Bałkany we współczesnych dyskursach naukowych i publicznych 03-BWD-21BADM

Treści programowe dla przedmiotu:
- wizerunek Bałkanów w polskich dyskursach od czasów najdawniejszych do współczesności,
- wizerunek Bałkanów w europejskich przekazach od czasów najdawniejszych,
- współczesny wizerunek Bałkanów w Europie i poza nią,
- przełomowe momenty dla kształtowania się wizerunku Bałkan,
- problemy polityczne współczesnych państw bałkańskich; przyszłość regionu bałkańskiego – integracja, Unia Europejska, koncepcje federacyjne,
- Bałkany w polityce regionu i świata (Rosja, Turcja, Włochy, Niemcy, USA, organizacje i państwa islamskie, Polska),
- Bałkany w kinie,
- polityka wobec przeszłości; mierzenie się z problemami przeszłości (komunizm, faszyzm, nacjonalizmy, zbrodnie wojenne, wojny, czystki),
- mity w dziejach Półwyspu Bałkańskiego; jak Bałkany widzą same siebie?; wzajemne stereotypy; bałkańska karykatura,
- próba tworzenia własnego wizerunku przez państwa bałkańskie; promocja kultury i regionu; strategie, pomysły, przedsięwzięcia; analiza inicjatyw mających na celu przybliżenie obywatelom innych krajów regionu.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - zaznajomienie studentów z tematyką i problemami współczesnych Bałkanów, - kształtowanie zdolności krytycznej oceny zjawisk kulturowych, - umiejętność analizowania i interpretowania zjawisk kultury; - umiejętność wypowiadania się w mowie i w piśmie na temat zjawisk kulturowych (głos w dyskusji, praca pisemna), - umiejętność czytania i studiowania prac naukowych w zakresie studiów bałkanistycznych.

Kierunek studiów

bałkanistyka

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem, metoda badawcza (dociekania naukowego), demonstracje dźwiękowe i/lub video.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i potrafi określić różne perspektywy definiowania terminu „Bałkany”,
- zna i potrafi wyjaśnić związki tematów i problemów badawczych studiów bałkanistycznych z wydarzeniami historycznymi, procesami społecznymi i zmianami kulturowymi,
- zna i potrafi scharakteryzować wybrane problemy badawcze współczesnych Bałkanów,
- konstruuje wypowiedzi ustne i pisemne,
- zna etyczny wymiar swoich wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat Bałkanów.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość tematów i problemów badawczych współczesnych studiów bałkanistycznych, bardzo dobra umiejętność analizy wybranych problemów badawczych, powiązania ich z teoriami analitycznymi oraz z wydarzeniami historycznymi, procesami społecznymi i zmianami kulturowymi.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: słabsza znajomość tematów i problemów badawczych współczesnych studiów bałkanistycznych, słabsza umiejętność analizy wybranych problemów badawczych, powiązania ich z teoriami analitycznymi oraz z wydarzeniami historycznymi, procesami społecznymi i zmianami kulturowymi.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość tematów i problemów badawczych współczesnych studiów bałkanistycznych, zadowalająca umiejętność analizy wybranych problemów badawczych, powiązania ich z teoriami analitycznymi oraz z wydarzeniami historycznymi, procesami społecznymi i zmianami kulturowymi.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość tematów i problemów badawczych współczesnych studiów bałkanistycznych, słabsza umiejętność analizy wybranych problemów badawczych, powiązania ich z teoriami analitycznymi oraz z wydarzeniami historycznymi, procesami społecznymi i zmianami kulturowymi.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość tematów i problemów badawczych współczesnych studiów bałkanistycznych, niezadowalająca umiejętność analizy wybranych problemów badawczych, powiązania ich z teoriami analitycznymi oraz z wydarzeniami historycznymi, procesami społecznymi i zmianami kulturowymi.

Literatura

Zalecana literatura:
Ash T. G., Historia na gorąco. Eseje i reportaże z Europy lat 90, Kraków 2000.
Bałkany Zachodnie między przeszłością a przyszłością, Łódź 2013.
Bednarczyk A., Dobij mnie Europo... Wspomnienia z Wojny Bałkańskiej, Kraków 1997.
Benešić J., Osiem lat w Warszawie (kronika), Warszawa 1985.
Bielenin-Lenczowska K., Spaghetti z ajwarem. Translokalna codzienność muzułmanów w Macedonii i we Włoszech, Warszawa 2015.
Bilski R., Wielki post w osiemnastym batalionie. Bałkany na przełomie dwóch tysiącleci, Sejny 2001.
Bobrownicka M., Pogranicza w centrum Europy. Slavica, Kraków 2003.
Brzostek B., Paryże Innej Europy. Warszawa i Bukareszt XIX i XX wiek, Warszawa 2015.
Chaszczewicz-Rydel, M., Obrazy Bałkanów: mity, stereotypy, nowa imagologia, Wrocław 2013.
Civikov G., Proces Miloszewicia. Relacja obserwatora, Warszawa 2009
Čolovič I., Bałkany – terror kultury. Wybór esejów, Wołowiec 2014.
Čolovič I., Polityka symboli, Kraków 2001.
Drljača D., Między Bośnią, Bukowiną, Serbią i Polską. Studia i szkice Etnologiczne, Wrocław 1997.
Elidae M., Rumunia. Zarys historii, Bydgoszcz 1997.
Herold E. J., Bułgaria. Roztrwoniony dar Boga, Kraków 2008.
Gumplowicz L., Chorwaci i Serbowie. Studium socjologiczne, Warszawa 1902.
Jagiełło-Szostak A., Idea narodu politycznego kontra etnonacjonalizmy. Od jugoslawizmu do jugonostalgii, Wrocław 2013.
Jankowski Cz., Na gruzach Turcji. Zarysy historyczno-publicystyczne, Warszawa 1915.
Jaworek R., Wybacz im Serbio, Warszawa 2000.
Jezernik B., Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, Kraków 2007.
Kaplan R., Bałkańskie upiory. Podróż przez historię, Wołowiec 2010.
Klein Z., Polskie ślady w budowie nowożytnej Bułgarii 1877–1914, Łowicz 1999.
Komunistyczni bohaterowie, t. I–II, Warszawa-Kraków 2012.
Konflikty militarne i niemilitarne na Bałkanach w XX i XXI wieku w perspektywie polemologicznej, Szczecin–Warszawa 2013.
Kuczewski M., Rumunia. Koniec złotej epoki. Warszawa 2008.
Kuczyński M,. Bałkańska pożoga: wojny i konflikty na Bałkanach w latach 1981–1999, Warszawa 1999.
Luft B., Rumun goni za happy endem, Wołowiec 2015.
Łatuszyński G., Bałkańskie przekleństwo, Warszawa 1997.
Łukasik S., Rumunia a Polska w XIX w., Kraków 1929.
Majewski P., (Re)konstrukcje narodu. Odwieczna Macedonia powstaje w XXI wieku, Gdańsk 2013.
Miecznik A., O Serbji i Serbach. Krótki zarys, Warszawa 1904.
Międzycywilizacyjny dialog w świecie słowiańskim w XX i XXI w., pod red. I. Stawowy-Kawki, Kraków 2012.
Narody i stereotypy, pod red. T. Walasa, Kraków 1995.
Neumanowa A., Obrazy z życia na wschodzie 1879–1893, Warszawa 2010.
Ostaszewski-Barański K. P., Z krainy stu wysp, Lwów 1902.
Parnowska H., Goszczyńska A., Sofijskie ABC, Warszawa 1977.
Południowa Słowiańszczyzna w literaturze polskiej XIX i XX wieku, pod red. K. Stępnika i M. Gabryś, Lublin 2010.
Popkomunizm. Doświadczenie komunizmu kultura popularna, Kraków 2010.
Poznać Bałkany: historia, polityka, kultura, języki. 4, pod red. K. Taczyńskiej i A. Twardowskiej, Toruń 2012.
Raporty Tadeusza Mazowieckiego z byłej Jugosławii, Warszawa 1993.
Rejmer M., Bukareszt: kurz i krew, Wołowiec 2013.
Samitowski T., Moralna wojna: Jugosławia pod bombami, Kielce 1999.
Sapieha A., Podróże w krajach słowiańskich odbywane, Wrocław 1983.
Sarajlić I., Kocham bardzo, Sejny 2003.
Stępnik K., Macedonia w prasie polskiej (1903–1914), Lublin 2014.
Stępnik K., Wojny bałkańskie lat 1912–1913: korespondencje wojenne i komentarze polityczne, Lublin 2011
Tanty M., Dzieje krajów bałkańskich XIX i XX wieku w historiografii polskiej, „Przegląd Humanistyczny” 11/12, 1985.
Tismaneanu V., Wizje zbawienia. Demokracja, nacjonalizm i mit w postkomunistycznej Europie, Warszawa 2000.
Tochman W., Jakbyś kamień jadła, Wołowiec 2008.
Todorowa M., Bałkany wyobrażone, Wołowiec 2014.
Tomašević N. B., Życie i śmierć na Bałkanach. Kronika rodziny z Czarnogóry, Warszawa 2001.
Ugrešić D., Kultura kłamstwa (eseje antypolityczne), Wołowiec 2006.
Waldenberg M. Rozbicie Jugosławii. Jugosłowiańskie lustro międzynarodowej polityki, Warszawa 2005.
Wawrzeńczak A., Franjo Tudjman i początki chorwackiej niepodległości, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” XLIV, s. 213–235
Wędkiewicz S., Rumunja po wojnie, Warszawa 1923.
Wittlin J., Italia–Francja– Jugosławia, Warszawa 2012.
Zdanowski H., Belgradzkie ABC, Warszawa 1966.
Zeh J., Cisza jest dźwiękiem: podróż po Bośni, Kraków 2004.
Zieliński B., Stereotypizacja Słowiańszczyzny południowej w polskim dyskursie publicznym III Rzeczypospolitej (po 1989 r.),„Południowosłowiańskie zeszyty naukowe. Język – Literatura – Kultura” 6, 2009.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-BWD-21BADM w USOSweb