Normy współczesnej polszczyzny 03-F-NWP
Treści programowe:
Mechanizmy kształtujące współczesną normę językową: frekwencja, stopieńrozpowszechnienia, typowość.
Źródła opisujące normę i uzus: typy źródeł, ich przydatność, zawartość, sposób korzystania.
Etapy opisu, analizy i interpretacji najnowszych zjawisk językowych.
Narzędzia cyfrowe służące do przetwarzania współczesnych tekstów: typy narzędzi, ich przydatność, zawartość, sposób korzystania.
Formy normatywne i nienormatywne. Nienaukowy i naukowy punkt widzenia, tzw. osąd społeczny, lingwicyzm.
Różne typy innowacji, innowacja a błąd.
Skuteczność narzędzi cyfrowych służących do upraszczania tekstów skomplikowanych lub poprawiania tekstów zawierających błędy.
Cele kształcenia
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się:
a) student zna, rozumie i potrafi właściwie stosować najważniejsze pojęcia z zakresu współczesnej normy językowej,
b) student zna, rozumie i potrafi właściwie stosować najnowsze klasyfikacje innowacji językowych i błędów językowych,
c) student zna, rozumie i potrafi rozpoznawać mechanizmy kształtujące współczesną normę językową,
d) student potrafi korzystać ze źródeł opisujących normę i uzus,
e) student potrafi opisywać, analizować i interpretować najnowsze zjawiska językowe,
f) student zna i potrafi stosować wybrane narzędzia cyfrowe służące do przetwarzania współczesnych tekstów,
g) student potrafi odróżniać formy normatywne od nienormatywnych,
h) student potrafi rozpoznawać różne typy innowacji,
i) student potrafi weryfikować skuteczność narzędzi cyfrowych służących do upraszczania tekstów skomplikowanych lub poprawiania tekstów zawierających błędy.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania:
bardzo dobry (bdb; 5,0): Student osiągnął najwyższy poziom świadomości omawianych problemów, jego kompetencje praktyczne nie budzą najmniejszych wątpliwości.
dobry plus (+db; 4,5): Student osiągnął prawie najwyższy poziom świadomości omawianych problemów, jego kompetencje praktyczne w zasadzie nie budzą najmniejszych wątpliwości.
dobry (db; 4,0): Student osiągnął wysoki poziom świadomości omawianych problemów, jego kompetencje praktyczne są stosunkowo wysokie.
dostateczny plus (+dst; 3,5): Student osiągnął niski poziom świadomości omawianych problemów, jego kompetencje praktyczne są stosunkowo niskie.
dostateczny (dst; 3,0): Student osiągnął bardzo niski poziom świadomości omawianych problemów, jego kompetencje praktyczne są bardzo niskie.
niedostateczny (ndst; 2,0): Student osiągnął niewystarczający poziom świadomości omawianych problem, jego kompetencje praktyczne są niewystarczające.
Literatura
Zalecana literatura:
‒ M. Bańko, O normie i błędzie, „Poradnik Językowy” 2008, z. 5, s. 3-17.
‒ S. Bąba, J. Liberek, Ze studiów nad frazeologią współczesnego języka polskiego, Poznań 2011.
‒ Derwojedowa M. 2017: Językoznawstwo komputerowe i inżynieria lingwistyczna po 1989 roku, „Język Polski” XCVII, z. 1, s. 7–17.
‒ Gębka-Wolak M. 2017: Uwagi na temat normy językowej z perspektywy metodologii strukturalnej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXXIII, s. 19–28.
‒ Grabowski Ł., Hebal-Jezierska M. 2016: O różnych korpusowych metodach badawczych: próba krytycznej refleksji, „Komunikacja Specjalistyczna”, z. 11, s. 65–83.
‒ Graliński F., Liberek J., Wierzchoń P. 2018: Badania nad współczesnym uzusem i jego ewolucją w świetle danych gromadzonych metodami lingwistyki komputerowej. Na wybranych przykładach z zakresu morfologii, składni i leksyki, [w:] P. Zbróg (red.), Wybrane aspekty badań nad normą językową, Wydawnictwo Libron – Filip Lohner, Kraków, s. 49–85.
‒ Filolog i niefilolog na tropach zwyczajów, konwencji i norm, czyli w poszukiwaniu pełni wiedzy o komunikacji, (w:) Uniwersyteckie wykłady na Zamku. Wiedza. Pod red. Andrzeja Gulczyńskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2021, s. 15-29.
‒ Norma językowa jako fakt społeczny fundowany na uzusie. Uwagi w kontekście Słownika właściwych użyć języka, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, „Język Polski” 2021, z. 2, s. 34-48.
‒ Struktura współczesnego zasobu frazeologicznego polszczyzny potocznej. Charakterystyka ogólna na podstawie wybranych komentarzy użytkowników internetu, (w:) Słowo. Tekst. Czas XIII: Frazeologia w dyskursie i przekładzie. Pod red. Mirosławy Hordy, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2020, s. 107 ‒ 125.
‒ Markowski A. 2018: Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. II, Warszawa.
‒ Ogrodniczuk M., 2017, Lingwistyka komputerowa dla języka polskiego: dziś i jutro, „Język Polski” XCVII, z. 1, s. 18–28.
‒ Pelc J. 2001: Dwa pojęcia normy a poprawność, [w:] W. Gruszczyński (red.), Język narzędziem myślenia i działania. Materiały z konferencji zorganizowanej z okazji 100-lecia „Poradnika Językowego” (Warszawa, 10–11 maja 2001 r.), Dom Wydawniczy i Handlowy „Elipsa”, Warszawa, s. 96–102.
‒ Przepiórkowski A., Hajnicz E., Andrzejczuk A., Patejuk A., Woliński M. 2017: Walenty: gruntowny składniowo-semantyczny słownik walencyjny języka polskiego, „Język Polski” XCVII, z. 1, s. 30–47.
‒ Wiśniewiecka-Brückner K. 2016: Zmiana – ewolucja – rewolucja. O języku, normie i metodach na przykładzie rekcji dopełniaczowej czasownika polskiego, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” LXII, s. 191–202.
‒ Woliński M. 2019: Automatyczna analiza składniowa języka polskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
‒ Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Jarosław Liberek, Nowoczesny słownik poprawnej polszczyzny ‒ wyzwania, plany, wątpliwości, nadzieje, (w:) Problemy polskiej normy językowej i kodyfikacji, pod red. Doroty Zdunkiewicz-Jedynak i Jarosława Liberka, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019, s. 37 ‒ 54.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: