Podstawowe elementy dykcji - spec. logopedyczna 03-ED-21PDL
Treści programowe dla przedmiotu:
- mowa i komunikacja, przykazania człowieka mówiącego, komunikacja werbalna i niewerbalna, model kanałów komunikacji, elementy dykcji, SRS, typy wymowy,
- ćwiczenia motoryki narządów mowy, język, wargi, podniebienie, szczęki, krtań,
- oddychanie i głos, rodzaje oddychania, oddychanie w spoczynku, w mówieniu, oddech pełny, dynamika wydechu, wydłużanie wydechu, szept,
- wymowa samogłosek, funkcja samogłosek, artykulacja, samogłoski w nagłosie, śródgłosie, wygłosie, dwie sąsiadujące samogłoski, samogłoski na granicy wyrazów, przyimek i przedrostek przed samogłoską, redukcja samogłosek, samogłoski nosowe,
- wymowa spółgłosek, funkcja spółgłosek, półotwarte w śródgłosie i we wygłosie, geminaty, jednakowe spółgłoski na granicy wyrazów, w wygłosie,
- szeregi syczący, szumiący, ciszący, zbitki spółgłoskowe, korekta półpalatalności,
- wymowa r i ł, charakterystyka, deformacje, głoski w śródgłosie i w wygłosie,
- rytmizacja wypowiedzi, akcent wyrazowy i zdaniowy, intonacja i frazowanie, typy intonacji, frazowanie intonacyjne, pauza.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk językowych w zakresie wymowy Polaków,
- opracować niezbędne działania na podstawie wiedzy o różnych typach oddechu i błędnej wymowy samogłosek i spółgłosek języka polskiego,
- rozpoznać różne przejawy zaburzeń niepozwalających na osiągnięcie prawidłowej dykcji w zakresie języka polskiego,
- konstruować i prowadzić proste badania dykcji oraz wskazywać kierunki dalszych ćwiczeń w celu osiągnięcia wzorcowej dykcji.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania
- wartość merytoryczna prezentacji na wskazany temat.
Przykładowe zagadnienia do indywidualnego opracowania na zaliczeniowe modułu:
- charakterystyka sposobu mówienia u wybranej osoby publicznej.
- prezentacja tekstu opracowanego dykcyjnie.
Praktyki zawodowe
tak (80 h)
Literatura
Zalecana literatura:
J.D. Bednarek, Ćwiczenia wyrazistości mowy, Wrocław 2005.
E. Dobrzański, Zasady poprawnej wymowy polskiej. Sztuka mówienia, Kraków 1997.
B. Karczmarczuk, Wymowa polska z ćwiczeniami, Lublin 1987.
J. Kram, Zarys kultury żywego słowa, Warszawa 1981.
A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. zagadnienia leksykalne, Warszawa 2007, s. 28-37 (norma).
M. Oczkoś, Sztuka poprawnej wymowy, czyli o bełkotaniu i faflunieniu, Warszawa 2007.
Z.H. Szaletyńscy, Prawidłowe mówienie, Warszawa 1982.
B. Toczyska, Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 2004.
B. Toczyska, Łamańce z dedykacją, czyli makaka ma Kama, Gdańsk 2003.
B. Toczyska, Sarabanda w chaszczach, Gdańsk 1997.
M. Walczak-Deleżyńska, Aby język giętki…, Wrocław 2002.
B. Wieczorkiewicz, Sztuka mówienia. Poradnik, Warszawa 1998.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: