Dyskurs jako struktura i jako proces (norma i zaburzenia - dyspragmatyzm) - spec. logopedyczna 03-DSP-22PDM

Treści programowe dla przedmiotu:
- lingwistyka tekstu, początki dyscypliny, rozwój; kierunki badań nad tekstem; podstawowa siatka terminologiczna,
- główne wyznaczniki tekstowości; komunikacyjno-działaniowy kierunek badań nad tekstem; pojęcie dyskursu; typy dyskursów,
- od modalności jako kategorii zadaniowej do modalności jako kategorii tekstologicznej; modalność a metatekst,
- temat w tekście; pojęcie makrostruktury i superstruktury; perspektywa funkcjonalna zdania,
- spójność tekstu; koherencja a kohezja; wykładniki spójności; delimitatory; relacja izotopii,
- specyfika prawopółkulowych zaburzeń mózgu; etiologia dyspragmatyzmu,
- tzw. teksty w normie i teksty w pragnozji i schizofazji - analiza porównawcza,
- RHLB-PL - przegląd tekstów do badań językowych i komunikacyjnych funkcji prawej półkuli mózgu.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - kształcenie umiejętności zastosowania wiedzy z zakresu językoznawstwa, głównie teorii tekstu, psycholingwistyki i neurologii w praktyce, - kształcenie postawy motywującej do samodzielnego zgłębiania wiedzy, - zdobywanie wiedzy na temat struktury i spójności tekstu (w tzw. normie i patologii), a także jego funkcjonowania w przestrzeni dyskursywnej, - przygotowanie do językowej analizy tekstu, opartej na wykorzystaniu dostępnych narzędzi badawczych, - nabywanie zdolności krytycznych i sprawności umożliwiających interdyscyplinarne łączenie problematyki językoznawczej z zagadnieniami z zakresu neurologii oraz psycholingwistyki.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Materiały znajdują się na platformie Moodle (http://maius89.maius.amu.edu.pl/moodleifp).

Kierunek studiów

filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, uczenie problemowe (problem-based learning), metoda ćwiczeniowa, metoda projektu, metody aktywizujące, praca w grupach.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- właściwie stosować podstawową terminologię z lingwistyki tekstu,
- przeprowadzić analizę tekstu (w tzw. normie i patologii) z uwzględnieniem dostępnych narzędzi badawczych,
- wykazać się podstawową wiedzą na temat mózgowej organizacji pragmatyki językowej,
- scharakteryzować językowe wykładniki dyspragmatyzmu,
- opisać jakościowe i ilościowe metody używane w badaniach zaburzeń pragmatyki językowej,
- scharakteryzować schizofazję i jej językowe wykładniki.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): w pełni przyswojone zagadnienia z zakresu lingwistyki tekstu; bardzo dobra znajomość siatki pojęciowej; szczegółowa wiedza na temat prawopółkulowych zaburzeń mózgu; bardzo dobre przygotowanie do samodzielnej analizy tekstu (teksty w tzw. normie i tzw. patologii); wysoki poziom aktywności; bardzo dobra ocena za samodzielnie przygotowaną prezentację lub z pisemnego kolokwium.

dobry plus (+db; 4,5): w pełni przyswojone zagadnienia z zakresu lingwistyki tekstu; bardzo dobra znajomość siatki pojęciowej; wiedza na temat prawopółkulowych zaburzeń mózgu; bardzo dobre przygotowanie do samodzielnej analizy tekstu (w tzw. normie i tzw. patologii); wysoki poziom aktywności; dobra ocena za samodzielnie przygotowaną prezentację lub z pisemnego kolokwium.

dobry (db; 4,0): w dobrym stopniu przyswojona problematyka z zakresu lingwistyki tekstu; dobra znajomość siatki pojęciowej; wiedza na temat prawopółkulowych zaburzeń mózgu; dobre przygotowanie do samodzielnej analizy tekstu (w tzw. normie i tzw. patologii); aktywność; dobra ocena za samodzielnie przygotowaną prezentację lub z pisemnego kolokwium.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zagadnienia z lingwistyki tekstu przyswojone w okrojonym zakresie; niepełna znajomość siatki pojęciowej; niewyczerpujący opis prawopółkulowych zaburzeń mózgu; problemy związane z analizą tekstu (w tzw. normie i tzw. patologii); słaba znajomość literatury przedmiotu; dostateczna ocena uzyskana za przygotowaną prezentację lub z pisemnego kolokwium.

dostateczny (dst; 3,0): znaczne braki dotyczące zagadnień z zakresu lingwistyki tekstu; problemy związane z rozumieniem podstawowych terminów i ich poprawnym użyciem; błędy w opisie prawopółkulowych zaburzeń mózgu; kłopot z przygotowaniem samodzielnej analizy tekstu; liczne błędy i nieścisłości w prezentacji lub pisemnym kolokwium.

niedostateczny (ndst; 2,0): nieznajomość problematyki z zakresu lingwistyki tekstu oraz zagadnień dotyczących prawopółkulowych zaburzeń mózgu; brak podstaw do przygotowania samodzielnej analizy tekstu w tzw. normie i tzw. patologii; niedostateczna ocena za prezentację lub z pisemnego kolokwium.

Literatura

Zalecana literatura:
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009, Tekstologia, Warszawa, s. 22-75.
Dobrzyńska T., 1993, Tekst. Próba syntezy, Warszawa.
Grzegorczykowa R., 2001, Problemy modalności, [w:] tejże, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, s. 121-136.
Jędrzejko E., 2002, Modalność − kategoria opisowa stylistyki i tekstologii lingwistycznej, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 9, Poznań, s. 57-67.
Kurcz I., 2005, Psychologia języka i komunikacji, Warszawa, s. 161-177.
Panasiuk J., 2015, Postępowanie logopedyczne w przypadku pragnozji, [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, pod red. S. Grabiasa, J. Panasiuk i T. Woźniaka, Lublin, s. 919-929.
Pąchalska M., MacQueen B. D., 2008, Mózg i pragmatyka, [w:] Podstawy neuropsychologii klinicznej, pod red. Ł. Domańskiej, A. R. Borkowskiej, Lublin, s.195-232.
Pluskota J., 1998, Metatekst w tekstach felietonów Stefana Kisielewskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Seria Językoznawcza, V (XXV), Poznań, s. 93-133.
Rutkiewicz-Hanczewska M., 2016, Anomia prawopółkulowa (nazywanie konfrontacyjne u chorych z udarem w półkuli prawej), [w:] tejże, Neurobiologia nazywania. O anomii proprialnej i apelatywnej, Poznań, s. 253-302.
Rutkiewicz-Hanczewska M., 2017, Specyfika prawopółkulowego przetwarzania informacji w świetle najnowszych badań, [w:] Mózg − język – komunikacja, pod red. M. Rutkiewicz-Hanczewskiej, J.Sławek i E. Kaptur, Poznań, s.169-185.
Warnke I., 2009, Żegnaj tekście – witaj dyskursie? O sensie i celu poststrukturalistycznego uwolnienia pojęcia tekstu, [w:] Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy, pod red. Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachura i M. Smykały, Wrocław, s. 343-360.
Wierzbicka A., 1971, Metatekst w tekście, [w:] O spójności tekstu, pod red. M. R. Mayenowej, Wrocław − Warszawa – Kraków – Gdańsk.
Wilkoń A., 2002, Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu, Kraków, s.15-68, 71-105.
Woźniak T., 2005, Narracja w schizofrenii, Lublin.
Żydek-Bednarczuk U., 2005, Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków, s. 49-73, 113-163.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-DSP-22PDM w USOSweb