Dydaktyka języka polskiego cz. 1-2 03-DJP12-31PFDL

Treści programowe dla przedmiotu:
- dominanty kształcenia polonistycznego w szkole podstawowej w świetle dokumentów oświatowych,
- cele edukacyjne w nauczaniu języka polskiego, strategie, metody, formy pracy w szkole podstawowej; operacjonalizacja celów; modele lekcji, formalna struktura lekcji, cykl lekcji;
- sprawność językowa i komunikacyjna ucznia szkoły podstawowej: koncepcje dydaktyczne a praktyka szkolna,
- odbiór różnych tekstów kultury; alfabet tekstów kultury: medialność, wizualność, audialność, audiowizualność, wielozmysłowość,
- teoretyczne i praktyczne problemy odbioru literatury w szkole: uwarunkowania lektury tekstu, bariery odbioru; kształtowanie pojęć,
- motywowanie do lektury: sprawności lekturowe ucznia, kanon literacko-kulturowy, całość a fragment dzieła literackiego,
- rozwijanie umiejętności tekstotwórczych ucznia szkoły podstawowej: formy wypowiedzi ustnych i pisemnych, poprawność językowa i tekstowa, twórcze pisanie,
- dokumenty oświatowe a projektowanie i realizacja lekcji (podstawa programowa, program nauczania, plan wynikowy),
- rola środków dydaktycznych w kształceniu polonistycznym,
- indywidualizacja procesów nauczania j. polskiego (praca z uczniem wybitnie zdolnym oraz z uczniami dysfunkcyjnymi, np. dyslektycznymi),
- projektowanie i planowanie pracy szkolnego polonisty; samokształcenie i docieranie do informacji, selekcjonowanie wiedzy, ocena krytyczna źródeł, wykorzystanie multimediów i technologii informacyjnych,
- formy sprawdzania wiedzy i umiejętności (w tym egzaminy zewnętrzne), rola oceny szkolnej i jej komunikowanie, kryteria oceny wypowiedzi ustnych i pisemnych.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - zaznajomienie studenta z wiedzą na temat zasad, teorii i praktyk właściwych dla metodyki nauczania literatury i języka polskiego w szkole podstawowej, - zapoznanie z terminologią stosowaną w dydaktyce przedmiotowej, z tradycyjnymi i współczesnymi stanowiskami naukowymi w zakresie przedmiotu, zasadami opisu działań dydaktycznych, - wykształcenie umiejętności integrowania wiedzy z różnych dziedzin: psychologii, pedagogiki ogólnej, literaturoznawstwa i językoznawstwa w celu jej wykorzystania w pracy zawodowej nauczyciela polonisty; rozwijanie kreatywności i innowacyjności oraz kształtowanie umiejętności prowadzenia działań badawczych, - kształtowanie zdolności do autorefleksji, umiejętności komunikowania się ze specjalistami wspierającymi edukację.

Kierunek studiów

polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, metoda ćwiczeniowa, praca w grupach.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

III rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o zakresie, miejscu i znaczeniu metodyki nauczania literatury i j. polskiego zorientowaną na działania praktyczne,
- zna treść podstawowych dokumentów oświatowych i umie wykorzystać je w praktyce zawodowej, kompetentnie posługuje się terminologią stosowaną w dydaktyce przedmiotowej, potrafi dostosować sposoby pracy do etapu rozwoju intelektualnego i emocjonalnego ucznia oraz do zadań przedmiotu,
- potrafi planować kształcenie sprawności językowych i komunikacyjnych uczniów; dostrzega różnice pomiędzy modelem teoretycznym dydaktyki j. polskiego a praktyką szkolną,
- potrafi zaplanować pracę z tekstem kultury, świadomie wykorzystując różne metody analizy i interpretacji,
- umie właściwie zaplanować proces kształcenia (plan dydaktyczny, konspekt, scenariusz, projekt) i przeprowadzić lekcję warsztatową z języka polskiego,
- umie analizować efekty własnej pracy dydaktyczno-wychowawczej; potrafi zaplanować własny rozwój zawodowy.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra: student potrafi sporządzać konspekty w pełni poprawne pod względem metodycznym i językowym, z wyraźną inwencją twórczą (ciekawa struktura lekcji, bogate materiały); potrafi przeprowadzić lekcję języka polskiego, uwzględniając poziom klasy, poprawną metodycznie (dobór metod i form pracy, sposób sprawdzania umiejętności), spójną (logiczne następstwo poszczególnych ogniw), potrafi nawiązać kontakt z uczniami; posiada umiejętność samooceny oraz dyskusji na temat koncepcji lekcji i jej realizacji; dobrze zna zagadnienia teoretyczne i zalecane lektury.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami, zwłaszcza w zakresie samodzielnego i twórczego podejścia do egzaminu praktycznego.

dobry (db; 4,0): dobra, przy pełnej poprawności językowej i metodycznej zdarzają się sporadyczne usterki (np. schematyczny sposób redagowania tematu, błędne zapisy metod i celów szczegółowych); potrafi przeprowadzić lekcję poprawną i spójną, jednak jej efektywność i umiejętności interpersonalne studenta budzą zastrzeżenia; student dobrze zna zagadnienia teoretyczne i zalecane lektury.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadawalająca, nieznaczne odstępstwa od normy w zakresie poprawności metodycznej i językowej, student stosuje podstawową strukturę konspektu; jednak w części praktycznej popełnia błędy w zakresie spójności i efektywności nauczania, znajomość zagadnień teoretycznych. dostateczna.

dostateczny (dst; 3,0): zadawalająca, można odnotować odstępstwa od normy w zakresie poprawności metodycznej i językowej, student zachowuje jedynie podstawową strukturę konspektu, jest mało samodzielny w wymiarze praktycznym, znajomość teorii dostateczna.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadawalająca, student nie spełnia kryteriów oceny dostatecznej.

Kryteria oceniania:
- wartość merytoryczna projektu edukacyjnego (ocena konspektu zajęć),
- znajomość zagadnień z zakresu treści kształcenia i lektur (egzamin teoretyczny),
- umiejętność przeprowadzenia lekcji języka polskiego (egzamin praktyczny).

Literatura

Zalecana literatura:
Student jest zobowiązany do przeczytania całej lektury obowiązkowej i pięciu wybranych pozycji z lektur uzupełniających. Wykaz uzupełniający znajduje się na stronie Zakładu Dydaktyki: http://www.staff.amu.edu.pl/~ifp/

Ponadto obowiązuje znajomość: podstawy programowej [www.men.gov.pl], informatora egzaminacyjnego [www.cke.edu.pl], aktualnych podręczników polonistycznych dla szkoły podstawowej.

Lektura obowiązkowa:
Arends Richard, Uczymy się nauczać, Warszawa 1998.
Chrząstowska Bożena, Lektura i poetyka. Zarys problematyki kształtowania pojęć literackich w szkole podstawowej, Warszawa 1987.
Chrząstowska Bożena: Przedmiot, podmiot i proces. Szkice z metodyki kształcenia polonistycznego, Poznań 2009.
Innowacje i metody. W kręgu teorii i praktyki. Podręcznik akademicki dydaktyki kształcenia polonistycznego, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak, T.1, Poznań 2011.
Komorowska Hanna, O programach prawie wszystko, Warszawa 1999.
Niemierko Bolesław, Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, Warszawa 1997.
Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, pod red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004.
Sztuka nauczania. T.1 – Czynności nauczyciela, pod red. K. Kruszewskiego, T.2.- Szkoła, pod red. K. Konarzewskiego, Warszawa 2002.
Uczenie metodą projektów, pod red. B. D. Gołębniak, Warszawa 2002.
Uryga Zenon, Godziny polskiego. Z zagadnień kształcenia literackiego, Warszawa-Kraków 1996.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-DJP12-31PFDL w USOSweb