Inna Konopnicka? 03-F-IKON
Treści programowe:
1. Zajęcia organizacyjne.
2. Literatura czy biografia?
3. Wobec emancypacji kobiet, cz. 1.
4. Wobec emancypacji kobiet, cz. 2.
5. Konopnicka – nieznana reportażystka, cz. 1.
6. Konopnicka – nieznana reportażystka, cz. 2.
7. Konopnicka – nieznana reportażystka, cz. 3.
8. Konopnicka – nieznana reportażystka, cz. 4.
9. Konopnicka – nieznana reportażystka, cz. 5.
10. Konopnicka – nieznana reportażystka, cz. 6.
11. O "Mendlu Gdańskim" inaczej.
12. Katastrofy i nowoczesność.
13. Wobec romantyzmu.
14. Konteksty biograficzne (propozycja studentów).
15. Propozycja studentów.
Cele kształcenia
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU student/ka:
a) zna mniej popularne utwory Marii Konopnickiej i rozumie ich kontekst historycznoliteracki,
b) zna opracowania historycznoliterackie poświęcone twórczości Marii Konopnickiej i jej epoce,
c) ma pogłębioną wiedzę na temat relacji między kwestiami społecznymi a polską literaturą II połowy XIX wieku,
d) otrafi analizować i interpretować mniej znane utwory Konopnickiej,
e) osługuje się różnymi metodami badawczymi,
f) potrafi napisać krótką analizę utworu Marii Konopnickiej,
g) potrafi krytycznie oceniać literaturę, uwzględniając konteksty społeczne, polityczne i ideologiczne,
h) czyta krytycznie opracowania historycznoliterackie,
i) odpowiedzialnie uczestniczy w życiu kulturalnym.
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia:
a) aktywność na zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności; powyżej dwóch nieobecności konieczność odrabiania zajęć na konsultacjach po wcześniejszym umówieniu się),
b) ocena obejmuje uczestnictwo w zajęciach, a także test końcowy bądź krótka praca pisemna zaliczeniowa związana z omawianą problematyką.
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Aleksandra Sikorska-Krystek, Nauka i empatia. Społeczne konteksty twórczości Marii Konopnickiej, Poznań 2024.
Artur Domański, Zapomniane źródła i inspiracje psychologii tłumu, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 2013, nr 58, s. 179–193.
Barbara Bobrowska, Konopnicka na szlakach romantyków, Warszawa 1997.
Beata Obsulewicz-Niewińska, Kiedy czas przestaje istnieć. O „Na rynku” Marii Konopnickiej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae” 2022, vol. XL, s. 49–61.
Beata Obsulewicz-Niewińska, Maria Konopnicka i niedole społeczne. O reportażach w „Świcie”, w: Dylematy epoki postyczniowej: księga ofiarowana Profesorowi Bogdanowi Mazanowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, redakcja Małgorzata Domagalska, Dorota Samborska-Kukuć, Łódź 2019, s. 303–314.
Grażyna Borkowska, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa 1996.
Iwona Węgrzyn, Maria Konopnicka – kłopoty z biografią, w: Czytanie Konopnickiej, pod redakcją Olgi Płaszczewskiej, posłowiem opatrzył Marian Stala, Kraków 2011, s. 11–26.
Jolanta Sztachelska, Reportaż [hasło:], w: Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 2: N–Z, redakcja naukowa Józef Bachórz, Grażyna Borkowska, Teresa Kostkiewiczowa, Magdalena Rudkowska, Mirosław Strzyżewski, Toruń–Warszawa 2016 [online].
Maria Konopnicka , Szpital dziecięcy, „Świt” 1886, nr 99, s. 49–50.
Maria Konopnicka, Bez światła i głosu, „Świt” 1886, nr 104–105, s. 92–93, 97–98.
Maria Konopnicka, Emancypacja i Rodzina, „Świt” 1885, nr 44, s. 25.
Maria Konopnicka, Improwizacja miłosierdzia, „Świt” 1887, nr 145–146, s. 3–4, 13–14.
Maria Konopnicka, Mendel Gdański (dowolne wydanie)
Maria Konopnicka, Na rynku, w: tejże, Na drodze, Kraków 1893.
Maria Konopnicka, Nasza ofiarność, „Świt” 1885, nr 50, s. 73–74.
Maria Konopnicka, Odcięci od świata, „Kurier Warszawski” 1894, nr 126–131, nr 126, s. 2–4; nr 127, s. 1–2; nr 128, s. 2–3; nr 129, s. 2–3; nr 130, s. 1–3; nr 131, s. 1–3.
Maria Konopnicka, Słowo wstępne, „Świt” 1884, nr 1, s. 1.
Maria Konopnicka, Szpital żydowski w Warszawie, opracował i artykułem wstępnym opatrzył Dawid Maria Osiński, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 2015, R. 8, s. 525–569.
Maria Konopnicka, W grotach styryjskich, „Kurier Warszawski” 1894, nr 232, s. 1–2, nr 234–236, s. 1–2, 1–2, 1–2, nr 238–241, s. 1, 1, 1, 1.
Maria Konopnicka, W starym klasztorze, „Świt” 1886, nr 101, s. 66–68.
Maria Konopnicka, Z domu obłąkanych, w: A. Sikorska-Krystek, Nauka i empatia. Społeczne konteksty twórczości Marii Konopnickiej, Poznań 2024, s. 333–340.
Maria Konopnicka, Za kratą, „Świt” 1886, nr 113–118, s. 164–165, 173–174, 177–179, 186, 196–197, 205–206.
Maria Zawialska, „Świt” Marii Konopnickiej. Zarys monograficzny tygodnika dla kobiet, Wrocław 1978.
Marian Stala, Posłowie, w: Czytanie Konopnickiej, pod redakcją Olgi Płaszczewskiej, posłowiem opatrzył Marian Stala, Kraków 2011, s. 209–212.
Mariusz Szczygieł, Mało zrozumienia dla żon, w: 100/X Antologia polskiego reportażu XX wieku 1901–1965, t. 1, redakcja Mariusz Szczygieł, Wołowiec 2014, s. 76–77.
Literatura dodatkowa:
Budrewicz Tadeusz, Konopnicka. Szkice historycznoliterackie, Kraków 200.
Burdziej Bogdan, Przeciw Platonowi – przeciw pozytywistom. Konopnickiej apologia poezji (od debiutu do „Wstępu”, 1879), w: Album gdańskie. Prace ofiarowane Prof. Józefowi Bachórzowi na siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin i pięćdziesięciolecie pracy nauczycielskiej, pod red. J. Daty i B. Oleksowicza, Gdańsk 2009, s. 591–610.
Czytanie Konopnickiej, pod redakcją Olgi Płaszczewskiej, posłowiem opatrzył Marian Stala, Kraków 2011.
Etnos i psyche w twórczości Marii Konopnickiej i Elizy Orzeszkowej, redakcja Grzegorz Marchwiński i Dawid Maria Osiński, Warszawa 2012.
Jaglarz Monika, Listy Marii Konopnickiej do Wandy Młodnickiej ze zbiorów Archiwum Domowego Pawlikowskich, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 2011, t. 61, s. 153–169.
Konopnicka – raz jeszcze, red. J.M. Olszewska, Warszawa 2022.
Konopnicka (nie tylko) dla dzieci. Rozmowa z Dawidem Marią Osińskim, „Dzieciństwo. Literatura i kultura” 2023, nr 5(1), s. 84–117.
Konopnicka Maria, Korespondencja z Teofilem Lenartowiczem z lat 1883–1893, opracował Jan Nowakowski, Wrocław 1971.
Konopnicka Maria, Korespondencja, t. 2: Konopnicka – Orzeszkowa 1879–1910, opracował Edmund Jankowski, redakcja Konrad Górski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1972.
Konopnicka Maria, Korespondencja, t. 3: Korespondencja w sprawach redakcyjnych i wydawniczych oraz listy do pisarzy: Władysława Mickiewicza, Czesława Jankowskiego, Michała Radziwiłła, Maryli Wolskiej, Henryka Sienkiewicza, t. 3, redakcja Konrad Górski i inni, Wrocław 1973.
