytm życia, Wyd. Literackie, Kraków 2012
S.Kierkegaard, Choroba na śmierć, tłum. J. Iwaszkiewicz, Warszawa 1995.
O.Sacks, Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem, tłum. B.Lindenberg, Poznań 2009.
P.Sloterdijk, Musisz życie swe odmienić. O antropotechnice, tłum. J. Janiszewski, PWN, Warszawa 2014.
M.Soniewicka, Transhumanizm: kilka uwag na temat filozoficznych źródł sporu o ideę biomedycznego ulepszania moralnego, „Ethics in Progress”, vol. 6 (2015). No. 1, p. 38-55: https://www.elearning.amu.edu.pl/wns/pluginfile.php/21310/mod_resource/content/1/Soniewicka.pdf (dostęp: 30.09.2018).
O.Tokarczuk, Opowiadania bizarne, Wyd. Literackie 2018 (np. „Szwy”, „Serce”, Wizyta”).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-FKT-12PFDL w USOSweb