Herezje w kulturze europejskiej 03-F-HKE

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- posiada podstawową wiedzę na temat archetypicznych herezji, np. gnostycyzm, neognoza, teozofia, antropozofia,
- posiada podstawową wiedzę na temat sporu, który prowadziły owe koncepcje religijno-filozoficzne z formującym się, a następnie ewoluującym chrześcijaństwem,
- posiada podstawową wiedzę na temat wpływu tego sporu na kształt kultury europejskiej, np. religia, sztuka, film, literatura,
- posiada umiejętności wskazywania wpływu owych koncepcji religijno-filozoficznych w różnych wymiarach rzeczywistości kulturowej np. religia (szczególnie mistyka chrześcijańska), sztuka (np. twórczość Pieta Mondriana), film ( np. uniwersum Gwiezdnych Wojen), literatura (np. twórczość Juliusza Słowackiego, Stanisława Przybyszewskiego, Tadeusza Micińskiego, Jerzego Hulewicza, Witolda Gombrowicza, Brunona Schulza).
- posiada postawę tolerancji wobec kulturowej różnorodności.

Zalecana literatura:
Literatura podmiotowa:
W. Gombrowicz, Kosmos, Kraków 1998.
J. Hulewicz, Kain, Poznań 1920.
T. Miciński, Niedokonany. Kuszenie Chrystusa Pana na pustyni, w: tenże, Poematy prozą, opracował W. Gutowski, Kraków – Wrocław 1985, s. 72-130.
T. Miciński, Xiądz Faust, Kraków 1913.
S. Przybyszewski, De profundis, powieść zaopatrzona wstępem autora, Lwów – Warszawa – Bydgoszcz – Poznań – kraków – Lublin, 1929.
S. Przybyszewski, Il regno doloroso, (Wydanie zbiorowe dzieł Stanisława Przybyszewskiego), Warszawa – Lwów – Poznań – Kraków – Lublin 1924.
E. Schurӗ, Ewolucja Boska. Od sfinksa do Chrystusa, tłum. A. Leo-Rose, Nowy Sącz 1998.
J. Słowacki, Genezis z Ducha, w: tenże, Krąg pism mistycznych, Wrocław – Warszawa – Kraków 1997, s. 14-45.
J. Słowacki, Dialog troisty z Helionem, Helois i przeciwnikami, w: tenże, Krąg pism mistycznych, Wrocław – Warszawa – Kraków 1997, s. 57-86.
J. Słowacki, List do J. N. Rembowskiego, w: tenże, Krąg…, s. 242-268.
R. Steiner, Teozofia. Wprowadzenie w nadzmysłowe poznanie świata i przeznaczenie człowieka, tłum. T. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Spektrum, Warszawa 2002.
R. Steiner, Teozofia Różokrzyżowców, tłum. M. Waśniewski, Wydawnictwo Genesis, Gdynia 1996.
R. Steiner, U bram teozofii, tłum. M. Waśniewski, Wydawnictwo Genesis, Gdynia 1997.
Teksty z Nag-Hammadi, z języka koptyjskiego przetłumaczyli A. Dembska, W. Myszor, Warszawa 1979.

Literatura przedmiotowa:
a) Artur Jocz (monografie i monografie wieloautorskie):
Mistyka a gnoza w myśli chrześcijańskiej (od I do XVII w.). Rozważania wokół kategorii Boga, świata i człowieka, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 1995.
Przypadek „osy rozbójniczej”. Rozważania o gnostycyzmie i neognozie w literaturze polskiej przełomu XIX i XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009.
Gnostyczne światy Brunona Schulza, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk społecznych UAM, Poznań 2016.
wraz z Barbarą Sienkiewicz i Mariuszem Dobkowskim (red.), Gnoza, gnostycyzm, literatura, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2012.

b) Artur Jocz (artykuły w monografiach wieloautorskich i czasopismach):
Bruno Schulz, czyli o gnostycznej próbie uchwycenia fenomenu cierpienia, „Przegląd Religioznawczy” 2006, nr 1 (219), s. 47-58.
Bruno Schulz, czyli o nieznośnym obcowaniu z nieupostaciowaną materią, w: Literackość filozofii – filozoficzność literatury, pod red. B. Sienkiewicz, T. Sobieraja, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2009, s. 157-167.
Pluralizm metafizyczny, czyli o religii jako tworzywie dzieła artystycznego, „Przegląd Religioznawczy” 2010, nr 2 (236), s. 73-80.
Religijne poszukiwania w literaturze. Dążenie do wsparcia religii poprzez naukę, „Przegląd Religioznawczy” 2010, nr 4 (238), s. 123-130.
W stronę metafizyki. Duchowe eksperymenty w literaturze, „Przegląd Religioznawczy” 2011, nr 1 (239), s. 105-112.
Stanisława Przybyszewskiego literackie próby wyrażenia fenomenu „sacrum”, „Przegląd Religioznawczy” 2012, nr 4 (246), s. 131-137.
Literatura areną filozoficzno-religijnych peregrynacji. Przypadek Tadeusza Micińskiego, w: Filozofia a religia w dziejach filozofii polskiej. Inspiracje – krytyka, pod red. S. Janeczka, A. Starościc, Wydawnictwo KUL, Lublin 2014, s. 359-368.
Opisać duchową rzeczywistość. Rozważania o statusie ezoteryki w literaturze polskiej przełomu XIX i XX wieku, „Przegląd Religioznawczy” 2014, nr 2 (252), s. 17-25.
Gnostyczne poszukiwania polskich romantyków. Wybrane przykłady, w: A. Dziedzic, T. Herbich, S. Pieróg, P. Ziemski, Romantyzmy polskie, Fundacja Historii Filozofii Polskiej, Warszawa 2016, s. 153-162.
Stanisława Przybyszewskiego i Tadeusza Micińskiego literacko-filozoficzne odkrywanie infernalnej natury świata wewnętrznego, „Tekstualia Palimpsesty Literackie Artystyczne Naukowe” 2017, nr 3 (50), s. 53-64.
Popkulturowa recepcja chrześcijańskiej kategorii zła. Wybrane przykłady, „Przegląd Religioznawczy” 2017, nr 1 (263), s. 57-68.
Schulz i Gombrowicz – o religijnych poszukiwaniach w literaturze, „Przegląd Religioznawczy” 2017, nr 2 (264), s. 87-93.
H. Jonas, Religia gnozy, tłum. M. Klimowicz, Kraków 1994.
J. Prokopiuk, Labirynty herezji, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, Warszawa 1999.
J. Prokopiuk, Ścieżki wtajemniczenia. Gnosis aeterna, Warszawa 2000.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 03-F-HKE w USOSweb