Etyka i kultura życia publicznego 03-EK-r2PFDU

Treści programowe dla przedmiotu:
- etyka dyskursu (Karl-Otto Apel, Jürgen Habermas, Robert Alexy),
- charakterystyka pojęć przestrzeni publicznej i opinii publicznej,
- omówienie dwóch modeli sfery publicznej: a) republikańskiego (Hegel - wczesny Habermas) oraz b) deliberatywnego (późny Habermas),
- analiza porównawcza koncepcji rozumu publicznego Johna Rawlsa i Jürgena Habermasa,
- wprowadzenie do zagadnienia konstytucjonalizacji Unii Europejskiej: typy procesów i typy sfer publicznych, w których zachodzą,
- dyskusje dotyczące zagadnień przedstawionych na wykładzie (1, 2, 3, 4, 5) w oparciu o zalecaną literaturę przedmiotu,
- znaczenie treści i umiejętności zdobywanych na zajęciach w rozwoju kompetencyjnym i warsztatowym nauczyciela szkoły ponadpodstawowej.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: Poznanie podstawowych strategii argumentacyjnych uzasadniających określone konceptualizacje: opinii publicznej, sfer publicznych oraz rozumu publicznego a także podstawowych relacji pomiędzy prawem, moralnością i etycznością w społeczeństwach demokratycznych zachodnich. Ponadto nabycie lub wzmocnienie kompetencji związanych z udziałem w życiu międzyludzkim, społecznym, instytucjonalnym poprzez komunikacyjne lub dyskursywne samorefleksyjne dokonywanie transformacji – kooperatywnie, wraz z innymi – tej zastanej rzeczywistości.

Kierunek studiów

polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład konwersatoryjny, wykład prolemowy, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, uczenie problemowe (problem-based learning), metoda ćwiczeniowa, metoda badawcza (dociekania naukowego).

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Podstawowe: wiedza, umiejętności i kompetencje z zakresu etyki, filozofii politycznej oraz społecznej.

Koordynatorzy przedmiotu

Danuta Michałowska

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się:
- student jest świadomy swego polskiego dziedzictwa i zarazem europejskiego obywatelstwa, posiada wiedzę o ich normatywnym uzasadnieniu a także ma rozbudzoną świadomość swego obywatelstwa światowego (ius cosmopoliticum). Posiada kompetencje w zakresie zarówno konstruktywnego, jak i krytycznego odnoszenia się do dziedzictwa i obywatelstwa w oparciu o różne rozbudowane i ugruntowane strategie argumentacyjne,
- student posiada kompetencje niezbędne do aktywnego, refleksyjnego, szanującego odmienne poglądy współdziałania z innych w sferze prywatnej oraz publicznej (oraz w sferze podejmowanych badań) dostrzegając przy tym różnice pomiędzy pojęciami: dobra wspólnego, interesu wspólnego/prywatnego, norm deontologicznie obowiązujących,
- student potrafi odnieść poznawane treści i wykorzystać rozwijane umiejętności do rozwoju kompetencji i warsztatu nauczyciela etyki w szkole ponadpodstawowej.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): widoczne regularne bardzo dobre przygotowanie z bieżących zagadnień i lektur, uzasadnianie wypowiedzi, staranne wykonanie ćwiczeń i zadań, kompletne odpowiedzi na pytania egzaminacyjne i zaliczeniowe, kompletna wiedza.

dobry plus (+db; 4,5): nieregularne przygotowanie, mniej staranne uzasadnianie wypowiedzi, nadal względnie kompletna wiedza.

dobry (db; 4,0): nieregularne i mniej staranne przygotowanie/uzasadnianie wypowiedzi, mało gruntowna znajomość i interpretacja lektur; niekompletna wiedza.

dostateczny plus (+dst; 3,5): nieregularne przygotowanie, powierzchowna i niekompletna wiedza; niska umiejętność uzasadniania wypowiedzi.

dostateczny (dst; 3,0): regularne nieprzygotowanie do zajęć, znikoma lub powierzchowna wiedza; nieumiejętność uzasadniania.

niedostateczny (ndst; 2,0): notoryczne nieprzygotowanie, nieumiejętność uzasadniania; poniżej 60% wiedzy.

Literatura

Zalecana literatura:
Ewa Nowak, Karolina M. Cern, Ethos w życiu publicznym, PWN, Warszawa 2008.
Karolina M. Cern, Bartosz Wojciechowski, „O koniecznych związkach między dyskursem prawnym a moralnym”, PRINCIPIA, Tom LIV-LV, Listopad 2011, ss. 191-221.
Karolina M. Cern, “Jürgena Habermasa koncepcja sfery publicznej – komunikacyjne kształtowanie opinii oraz woli obywateli, czyli idea samokonstytucjonalizacji”, w: Piotr Orik, Krzysztof Przybyszewski (red.), Filozofia a sfera publiczna, Wydawnictwo Naukowe IF UAM, Poznań, 2012, pp. 341-358.
Piotr W. Juchacz, Karolina M. Cern, Ewa Nowak, „Filozofia publiczna: realistyczna utopia, dynamiczne instytucje i deliberujący obywatele”, PRINCIPIA, Vol. LVII-LVIII, Listopad 2013, ss. 5-22.
Karolina M. Cern, “Refleksyjność w koncepcji sfer publicznych Jürgena Habermasa”, w: Krzysztof J. Kaleta, Paweł Skuczyński (red.), Refleksyjność w prawie. Konteksty i zastosowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015, ss. 53-85.
Karolina M. Cern, “Questioning Equality for Self-Reflexive Societies”, Dialogue & Universalism, XXVII (2017), pp. 149-163.
Jürgen Habermas, Faktyczność i obowiązywanie, tłum. A. Romaniuk, R. Marszałek, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2005, R. III.
Nancy Fraser, Axel Honenth, Redystrybucja czy uznanie?, tłum. Monika Bobako, Tomasz Dominiak, ss. 114-179 lub 214-237.
Martha Nussbaum, Creating Capabilities. The Human Development Approach, pp. 17-46.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-EK-r2PFDU w USOSweb