Estetyka literacka 03-F-EL
Treści programowe dla przedmiotu:
- od estetyki przed estetyką do estetyki po estetyce,
- literaturoznawstwo wobec estetyki; od dyscyplinarności do performatywności,
- od piękna jako doskonałości po piękno na przemiał,
- dekonstrukcja jako problem estetyki,
- estetyka antybinarna i performatywna; posthumanizm i jego transfiguracje,
- język filozofii – język sceny; milczenie – pustka - niewyrażalność,
- estetyka teatru japońskiego nō, kabuki, bunraku, teatru indonezyjskiego Bali a estetyka europejska; maska, taniec, lalka,
- powtórzenie – kategoria filozoficzna i estetyczna,
- kategorie plastyczne w literaturze, literaturoznawstwie; światło jako metafora epistemologiczna,
- wizualność jako doświadczenie performatywne,
- tragizm; komizm; ujęcia performatywne; absurd jako kategoria graniczna współczesnej estetyki,
- obszary estetycznego ryzyka; kamp.
Cele kształcenia
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2025/SL: | W cyklu 2018/SZ: | W cyklu 2020/SZ: | W cyklu 2021/SZ: | W cyklu 2024/SL: | W cyklu 2019/SZ: | W cyklu 2022/SZ: |
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- zreferować i porównać różne sposoby rozumienia estetyki, znać podejścia historyczne i współczesne, pokazać związki pojęć wypracowanych na gruncie różnych teorii nauk humanistycznych,
- powiązać kategorie estetyczne i ich rozwój ze współczesnym rozumieniem wiedzy, języka, filozofii,
- czytać ze zrozumieniem i samodzielnie komentować prace teoretyczne,
- analizować różne użycia pojęć teoretycznych, poddając je krytycznej ocenie,
- uzasadnić przydatność interpretacyjną omówionych pojęć teoretycznych w ujmowaniu zjawisk praktyki artystycznej,
- dostrzegać wielorakie możliwości zastosowania estetyki do ujęć zjawisk otaczającego nas świata.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość pojęć z zakresu estetyki i umiejętność wykorzystywania ich w interpretacji zjawisk kulturowych, praktyk literackich i charakterystyk dyskursów literaturoznawczych. Znakomita orientacja w historycznym rozwoju dyscypliny, pokazywanie związków i kontynuacji oraz naruszeń i zerwań tradycji estetyki przed estetyką i estetyki po estetyce. Rozumienie i zaprezentowanie związków estetyki z innymi dyscyplinami humanistycznymi. Wysoka świadomość metodologiczna, umiejętność formułowania samodzielnych sądów i wyrażania własnych stanowisk w kwestiach estetyki, literatury, sztuki. Bardzo duża aktywność własna, np. przygotowanie prezentacji dotyczącej wybranego problemu. Umiejętność wysławiania się, stosowania bogatego, literackiego języka odzwierciedlającego podejmowane zagadnienia.
dobry plus (+db; 4,5): dobra znajomość pojęć z zakresu estetyki i umiejętność wykorzystania ich w interpretacji zjawisk kulturowych, praktyk literackich i charakterystyk dyskursów literaturoznawczych. Ponadprzeciętna orientacja w historycznym rozwoju dyscypliny, pokazywanie związków i kontynuacji oraz naruszeń i zerwań tradycji estetyki przed estetyką i estetyki po estetyce. Rozumienie i zaprezentowanie związków estetyki z innymi dyscyplinami humanistycznymi. Świadomość metodologiczna, umiejętność formułowania samodzielnych sądów i wyrażania własnych stanowisk w kwestiach estetyki, literatury, sztuki. Duża aktywność własna, np. przygotowanie prezentacji dotyczącej wybranego problemu. Umiejętność wysławiania się, stosowania bogatego, literackiego języka odzwierciedlającego podejmowane zagadnienia.
dobry (db; 4,0): dobra znajomość pojęć z zakresu estetyki i umiejętność wykorzystania ich w interpretacji zjawisk kulturowych, praktyk literackich i charakterystyk dyskursów literaturoznawczych. Dobra orientacja w historycznym rozwoju dyscypliny, pokazywanie związków i kontynuacji oraz naruszeń i zerwań tradycji estetyki przed estetyką i estetyki po estetyce. Na ogół poprawne rozumienie i zaprezentowanie związków estetyki z innymi dyscyplinami humanistycznymi. Dobry poziom wiedzy i świadomości metodologicznej, umiejętność formułowania samodzielnych sądów i wyrażania własnych stanowisk w kwestiach estetyki, literatury, sztuki. Duża aktywność własna, np. przygotowanie prezentacji dotyczącej wybranego problemu. Umiejętność wysławiania się, stosowania poprawnego, literackiego języka odzwierciedlającego podejmowane zagadnienia.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadawalająca znajomość pojęć z zakresu estetyki i umiejętność wykorzystania ich w interpretacji zjawisk kulturowych, praktyk literackich i charakterystyk dyskursów literaturoznawczych. Poprawna orientacja w historycznym rozwoju dyscypliny, pokazywanie związków i kontynuacji oraz naruszeń i zerwań tradycji estetyki przed estetyką i estetyki po estetyce. Na ogół poprawne rozumienie i zaprezentowanie związków estetyki z innymi dyscyplinami humanistycznymi. Ogólny poziom wiedzy i świadomości metodologicznej, umiejętność formułowania samodzielnych sądów i wyrażania własnych stanowisk w kwestiach estetyki, literatury, sztuki. Słabsza aktywność własna, stereotypowa wypowiedź, Umiejętność wysławiania się, stosowania poprawnego, literackiego języka odzwierciedlającego podejmowane zagadnienia. Przy podejmowaniu prób rozwiązywania problemów student korzysta z uwag naprowadzających, jest mniej twórczy i raczej referuje problemy niż ujmuje je indywidualnie ujawniając własne stanowisko.
dostateczny (dst; 3,0): ogólna znajomość pojęć z zakresu estetyki i umiejętność wykorzystania ich w interpretacji zjawisk kulturowych, praktyk literackich i charakterystyk dyskursów literaturoznawczych. Dość powierzchowna orientacja w historycznym rozwoju dyscypliny. Pokazywanie związków i kontynuacji oraz naruszeń i zerwań tradycji estetyki przed estetyką i estetyki po estetyce student dokonuje przy pomocy prowadzącego egzamin. Na ogół poprawne rozumienie i zaprezentowanie związków estetyki z innymi dyscyplinami humanistycznymi. Niski poziom wiedzy i świadomości metodologicznej, słaba umiejętność formułowania samodzielnych sądów i wyrażania własnych stanowisk w kwestiach estetyki, literatury, sztuki. Słabsza aktywność własna, stereotypowa wypowiedź, Umiejętność wysławiania się, stosowania poprawnego, literackiego języka odzwierciedlającego podejmowane zagadnienia na poziomie podstawowym. Przy podejmowaniu prób rozwiązywania problemów student korzysta z uwag naprowadzających, jest mało twórczy i referuje problemy a nie ujmuje je indywidualnie ujawniając własne stanowisko. Wyraźne braki w zakresie umiejętności wykorzystania w praktyce analitycznej nabytej wiedzy.
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość pojęć z zakresu estetyki, nieznajomość historii rozwoju dyscypliny. Brak samodzielnego myślenia, ubogi język, braki w zakresie efektów kształcenia zdefiniowanych dla danego przedmiotu. Liczne nieobecności na wykładzie.
Literatura
Zalecana literatura:
Meyer H. Abrams, Zwierciadło i lampa, przekład M. B. Fedewicz, Gdańsk 2003..
Theodor W. Adorno, Teoria estetyczna, przekład K. Krzemieniowa, Warszawa 1994.
Jacques Derrida, Prawda w malarstwie, przekład M.Kwietniewska, Gdańsk 2003.
Georges Didi-Huberman, Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, przekład B. Brzezicka, fragm. s. 20-70 A. Leśniak, Gdańsk 2011.
Søren Kierkegaard. Powtórzenie. Przedmowy, przełożył i opracował B. Świderski, Warszawa 2000.
Paul de Man, Ideologia estetyczna, przekład A. Przybysławski, Gdańsk 2000.
Odo Marquard, Aesthetica i anaesthetica, przekład K. Krzemieniowa, Warszawa 2007.
Thomas Merton, W natarciu na niewypowiadalne, przekład Ewa Elżbieta Nowakowska, Bydgoszcz 1997.
Jon McKenzie, Performuj, albo…Od dyscypliny do performansu, przekład T. Kubikowski, Kraków 2011.
Arnold Berleant, Prze-myśleć estetykę, przekład M. Korusiewicz, T. Markiewka, Kraków 2007.
Maria Poprzęcka, Inne obrazy. Oko, widzenie, sztuka. Od Albertiego do Duchampa, Gdańsk 2008.
W.J.T. Mitchell, Czego chcą obrazy, przełożył Łukasz Zaremba, Warszawa 2015.
Italo Calvino, Wykłady amerykańskie, przekład A. Wasilewska, Warszawa.
Wolfgang Welsch, Estetyka poza estetyką, przekład K. Guczalska, Kraków 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: