Dydaktyka etyki: język etyki 03-DJE-12PFDL

Treści programowe dla przedmiotu:
- źródła; etyka klasyczna i jej specyfika leksykalna; termini technici i sententiae pochodzenia greckiego i łacińskiego, przykładowo: ethos, aidos/eidos na przykładzie dobra (a ideał), arete, heroizm; praxis, thesis/tetyczność; nomos; nomothesis; phronesis, axia/aksjologia, demos, demokracja; polis, cosmopolis; logos, mythos; zoon logon echon; skepsis; episteme, doxa, hedone; anima, animal rationale, animal sociale, societas, civitas; virtu; złoty środek/golden rule; mos, mores; vis moralis, voluntas; anthropos i humanitas; dignitas i humanitas; autos/autor; auctoritas i pochodne; potestas; facultas; iustitia, principium, ius naturale, positivum, status naturalis, status civilis; societas; summum bonum; malum; conscientia, synderesis, scholastyka, metafizyka,
- etyka nowożytna i jej specyfika leksykalna; contrat social, kontraktualizm, volonté générale, etyczność/Sittlichkeit, ewolucja sumienia; podmiot i upodmiotowienie; rozsądek, rozum, rozumność i rozumowanie; powinność, obowiązek, zobowiązanie, samozobowiązanie, deontologia; supererogacja; metafizyka moralności; imperatyw kategoryczny i hipotetyczny; maksyma; podzielanie a uniwersalność; autoteliczne/instrumentalne; arbitrium brutum, a. liberum, liberalizm; samowola a samostanowienie; autonomia jako prawodawstwo moralne; pobudka; samowiedza i samoświadomość; sentyment, pasja, emocja, uczucie; subiektywny – intersubiektywny – powszechny; sensus communis; paradoksalność (na przykładzie ‘aspołecznej towarzyskości’); legalność, legitymizacja; wzajemne uznanie (zwrotność); słowo a pojęcie w filozofii; „życie pojęcia” na przykładzie Platońskiej idei i Heglowskiej etyczności; transcendentalizm; imperatyw kategoryczny i hipotetyczny; wartość i aksjologia; wina; zasługa; kara, sankcja, zadośćuczynienie; sankcja; rachunek utylitarystyczny i użyteczność; ryzyko; konsekwencja; dogmatyzm; fundamentalizm, absolutyzm; relatywizm; dyskurs, dialog, deliberacja; konsens, dyssens; reguła, konwencja, pryncypium, zasada; priorytet, prima facie; predyspozycja, dyspozycja, mysł i zmysł; władze umysłowe i władze rozumu (facultas po raz wtóry); dualizm; przewartościowanie wartości a relatywizm,
- specyfika leksykalna etyki współczesnej i najnowszej, np. byt/fakt-powinność; dobro i dobry w sensie pozanaturalnym i naturalnym; decyzja i rozstrzygnięcie; osąd i sąd; norma i normatywność; deskryptywny i preskryptywny; prawdziwość a słuszność; konwencja i konwencjonalizm; linguistic turn; pragmatic turn; analityczna etyka; metaetyka; intencja, intencjonalność; epoché; Existenz; egzystencjał; podmiot i ja moralne; osoba; agent, agency; Inny; odpowiedzialność i responsywność; prima facie; relatywizm etyczny i metaetyczny; dilemma; sacrficial dilemma; racjonalność a triage; akt mowy; lokucja, illokucja, perlokucja, performatyw; działanie komunikacyjne; dyskurs i dyskursywność; racjonalność komunikacyjna; legitymizacja; zasłona niewiedzy; validity claim; ‘władze dyskursu’; kompetencja moralna a kompetencja etyczna; afekt i kognicja moralna,
- poprawne używanie wyrażeń i sentencji, znaczenie i sens; domyślność i dosłowność; obrazowość, metafora i przypowieść a pojęcie filozoficzne;
zachowania językowo-komunikacyjne w filozofii i edukacji filozoficzno-etycznej; słowo a pojęcie („piekło języka”, L. Wittgenstein); wzroko- a logocentryzm; żywa mowa (dire) a wytwór mowy (le dit); zapytywanie i kwestionowanie; rozmowa jako sensotwórcza interakcja; polisemia, relatywizm językowy; język filozofii a język naturalny; komunikacja z laikiem; komunikacja z dzieckiem jako myślącym (akwizycja języka, rozumienie domyślne); wyobraźnia, metafora, obraz w ‘daniu do zrozumienia’. “Się” mówi, “ja” mówię, tekst mówi za siebie?.