Konopnicka Maria, Korespondencja, t. 4: Listy dotyczące akcji wrzesińskiej i innych spraw społeczno-narodowych do Attilio Begeya, Jana Lorentowicza, ks. Stefana Dembińskiego oraz Józefa Rustejki, rodziny ks. Czartoryskich, Seweryny Duchińskiej, Marii i Władysława Mickiewiczów, redaktor naczelny Konrad Górski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1975.
Konopnicka Maria, Listy do Ignacego Wasiłowskiego, opracował, wstępem i przypisami opatrzył Jacek Nowak, Warszawa 2005.
Konopnicka Maria, Listy do Nikodema Erazma Iwanowskiego 1887–1889, oprac. Monika Rudaś-Grodzka, współpraca Jolanta Żyndul, Barbara Stępniak, Warszawa 2024.
Konopnicka Maria, Listy do synów i córek, opracowała, wstępem i przypisami opatrzyła Lena Magnone, Warszawa 2010.
Magnone Lena, Maria Konopnicka, Lustra i symptomy, Gdańsk 2011. [tu: wiele informacji zdezaktualizowanych, zob. rozdział dotyczący MK i MD].
Małe prozy Orzeszkowej i Konopnickiej, red. Iwona Wiśniewska, Beata K. Obsulewicz, Lublin 2010.
Mazan Bogdan, „Idee wieczne” i realia kształcące. Przybliżenia z poezji Marii Konopnickiej, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 2011, R. 4, s. 144–175.
Obsulewicz-Niewińska Beata, „Dym” Marii Konopnickiej jako dziewiętnastowieczny trop „vanitas”, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 2011, R. 11, s. 186–189.
Obsulewicz-Niewińska Beata, „Nieobałamucona” wrażliwość. Pisarze okresu pozytywizmu o filantropii i miłosierdziu, Lublin 2008.
Samborska-Kukuć Dorota, „Nieudana” córka (i niechciany wnuk) Marii Konopnickiej wobec nowych dokumentów, w: tejże, Od Puttkamerów do Konopnickich. Rewizje i rekonstrukcje biograficzne, Warszawa 2016, s. 206–254.
Samborska-Kukuć Dorota, Mężczyźni w życiu Marii Konopnickiej. Próba odkształceń biograficznych, w: Zaciętość dumy w osamotnieniu. Konopnicka i inne, red. R. Stachura-Lupa, A. Sędłakowska, P. Żarnecka, Kraków 2023, s. 7–30.
Samborska-Kukuć Dorota, Od Puttkamerów do Konopnickich. Rewizje i konstrukcje biograficzne, Warszawa 2016.
Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 2: N–Z, redakcja naukowa Józef Bachórz, Grażyna Borkowska, Teresa Kostkiewiczowa, Magdalena Rudkowska, Mirosław Strzyżewski, Toruń–Warszawa 2016 [online].
Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 1: A–M, redakcja naukowa Józef Bachórz, Grażyna Borkowska, Teresa Kostkiewiczowa, Magdalena Rudkowska, Mirosław Strzyżewski, Toruń 2016 [online].
Sztachelska Jolanta, „Reporteryje” i reportaże. Dokumentarne tradycje polskiej prozy w 2 poł. XIX wieku i na początku XX wieku, Białystok 1997.
Zawialska Maria, „Świt” Marii Konopnickiej. Zarys monograficzny tygodnika dla kobiet, Wrocław 1978. [uwaga: wiele informacji jest błędnych, ale jest to jedyne opracowanie dotyczące działalności Konopnickiej jako redaktorki „Świtu”].
Żarnecka Paulina, Rozwydrzona bezbożnica? Strategie popularyzacji biografii i twórczości Marii Konopnickiej w książce Iwony Kienzler i jej nieprofesjonalna recepcja, w: Zaciętość dumy w osamotnieniu. Konopnicka i inne, red. R. Stachura-Lupa, A. Sędłakowska, P. Żarnecka, Kraków 2023, s. 149–169.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: