Etyka współczesna 03-EW-r2PFDU-E
Treści programowe dla przedmiotu:
- struktura działania moralnego,
- proces podejmowania decyzji i sądzenia,
- performatyw a obowiązywanie,
- uzasadnienie: typologia, siła i walentność racji i argumentów (dodatkowo: racje ambiwalentne, neutralne i negatywne moralnie; brak racji; bezpodstawność; argumenty równosilność/równoważność; racjonalizowania a racjonowanie, rozumność),
- kluczowe zagadnienia i spory w etyce analitycznej,
- zasady i procedura dyskursu praktycznego: ustalanie i uzasadnianie sądów poprawnych, zasadnych i moralnie wiążących dla uczestników (oraz zagadnienie dyssensu),
- współczesne etyki utylitarystyczne, konsekwencjalistyczne, pragmatyczne oraz etyki ryzyka,
- współczesne etyki nieanalityczne,
- podział na etyki nieanalityczne ("miękkie", "wenusjańskie") i analityczne ("twarde" i "marsjańskie").
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i rozumie strukturę działania moralnego,
- ma dogłębną i gruntowną znajomość procesu decyzyjnego oraz procesu sądzenia,
- ma świadomość performatywnego i komunikacyjno-dyskursywnego oddziaływania wypowiedzi, odróżniając je od wypowiedzi stricte normatywnych,
- umiejętnie różnicuje ciężar racji, argumentów i uzasadnień nadawanych sądom i ocenom,
- w sposób pogłębiony i przekrojowy zna zagadnienia i spory w etyce analitycznej (np. kauzalizm, intencja/racja, relatywizm/fundamenta-lizm/uniwersalizm, realizm/antyrealizm, naturalizm, etyka post-analityczna),
- w sposób pogłębiony zna i rozumie reguły i procedury komunikacyjnego i dyskursywnego sprawdzania, uzasadniania i uzgadniania twierdzeń praktycznych,
- dogłębnie zna i rozumie założenia współczesnych etyk utylitarystycznych, konsekwencjalistycznych, pragmatycznych oraz etyki ryzyka (na przykładzie racjonowania deficytowych dóbr podstawowych),
- ma pogłębioną, poszerzoną i usystematyzowaną znajomość współczesnych etyk nieanalitycznych,
- rozumie umowność podziału na etyki nieanalityczne (‘miękkie’, ‘wenusjańskie’) i analityczne (‘twarde’, ‘marsjańskie’),
- potrafi wykorzystać wiedzę i umiejętności wyniesione z zajęć w rozwoju warsztatu nauczyciela etyki w szkole ponadpodstawowej.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): widoczne regularne bardzo dobre przygotowanie z bieżących zagadnień i lektur, uzsadnianie wypowiedzi, staranność analityczna, staranne wykonanie ćwiczeń i zadań, kompletna wiedza wykazana podczas egzaminu.
dobry plus (+db; 4,5): nieregularne przygotowanie, mniej staranne eksplikowanie i uzasadnianie wypowiedzi, nadal względnie kompletna wiedza.
dobry (db; 4,0): nieregularne i mniej staranne przygotowanie, mniej gruntowna znajomość zagadnień; mniejsza staranność analityczna; niekompletna wiedza.
dostateczny plus (+dst; 3,5): nieregularne przygotowanie, powierzchowność, niekompletność wiedzy.
dostateczny (dst; 3,0): regularne nieprzygotowanie do zajęć, niestaranność analityczna; znikoma lub powierzchowna wiedza.
niedostateczny (ndst; 2,0): notoryczne nieprzygotowanie, niewykonanie zadań/ćwiczeń, poniżej 60% wiedzy.
Literatura
Zalecana literatura:
R. Alexy, „Theorie der juristischen Argumentation“ (fragment „Reguły rozumu“).
J. Searle, „Czynności mowy” (wyjątki).
J. Austin, „Jak działać słowami” (wyjątki).
P. Bloom, Przeciw empatii. Argumenty za racjonalnym współczuciem (wyjątki).
R. Brandom, Między mówieniem i działaniem, 2012 (wyjątki).
K. M. Cern, E. Nowak, Ethos w życiu publicznym, 2009/11 (wyjątki).
J. Dancy, Ethics Without Principles (wyjątki tłumaczone wspólnie z grupą).
J. Filek, Filozofia odpowiedzialności XX w. (wyjątki).
J. Habermas, Moralbewußtsein und kommunikatives Handeln (wyjątki w oprac. wykładowcy).
G. Harman, Explaining Value (wyjątki w oprac. wykładowcy).
A. Mele (Ed.), The Philosophy of Action (wyjątkiw oprac. wykładowcy).
M. Miłkowski, “O rzekomym zmierzchu filozofii analitycznej”, Diametros 6 (2005).
E. Nowak, "Dysonans normatywny a porządek argumentacji" (artykuł).
E. Nowak et al., „Argument taki jak lęk” (artykuł 2020).
D. Parfit, Racje i osoby, 2013 (wyjątki).
K. Saja, Język etyki a utylitaryzm, 2008 (wyjątki).
K. Saja, „Eliminacja etyki a realizm racji”, 2012 (artykuł).
K. Saja, „Filozoficzne źródła antyrealizmu etycznego”, 2014 (artykuł).
M. Tomasello, Dlaczego współpracujemy, 2015 (wyjątki).
J. Woleński, Epistemologia, 2014 (wyjątki).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: