Biografistyka literacka - spec. dokumentalistyczno-bibliotekarska 03-BLT-22PDL

Treści kształcenia
TK_01: biografia pisarza i proces historycznoliteracki; stanowiska teoretyków i historyków literatury

TK_02: biografia pisarza jako kontekst dla analizy i interpretacji jego utworów; pułapki biografizmu; na wybranych przykładach literackich z epoki staropolskiej, XVIII, XIX i XX wieku oraz z piśmiennictwa najnowszego

TK_03: literackie i naukowe formy biografii (od żywotów Plutarcha po powieści biograficzne i hasła w encyklopediach oraz Polskim Słowniku Biograficznym)

TK_04: elementy historii Polski i ich wpływ na biografie pisarzy rozmaitych epok literackich

TK_05: wpływ zmian w dziedzinie filozofii i estetyki na literaturoznawczą refleksję dotyczącą biografii

TK_06: biografistyka literacka a żywoty artystów z innych dziedzin sztuki (np. malarstwo, muzyka, teatr, opera)

TK_07: nowe media komunikacyjne (Internet, film, radio) jako źródło wiedzy o biografii pisarza oraz jako miejsce jej popularyzacji za pośrednictwem nowych form przekazu

TK_08: przygotowywanie pracy zaliczeniowej oraz współprzygotowanie grupowej prezentacji multimedialnej poświęconej wybranym zagadnieniom biografistyki literackiej

Cele kształcenia

1. Zapoznanie studentów specjalizacji z zakresem pojęciowym i metodologicznym biografistyki literackiej, ze szczególnym położeniem nacisku na teoretyczno- i historycznoliteracką refleksję nad nią. Wskazanie miejsca biografii pisarza w procesie historycznoliterackim, jej roli jako kontekstu dla analizy i interpretacji utworu literackiego, a także omówienia literackich i naukowych form biografii. 2. Zaznajomienie studentów z ważnymi dziełami literatury polskiej od staropolszczyzny do współczesności, w których istotną rolę odgrywają różne postaci biografistyki literackiej. 3. Doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji i wartościowania dzieła literackiego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na specyfikę tekstów, w których bądź to kontekst biograficzny, bądź gatunkowe pokrewieństwo z rozmaitymi formami biografistyki odgrywa znaczącą rolę. 4. Kształcenie umiejętności operowania istotnymi dla biografistyki kategoriami historyczno- i estetycznoliterackimi, a także posługiwanie się wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami z zakresu innych modułów kształcenia polonistycznego (w tym „Nauki pomocnicze”, „Poetyka z analizą dzieła literackiego”, „Teoria literatury”). 5. Kształcenie umiejętności formułowania samodzielnych wypowiedzi ustnych i pisemnych na temat różnych sposobów przejawiania się biografistyki literackiej (z uwzględnieniem specyfiki warsztatu literaturoznawczego) 6. Formowanie świadomości komparatystycznego oraz interdyscyplinarnego statusu wiedzy o biografii artysty, w tym szczególne zwrócenie uwagi na połączenia historii literatury z historią innych sztuk (np. teatr, malarstwo, muzyka).

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Biblioteka Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej. Pracownia Dokumentacji Literackiej IFP UAM - Collegium Maius, pokój 412

Kierunek studiów

Filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

lektura indywidualna, prezentacja grupowa, dyskusja w grupie

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem - 30h Godziny konsultacji - 1h Przygotowanie do zajęć - 15h Przygotowanie pisemnej pracy zaliczeniowej - 5h Punkty ECTS - 2

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Brak

Koordynatorzy przedmiotu

Jerzy Borowczyk

Efekty kształcenia

BLT_01: wskazać kluczowe ze względu na problematykę biografistyczną utwory literatury polskiej, a także zreferować ich problematykę oraz kształt estetyczny z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej

BLT_02: analizować, interpretować i wartościować teksty literackie reprezentatywne dla zagadnienia biografistyki z wykorzystaniem podstawowej wiedzy z zakresu wybranych teorii i metodologii badań literackich oraz odróżniać najważniejsze historyczne i współczesne systemy komunikacji literackiej (w tym obiegi literackie, formy gatunkowe, formy podawcze, języki artystyczne)

BLT_03: rozpoznać i scharakteryzować kluczowe idee filozoficzne i estetyczne wpływające na przemiany wiedzy na temat biografii i jej roli w twórczości artystycznej

BLT_04: posługiwać się wiedzą o ważnych wydarzeniach i zjawiskach z zakresu historii Polski i wyjaśnić ich wpływ na genezę i problematykę polskich utworów literackich, w których przejawia się na rozmaite sposoby żywioł biografistyczny

BLT_05: dostrzec związki zagadnienia biografistyki literackiej z wiedzą na temat żywotów i twórczości artystów z innych dziedzin sztuki (np. malarstwo, muzyka, teatr, opera)

BLT_06: wykorzystać wiedzę o przydatności nowych mediów komunikacyjnych w zdobywaniu i popularyzowaniu wiedzy o biografiach pisarzy oraz w wypracowywaniu nowych form biografistyki oraz wiedzę o społeczno-kulturowym znaczeniu nowych mediów w tej dziedzinie; także (potrafi) zastosować praktycznie te wiedzę w wybranych sferach działalności twórczej, kulturalnej, edukacyjnej, medialnej i/lub promocyjno-reklamowej

BLT_07: samodzielnie zrealizować proste zadanie badawcze (z zastosowaniem w praktyce podstawowych elementów historycznoliterackiej i teoretycznoliterackiej procedury badawczej związanej z biografistyką, takich jak dobór i analiza źródeł, rozpoznanie stanu badań, zdefiniowanie i analiza problemu dotyczącego biografii pisarza, skonstruowanie spójnego wywodu argumentacyjnego, sformułowanie wniosków) z wykorzystaniem wiedzy z historii literatury polskiej

BLT_08: operować informacją naukową (w tym wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje dotyczące biografii pisarzy równych epok oraz roli biografistyki jako kontekstu, dobierać właściwe edycje tekstów, posługiwać się słownikami i kompendiami literaturoznawczymi, bibliotekami cyfrowymi) oraz zastosować ją w konkretnym kontekście zawodowym

BLT_09: operować pisemną formą wypowiedzi naukowej, napisać pracę zaliczeniową z biografistyki literackiej (zarówno zmierzająca w stronę refleksji teoretycznej, jak i podejmującej analizę i interpretacje dowolnego tekstu literackiego), a także przygotować wystąpienie w dyskusji, przedstawić (również w formie prezentacji multimedialnej) i uzasadnić swoje stanowisko z wykorzystaniem poglądów innych autorów

BLT_10: pracować w zespole wedle celów i wskazówek formułowanych przez kierownika zespołu

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania
- aktywność w trakcie zajęć i sprawność analityczno-interpretacyjna (udział w dyskusji i w pracy zespołowej);
- wartość merytoryczna i projekt prezentacji oraz sposób jej przedstawienia;
- wartość merytoryczna pracy zaliczeniowej (jakość doboru i analizy źródeł, poziom analizy i interpretacji tekstu literackiego, sprawność językowa)
Skala ocen:
5,0 – bardzo dobra znajomość kluczowych ze względu na problematykę biografistyczną utworów literatury polskiej, bardzo dobra umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, bardzo dobra znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii, które oddziaływały na rozwój biografistyki, wysoka świadomość roli biografistyki w literaturoznawstwie i – szerzej – w kształtowaniu tożsamości zbiorowej, bardzo wysoka sprawność analityczno-interpretacyjna, bardzo dobra umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej (prezentacja, wystąpienie w dyskusji, praca zaliczeniowa)
4,5 – jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami w zakresie analizy i interpretacji tekstu literackiego oraz umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej
4,0 – możliwy szerszy zakres niedociągnięć: nieco niższa znajomość kluczowych ze względu na problematykę biografistyczną utworów literatury polskiej, nieco niższa umiejętność referowania ich problematyki, nieco niższa znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii, które oddziaływały na rozwój biografistyki
3,5 – zadowalająca znajomość kluczowych ze względu na problematykę biografistyczną utworów literatury polskiej, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę prowadzącą), ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii, które oddziaływały na rozwój biografistyki, zadowalająca sprawność analityczno-interpretacyjna i umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej
3,0 - zadowalająca znajomość kluczowych ze względu na problematykę biografistyczną utworów literatury polskiej, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę egzaminującą), słaba znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii, które oddziaływały na rozwój biografistyki, słaba sprawność analityczno-interpretacyjna oraz niska umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej
2,0 - niezadowalająca znajomość kluczowych ze względu na problematykę biografistyczną utworów literatury polskiej, brak umiejętności referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, niezadowalająca znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych oraz historii, które oddziaływały na rozwój biografistyki, brak sprawności analityczno-interpretacyjnej, brak umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej

Praktyki zawodowe

W powiązaniu z programem specjalności dokumentalistyczno-bibliotekarskiej. Studenci mogą odbywać praktyki miedzy innymi w bibliotekach naukowych i publicznych.

Literatura

1. P. Acroyd, Blake, przeł. E. Kraskowska, Poznań 2001.
2. Biografie romantycznych poetów, pod red. Z. Trojanowiczowej i J. Borowczyka, Poznań 2007 [tu artykuły Z. Przychodniaka i E. Szczeglackiej]
3. S. Greenblatt, Shakespeare. Stwarzanie świata, przeł. B. Kopeć-Umiastowska, Warszawa 2007.
4. G. Gusdorf, Warunki i ograniczenia autobiografii, przeł. J. Barczyński, „Pamiętnik Literacki” 1979, z. 1.
5. J. Malcolm, Dwa życia. Gertruda i Alicja, przeł. A. Kołyszko, Warszawa 2008.
6. P. de Man, Autobiografia jako od-twarzanie, przeł. M.B. Fedewicz, w: Dekonstrukcja w badaniach
literackich, pod red. R. Nycza, Gdańsk 2000.
7. R. Romaniuk, Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza, t. 1, Warszawa 2012.
8. J. Sławiński, Myśli na temat: biografia pisarza jako jednostka procesu historycznoliterackiego, w: Biografia – geografia – kultura literacka, pod red. J. Ziomka i J. Sławińskiego, Wrocław 1975.
9. J. Starobinski, Styl autobiografii, przeł. W. Kwiatkowski, „Pamiętnik Literacki” 1979, z. 1.
10. J. Ziomek, Autobiografia jako hipoteza konieczna, w: w: Biografia – geografia – kultura literacka, pod red. J. Ziomka i J. Sławińskiego, Wrocław 1975.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-BLT-22PDL w USOSweb